Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Trường Thủy sản (Đại học Cần Thơ), cá rô phi có thể sống trong môi trường nước ngọt, lợ, mặn và đang được nuôi nhiều ở các địa phương vùng ĐBSCL như: TP. Cần Thơ, Đồng Tháp, An Giang…
Rô phi có thể nuôi theo nhiều hình thức khác nhau như: nuôi vèo, ao; nuôi trong ruộng lúa hoặc nuôi kết hợp với tôm sú trong ao nước lợ/mặn. Hiện nay, các giống rô phi có giá trị kinh tế và được nuôi phổ biến là: rô phi đen, rô phi vằn, rô phi đơn tính và rô phi dòng GIFT.

Nghề nuôi cá rô phi đang tạo ra lợi thế cho nhiều tỉnh thành khu vực ĐBSCL. Ảnh: Văn Tiến.
Đặc biệt, bên cạnh việc phát triển các mô hình nuôi truyền thống, việc nghiên cứu, ứng dụng công nghệ biofloc trong nuôi cá rô phi cũng đang được quan tâm. Bởi hình thức nuôi này nâng cao mức độ an toàn sinh học, giảm rủi ro dịch bệnh, cá nuôi có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn và chất lượng môi trường nước tốt hơn.
TS. Bùi Ngọc Thanh, Giám đốc kỹ thuật thủy sản, Hội đồng xuất khẩu đậu nành Hoa Kỳ cho biết, hiện nay nhu cầu và sản lượng xuất khẩu cá rô phi chiếm lớn nhất trong số các đối tượng cá nuôi. Đặc biệt, thị trường Hoa Kỳ, châu Âu đang xếp rô phi vào phân khúc cao hơn cả cá tra và có nhu cầu nhập khẩu lớn.
Năm 2024, sản lượng cá rô phi toàn cầu lên đến 7 triệu tấn, giá trị thương mại qua biên giới đạt khoảng 10,6 tỷ USD và có thể lên đến 14,5-15 tỷ USD vào năm 2033. Tại Việt Nam, 7 tháng đầu năm 2025, giá trị xuất khẩu cá rô phi đã bằng cả năm 2024 và hiện nay nhiều doanh nghiệp lớn đang đẩy mạnh xuất khẩu loài thủy sản này.
Theo ông Thanh, hiện nay từ Bắc vào Nam, nhiều khu vực từng nuôi tôm, nhưng gặp rủi ro về dịch bệnh, môi trường đang có xu hướng chuyển dịch sang nuôi cá rô phi.Trong đó, ĐBSCL có tiềm năng rất lớn để phát triển loài cá này, nhất là vùng nước lợ. Toàn vùng hiện có trên 12.700 ha nuôi cá rô phi, cho sản lượng dẫn đầu cả nước, với khoảng 114.000 tấn.
Cần Thơ được xem là địa phương có diện tích và sản lượng nuôi lớn. 6 tháng đầu năm 2025, thành phố đã thả nuôi trên 475 ha, tổng sản lượng đạt trên 752 tấn. Năng suất trung bình đối với hình thức nuôi thâm canh là 35 tấn/ha và nuôi lồng bè khoảng 7 - 8 tấn/bè. 6 tháng cuối năm, thành phố phấn đấu hoàn thành thả nuôi thêm 488 ha, cho sản lượng 9.560 tấn.
Tại một số xã phường ven biển TP. Cần Thơ, người dân đã và đang tăng diện tích ao nuôi, tận dụng ao lắng, ao chứa nước, thậm chí là đầu tư ao để nuôi cá rô phi. Như trường hợp của ông Võ Thanh Vân, ở ấp 2, xã Long Phú đầu tư nuôi chuyên canh 5 ao cá rô phi (2.000m2/ao). Toàn bộ diện tích nuôi đều áp dụng theo quy trình sinh học, đảm bảo an toàn thực phẩm, để cung cấp nguyên liệu cho doanh nghiệp xuất khẩu.
Với tín hiệu thị trường lạc quan và tầm nhìn chiến lược, cá rô phi được kỳ vọng trở thành chân kiềng thứ ba của ngành thủy sản Việt Nam bên cạnh tôm và cá tra. Từ đó, nhiều doanh nghiệp thủy sản ở TP. Cần Thơ đã tận dụng cơ sở hạ tầng hiện hữu, “lấn sân” phát triển con cá rô phi.
Công ty Cổ phần Chế biến thủy sản Tài Kim Anh đã đầu tư xây dựng nhà máy chuyên chế biến các sản phẩm từ cá rô phi, với khả năng tiêu thụ nguồn nguyên liệu mỗi ngày lên đến 200 tấn cá. Khi đi vào hoạt động sản xuất ổn định, nhà máy tiến tới nâng công suất lên khoảng 600 tấn cá/ngày.
Bên cạnh đó, Công ty TNHH Khoa Kỹ sinh vật Thăng Long ở xã Thạnh Thới An cũng chủ động đầu tư quy trình sản xuất giống cá rô phi, nhằm đáp ứng nhu cầu con giống trong nước, phục vụ diện tích nuôi khoảng 20.000 ha/năm.
Ông Lê Đình Thanh, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Thăng Long cho biết, doanh nghiệp hướng đến sản xuất con giống đạt tiêu chuẩn của các thị trường lớn như: Hoa Kỳ, châu Âu, Trung Quốc… Do đó, cá rô phi đảm bảo chất lượng cao, sản xuất thân thiện từ vùng nuôi xanh.
Thực tế trên cho thấy, tất cả các khâu trong chuỗi sản xuất cá rô phi tại Việt Nam, từ chọn giống, nuôi thương phẩm, thu hoạch, chế biến đến xuất khẩu, đều được kiểm soát nghiêm ngặt theo các tiêu chuẩn quốc tế.
Các doanh nghiệp lớn trong ngành đã và đang áp dụng các chứng nhận như ASC, GlobalGAP, BAP… nhằm đáp ứng yêu cầu khắt khe của những thị trường nhập khẩu khó tính nhất.

Bên cạnh góp phần nâng cao thu nhập, nuôi cá rô phi luân canh trong ao nuôi tôm cũng góp phần cải tạo môi trường, hạn chế lây lan mầm bệnh. Ảnh: Văn Tiến.
Điều này khẳng định, cá rô phi Việt Nam không chỉ đảm bảo nguồn cung ổn định mà còn đạt chuẩn về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ môi trường.
Việc xuất hiện những thông tin thiếu kiểm chứng về loài cá này có thể gây hiểu lầm, ảnh hưởng đến người nuôi và doanh nghiệp xuất khẩu. Tuy nhiên, với nền tảng sản xuất hiện đại, sự đồng hành của nhà khoa học, cơ quan quản lý và nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, cá rô phi Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để khẳng định vị thế, mở rộng thị phần trên thị trường quốc tế.
Quan trọng hơn, cá rô phi không chỉ là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, giá trị kinh tế cao, mà còn là một trong những mặt hàng xuất khẩu chiến lược, góp phần nâng tầm thương hiệu thủy sản Việt Nam trên bản đồ thế giới.