Dựng lại nhà trên đống đổ nát
Trở lại xã Mỹ Lý, tỉnh Nghệ An những ngày đầu tháng 12, dấu tích của trận lũ quét lịch sử vẫn hằn sâu trên những sườn núi và dọc các tuyến ven sông. Nhiều đoạn đường bị sạt lở, đứt gãy khiến việc vận chuyển vật liệu vô cùng gian nan. Thế nhưng, bất chấp khó khăn, lực lượng công an, dân quân, đoàn viên thanh niên và người dân địa phương vẫn miệt mài gùi từng bao xi măng, từng tấm lợp băng qua bùn đất để đưa vào các công trình đang thi công.
Một hộ dân đang hoàn thiện ngôi nhà mới tại khu tái định cư sau lũ ở xã Mỹ Lý. Ảnh: Đình Tiệp.
Tinh thần “nhanh một giờ, bà con có nhà sớm một giờ” đã trở thành khẩu hiệu hành động của lực lượng hỗ trợ. Nhờ đó, tiến độ thi công nhà ở cho các hộ dân bị ảnh hưởng được đẩy nhanh đáng kể, nhiều căn nhà đã hoàn thiện và sẵn sàng bàn giao.
Tại bản Cha Nga, anh Vi Văn Sáu vẫn nhớ như in khoảnh khắc ngôi nhà bị lũ cuốn trôi chỉ trong chốc lát. Suốt nhiều tuần, gia đình anh phải trú tạm dưới túp lều dựng vội. Giờ đây, khi được dọn vào căn nhà mới, anh xúc động chia sẻ: “Có chỗ ngủ ấm, có mái che mưa nắng, chúng tôi phấn khởi lắm”.
Không xa đó, căn nhà vừa hoàn thành của bà Xeo Thị Hoài cũng mang lại hy vọng mới. “Khe suối cuốn sạch tài sản. Chúng tôi trắng tay. Nay được hỗ trợ dựng lại nhà, có nơi nương tựa, chúng tôi biết ơn lắm”, bà bồi hồi nói.
Theo thống kê, hoàn lưu bão số 3 đã gây thiệt hại chưa từng có tại xã Mỹ Lý với 243 ngôi nhà bị cuốn trôi hoàn toàn, 84 nhà ngập sâu và 86 căn nhà phải di dời khẩn cấp do nguy cơ sạt lở. Trước thực tế đó, việc bố trí nơi ở an toàn cho người dân được xem là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.
Chính quyền bàn giao mặt bằng tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi lũ lụt tại xã Nhôn Mai. Ảnh: Phạm Tuân.
UBND xã đã đề xuất dự án di dân tập trung cho 240 hộ thuộc 4 bản: Xiềng Tắm, Yên Hòa, Xằng Trên và Cha Nga. Đây là giải pháp căn cơ, hướng tới ổn định đời sống về lâu dài.
Khu tái định cư bản Xằng Trên dự kiến bố trí 82 hộ trên diện tích 5 ha, với hệ thống giao thông, điện, nước sạch và nhà sinh hoạt cộng đồng, tổng mức đầu tư 25 tỷ đồng. Bản Xiềng Tắm sẽ bố trí 105 hộ trên diện tích 12 ha, có đầy đủ hạ tầng thiết yếu, tổng vốn đầu tư 33 tỷ đồng. Bản Yên Hòa có 17 hộ, tổng kinh phí 9 tỷ đồng; bản Cha Nga bố trí 36 hộ, tổng mức đầu tư 15 tỷ đồng. Tổng kinh phí cho cả 4 khu lên đến khoảng 82 tỷ đồng.
Còn tại xã Mường Típ, tỉnh Nghệ An cũng đang triển khai 2 dự án tái định cư tại xã Mường Típ, gồm bản Ta Đo (27 hộ, 120 nhân khẩu, 19,5 tỷ đồng) và bản Xốp Típ (18 hộ, gần 20 tỷ đồng). Đây là bước đi lâu dài hướng tới mục tiêu ổn định bền vững cho người dân vùng thiên tai.
Hỗ trợ khẩn cấp để kịp đón Tết
Xã Nhôn Mai (huyện Tương Dương cũ) là địa phương chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề trong đợt lũ ống, lũ quét tháng 7/2025. Toàn xã có 73 ngôi nhà bị cuốn trôi, 40 nhà hư hỏng nặng và gần 300 nhà nằm trong vùng nguy hiểm.
Từ cuối tháng 10, UBND xã đã khởi công xây dựng nhà cho 30 hộ thuộc các bản Huổi Tố 2, Na Hang, Na Lợt. Công trình được triển khai với mục tiêu hoàn thành trước Tết Bính Ngọ 2026, giúp người dân kịp có nơi sum vầy.
Việc dựng lại nhà cho bà con vùng lũ ở vùng cao Nghệ An đang được tiến hành khẩn trương. Ảnh: Phạm Tuân.
Gia đình ông Lô Văn Chương (bản Na Hang) được hỗ trợ 50 triệu đồng để làm móng nhà. Đứng giữa căn nhà đang xây, ông xúc động chia sẻ: “Lũ cuốn sạch nhà cửa, chúng tôi tưởng như không gượng dậy nổi. Nhờ sự hỗ trợ kịp thời, gia đình có thể dựng lại mái ấm”.
Ông Mạc Văn Nguyên, Bí thư Đảng ủy xã Nhôn Mai, cho biết, xã đang gấp rút giúp dân dựng nhà, đồng thời chuẩn bị hạ tầng khu tái định cư bản Phá Mựt để di dời 34 hộ đang còn phải ở tạm. Việc tái thiết đang tạo đà giúp người dân từng bước khôi phục sinh kế, ổn định sản xuất sau thiên tai.
Thời gian qua, Bộ Công an và Công an tỉnh Nghệ An cũng vào cuộc mạnh mẽ với chương trình hỗ trợ nhà ở cho đồng bào vùng biên giới. Các tổ công tác đã đến 13 xã như Mường Xén, Tam Quang, Bắc Lý, Keng Đu, Nhôn Mai, Nậm Cắn… để khảo sát thiệt hại, khảo sát mặt bằng và hoàn thiện hồ sơ dựng nhà cho từng hộ.
Ủy ban MTTQ tỉnh Nghệ An cũng đã phân bổ 179,1 tỷ đồng từ nguồn quyên góp để cứu đói, hỗ trợ di dời và dựng lại nhà cửa cho người dân vùng lũ.
Niềm vui của một hộ dân tại xã Mỹ Lý khi được dọn vào ngôi nhà mới ở khu tái định cư. Ảnh: Đình Tiệp.
Từ doanh nghiệp, cơ quan, đoàn thể đến các nhóm thiện nguyện, hàng nghìn tấm lòng đã hướng về đồng bào vùng thiên tai. Nhiều người tự nguyện góp công, góp của; nhiều đoàn thể tổ chức giúp dân dựng nhà, chuyển vật liệu, lợp mái… tạo nên sức mạnh đoàn kết đặc trưng của người Việt.
Những ngôi nhà mới đang dần hiện lên giữa thung lũng; những tuyến đường, trường học, công trình nước sạch đang được khôi phục. Tất cả cho thấy quyết tâm của Nghệ An trong việc tái thiết và ổn định cuộc sống cho nhân dân sau bão lũ.
