Lợi ích về kinh tế, môi trường, xã hội
Tỉnh Đồng Nai là một trong sáu địa phương được hỗ trợ của Dự án Triển khai KCN sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ chương trình KCN sinh thái toàn cầu do Chính phủ Thụy Sỹ tài trợ thông qua Tổ chức Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO). KCN Amata Biên Hoà được lựa chọn để làm mô hình thí điểm để triển khai các giải pháp chuyển đổi theo hướng sinh thái. Ban Quản lý các KCN Đồng Nai tham gia với tư cách là thành viên của Dự án.
Trong quá trình triển khai, 18 doanh nghiệp và nhà máy trong KCN Amata đã được hỗ trợ áp dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn, tái sử dụng nguyên liệu, tiết kiệm năng lượng và quản lý chất thải hiệu quả. Những kết quả bước đầu cho thấy, các hỗ trợ từ dự án không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, mà còn góp phần hình thành hệ sinh thái công nghiệp bền vững, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế tuần hoàn mà tỉnh đang theo đuổi.
Việc triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn trong các khu công nghiệp tạo ra những giá trị thiết thực trên cả ba phương diện: Kinh tế, môi trường và xã hội. Về kinh tế, doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nhờ tối ưu hóa nguyên vật liệu, năng lượng và giảm chi phí xử lý chất thải. Về môi trường, lượng phát thải ra môi trường được cắt giảm đáng kể, góp phần bảo vệ hệ sinh thái và ứng phó với biến đổi khí hậu. Về xã hội, mô hình này tạo việc làm ổn định, nâng cao điều kiện lao động và tăng cường trách nhiệm cộng đồng của doanh nghiệp.
Với những lợi ích này, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo Ban Quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai tham gia Dự án Nhân rộng phương pháp tiếp cận khu công nghiệp sinh thái để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, là phần tiếp nối và mở rộng số lượng các khu công nghiệp tham gia.
Ban Quản lý các Khu công nghiệp (KCN) Đồng Nai cũng chủ động phối hợp và thực hiện nghiên cứu đề xuất các biện pháp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Trong đó, chú trọng đến các vấn đề liên quan đến chất thải. Ban Quản lý đã tuyên truyền đến các doanh nghiệp về việc thực hiện việc cộng sinh công nghiệp, tái sử dụng chất thải và các doanh nghiệp đã thực hiện tốt công tác xử lý bảo vệ môi trường.

Amata Biên Hoà - Mô hình KCN sinh thái tiêu biểu ở Đồng Nai sẽ được tỉnh nhân rộng trong thời gian tới. Ảnh: Tường Tú.
Thúc đẩy việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn
Thực tế, các doanh nghiệp trong KCN Đồng Nai đã và đang triển khai các hoạt động sản xuất của doanh nghiệp mình theo mô hình kinh tế tuần hoàn, cộng sinh công nghiệp để tăng tính cạnh tranh trong sản xuất với thị trường thế giới. Hiện nay, nhiều nhà đầu tư tại Đồng Nai đã thực hiện khá tốt mô hình kinh tế tuần hoàn; trong đó, tập trung chủ yếu là các doanh nghiệp của Châu Âu, Nhật Bản, Mỹ như: Bosch, Nestle’, SMC, Ajinomoto, Schaeffler và các doanh nghiệp đang tham gia Dự án chuyển đổi KCN sinh thái Amata Biên Hòa.... nhằm đạt được các mục tiêu về môi trường như: giảm hoặc không phát thải, sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên, tận dụng phụ phẩm từ các quy trình sản xuất khác làm nguyên liệu sản xuất.

Hiện tại, 100% các KCN ở Đồng Nai đang hoạt động có trạm xử lý nước thải tập trung đạt chuẩn môi trường. Ảnh: Tường Tú.
Tuy nhiên, quá trình triển khai đầu tư theo hướng chuyển đổi sang mô hình KCN sinh thái và phát triển bền vững vẫn còn nhiều thách thức. Vì vậy, chính quyền tỉnh Đồng Nai nói chung, Ban Quản lý các KCN Đồng Nai nói riêng vẫn đang nỗ lực, tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp để kịp thời tổng hợp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để đạt mục tiêu hài hòa kinh tế - xã hội và môi trường.
Theo bà Dương Thị Xuân Nương - Phó trưởng Ban Quản lý các KCN Đồng Nai, Ban quản lý đã góp ý dự thảo hồ sơ Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn; trong đó, kiến nghị bổ sung tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến quy định pháp lý thuộc lĩnh vực quản lý của các Bộ ngành có liên quan đến quy định các khái niệm “xử lý chất thải” hay “tái chế, tái sử dụng chất thải”. Đây là vấn đề then chốt trong quá trình xem xét, cấp phép đầu tư các doanh nghiệp trong chuỗi tuần hoàn khép kín - chất thải của doanh nghiệp này là đầu vào của doanh nghiệp kia hiện đang bị vướng mắc.
Nhằm thúc đẩy việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong thời gian tới, tỉnh Đồng Nai chỉ đạo các sở, ban, ngành tăng cường công tác tuyên truyền đến các doanh nghiệp trong các KCN nhằm nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên và giảm phát thải... để đạt được mục tiêu chung của tỉnh Đồng Nai là trung hòa carbon vào năm 2045.