Áo dài Huế được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Ảnh: Bảo Minh.
Ngày 12/8, thông tin từ UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, "Tri thức may, mặc áo dài Huế" vừa được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Tri thức may, mặc áo dài Huế đáp ứng các tiêu chí để được công nhận di sản văn hoá phi vật thể quốc gia như có tính đại diện, thể hiện bản sắc của cộng đồng, địa phương; phản ánh sự đa dạng văn hóa và sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ. Có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài; được cộng đồng đồng thuận, tự nguyện đề cử và cam kết bảo vệ tính đại diện, thể hiện bản sắc của cộng đồng, địa phương; phản ánh sự đa dạng văn hóa và sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ; có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài; được cộng đồng đồng thuận, tự nguyện đề cử và cam kết bảo vệ
Theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao tỉnh Thừa Thiên - Huế, sự khác biệt lớn nhất của áo dài Huế so với các vùng miền khác trong cả nước là được nuôi dưỡng trên nền của một vùng văn hóa từng là Kinh đô cuối cùng nền quân chủ Việt Nam.
Nơi mà thẩm mỹ trang phục cung đình nhà Nguyễn với những điển chế nghiêm ngặt đã lan tỏa - giao thoa với thẩm mỹ dân gian để tạo nên những dấu ấn riêng biệt trên chiếc áo dài mà không dễ tìm thấy ở những vùng đất khác.
Bên cạnh vẻ đẹp thanh lịch và trang nhã truyền thống, chiếc áo dài còn nhắc nhở người mặc về đạo lý làm người, nhắc nhở mỗi người dân Huế phải nâng niu, trân trọng, gìn giữ những giá trị truyền thống quý báu của ông cha.
Tại Huế, chiếc áo dài đã trở thành hình ảnh quen thuộc, thân thương, đi vào cuộc sống, gắn liền với nếp văn hóa, tập quán, xuất hiện trong mọi hoạt động lễ nghi, hội hè và cả trong đời thường ở vùng đất cố đô. Đó còn là nguồn cảm hứng bất tận đi vào thơ, ca, nhạc, họa, trở thành biểu tượng của người phụ nữ Huế.
Cũng theo ông Hải, ngày nay tuy không giữ nguyên nếp cũ, nhưng tỷ lệ áo dài của phụ nữ Huế khi ra đường vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất của cả nước. Đàn ông Huế cũng thường sử dụng áo dài trong các hoạt động long trọng của mình như lễ cưới hỏi, giỗ chạp, cúng tế đình miếu, du xuân dịp tết...
Trong vài năm trở lại đây, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã phát động và đẩy mạnh việc gìn giữ và phục hưng áo dài truyền thống (bao gồm cả áo dài nam và áo dài nữ) không chỉ trong cộng đồng nhân dân mà còn cả ở khối cơ quan nhà nước.
Ngày 29/3/2023, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã phê duyệt đề án “Huế - Kinh đô Áo dài”. Đề án có tổng kinh phí thực hiện là 535,5 tỷ đồng; trong đó hơn 11 tỷ đồng từ ngân sách địa phương, nguồn lực từ xã hội hóa hơn 524 tỷ đồng.
Các di sản văn hoá phi vật thể quốc gia ở tỉnh Thừa Thiên - Huế đã được công nhận gồm: Dệt Zèng, Ca Huế, Lễ hội Ada Koonh (Mừng lúa mới) của người Pa Kô và Tri thức may, mặc áo dài Huế.
