Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng
Vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Đầu tư sửa đổi, với 7 chương, 52 điều, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/3/2026. Đây là một dấu mốc lập pháp mới, mở ra không gian đầu tư theo hướng “hoạt động đầu tư kinh doanh trong các ngành, nghề mà luật không cấm”.
Cụ thể, đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội cho Thủ tướng Chính phủ và từ Thủ tướng Chính phủ cho chủ tịch UBND cấp tỉnh nhằm cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh quá trình chấp thuận chủ trương đầu tư.
Theo luật mới, Quốc hội giữ thẩm quyền đối với các dự án yêu cầu áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt. Trong khi đó, Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư đối với 8 nhóm dự án, bao gồm:
Dự án đầu tư có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng phòng hộ biên giới từ 50ha trở lên; rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay và rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển từ 500ha trở lên; rừng sản xuất từ 1.000ha trở lên.
Dự án đầu tư có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất trồng hai vụ lúa nước trở lên trong năm với quy mô từ 500ha trở lên.
Dự án đầu tư có kinh doanh đặt cược, casino, trừ kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài; dự án nhà máy điện hạt nhân.
Dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng, trồng rừng, xuất bản, báo chí. Dự án đầu tư khác thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ theo quy định của pháp luật.
Dự án đầu tư quy định có yêu cầu di dân tái định cư từ 20.000 người trở lên ở miền núi, từ 50.000 người trở lên ở vùng khác.
Dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ I của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc danh mục di sản thế giới.
Luật mới đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương được chấp thuận chủ trương đầu tư. Ảnh: VOV.
Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của chủ tịch UBND cấp tỉnh
Ngoài danh mục trên, luật mới quy định thẩm quyền chủ tịch UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư đối với: Dự án đầu tư mà nhà đầu tư có đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất.
Dự án đầu tư có đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện tại khu vực có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh. Dự án đầu tư có đề nghị Nhà nước giao khu vực biển.
Dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị không phân biệt quy mô sử dụng đất hoặc quy mô dân số trong trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về nhà ở và pháp luật về đất đai.
Dự án đầu tư không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc khu vực hạn chế phát triển hoặc nội đô lịch sử (được xác định trong quy hoạch đô thị) của đô thị loại đặc biệt.
Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh sân golf, trừ trường hợp đầu tư xây dựng và kinh doanh sân golf thuộc dự án đầu tư xây dựng nhà ở, khu đô thị được giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.
Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ số tập trung. Dự án đầu tư xây dựng mới: bến cảng, khu bến cảng thuộc cảng biển đặc biệt, cảng biển loại I.
Dự án đầu tư xây dựng mới: cảng hàng không, sân bay; đường cất hạ cánh của cảng hàng không, sân bay; nhà ga hành khách của cảng hàng không quốc tế; nhà ga hàng hóa của cảng hàng không, sân bay có công suất từ 1 triệu tấn/năm trở lên.
Dự án đầu tư mới kinh doanh vận chuyển hành khách bằng đường hàng không. Dự án đầu tư chế biến dầu khí.
Chủ tịch UBND cấp tỉnh cũng chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư có yêu cầu di dân tái định cư từ 10.000 người trở lên ở miền núi, từ 20.000 người trở lên ở vùng khác.
Dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ I và II của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt, trừ khu vực bảo vệ I của di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới.
Đối với dự án đầu tư đồng thời thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của từ 2 chủ tịch UBND cấp tỉnh trở lên thực hiện theo quy định của Chính phủ.
