Tối 27/6, tại thành phố đảo Phú Quốc, Festival Nước mắm Phú Quốc truyền thống trăm năm lần thứ I năm 2025, do UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức đã long trọng khai mạc.
Các đại biểu thực hiện nghi thức khai mạc Festival Nước mắm Phú Quốc truyền thống trăm năm lần thứ I năm 2025. Ảnh: Trung Chánh.
Festival diễn ra trong 3 ngày (từ 27-29/6/2025), với mục tiêu tôn vinh giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - nước mắm Phú Quốc, đồng thời quảng bá ẩm thực, du lịch và thương hiệu chỉ dẫn địa lý được Liên minh châu Âu (EU) công nhận.
Ông Trần Minh Khoa, Chủ tịch UBND TP Phú Quốc phát biểu khai mạc Festival Nước mắm Phú Quốc truyền thống trăm năm lần thứ I năm 2025. Ảnh: Trung Chánh.
Phát biểu khai mạc, ông Trần Minh Khoa, Chủ tịch UBND TP Phú Quốc, Trưởng ban tổ chức Festival Nước mắm Phú Quốc truyền thống trăm năm lần thứ I năm 2025 khẳng định: “Nước mắm truyền thống Phú Quốc không chỉ là một sản phẩm, mà là một biểu tượng, một phần máu thịt, gắn bó sâu sắc với đời sống người dân đảo. Từ con cá cơm tươi rói ngoài khơi, qua bàn tay của những nghệ nhân với bí quyết truyền đời, sau hàng trăm ngày ủ chượp, nước mắm Phú Quốc ra đời – trong suốt như hổ phách, thơm nồng tự nhiên và đậm đà hồn Việt”.
Theo nhiều nguồn tài liệu, nghề làm nước mắm tại Phú Quốc đã có lịch sử hơn 200 năm. Từ trước năm 1945, người dân đảo đã biết dùng nguồn cá cơm phong phú quanh đảo để sản xuất nước mắm theo phương pháp ủ chượp tự nhiên.
Từ sau những năm 1945, nghề sản xuất nước mắm Phú Quốc bắt đầu phát triển và hưng thịnh, phương tiện, kỹ thuật sản xuất được cải tiến hiện đại, sản lượng và chất lượng nước mắm ngày càng nâng cao, đạt từ 250 - 400 đạm, đến nay trên 400 đạm.
Ông Trần Minh Khoa (bên phải), Chủ tịch UBND TP Phú Quốc cùng các đại biểu tham quan không gian triển lãm, trưng bày sản phẩm nước mắm truyền thống Phú Quốc. Ảnh: Trung Chánh.
“Điểm đặc biệt của nước mắm Phú Quốc không chỉ nằm ở nguyên liệu là cá cơm tươi đánh bắt từ vùng biển sạch giàu sinh thái, mà còn nằm ở kỹ thuật ủ chượp trong thùng gỗ bời lời - loại gỗ rừng đặc trưng của đảo, giữ cho nước mắm hương vị thanh tao, vị mặn ngọt hài hòa”, ông Khoa nhấn mạnh.
Dù trải qua bao thăng trầm, nghề làm nước mắm truyền thống Phú Quốc vẫn vững vàng, dù từng bị lấn át bởi các loại nước chấm công nghiệp. Đặc biệt là các nhà thùng nơi đây không chạy theo số lượng, không bị thị trường hóa lấn át, mà từng bước khẳng định được thương hiệu bằng uy tín và giá trị thật. Đó là lý do vì sao hôm nay, trong hàng trăm loại nước mắm trên thị trường, cái tên “Nước mắm Phú Quốc” vẫn giữ được vị thế, được người tiêu dùng tín nhiệm và trân trọng, là “quốc hồn, quốc túy” của đảo ngọc Phú Quốc.
Càng tự hào hơn, năm 2013, sản phẩm nước mắm Phú Quốc được vinh dự trở thành sản phẩm Việt Nam đầu tiên được Liên minh châu Âu (EU) cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý tại 28 quốc gia. Đây là dấu mốc quan trọng, đưa nước mắm Phú Quốc bước ra thế giới với một vị thế hoàn toàn mới không chỉ là một loại gia vị, mà là một phần trong câu chuyện văn hóa di sản và ẩm thực toàn cầu.
Năm 2021, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận “Nghề thủ công truyền thống, tri thức dân gian nghề làm nước mắm Phú Quốc” là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Chúng ta có thể tự hào rằng nước mắm Phú Quốc không chỉ là thương hiệu quốc gia mà còn là một biểu tượng văn hóa mang tầm vóc quốc tế.
Vị khách Tây tham quan, nếm thử và mua nước mắm truyền thống Phú Quốc tại buổi khai mạc Festival Nước mắm Phú Quốc truyền thống trăm năm lần thứ I năm 2025 . Ảnh: Trung Chánh.
Ngày nay, sản phẩm nước mắm Phú Quốc đã có mặt tại nhiều quốc gia như Pháp, Anh, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc... Không chỉ là một sản phẩm thương mại, nước mắm còn là đại sứ văn hóa ẩm thực Việt, được giới đầu bếp, chuyên gia ẩm thực và người tiêu dùng nước ngoài đánh giá cao.
Festival Nước mắm Phú Quốc truyền thống trăm năm lần thứ I năm 2025 sẽ có các hoạt động nổi bật, như: Hội thảo chuyên đề về 10 năm quản lý và sử dụng chỉ dẫn địa lý “Phú Quốc”. Triển lãm nước mắm Phú Quốc. Trưng bay giới thiệu các đặc sản, sản phẩm OCOP của Phú Quốc. Kết nối giao thương, quảng bá du lịch Phú Quốc – Kiên Giang. Không gian trải nghiệm Hội thi ẩm thực với đa dạng món ăn chế biến từ nước mắm Phú Quốc. Các trò chơi dân gian, kết hợp giao lưu văn hóa du lịch, tạo không gian kết nối cộng đồng và quảng bá di sản.
