Đồng bào Hrê thoát nghèo nhờ mạnh dạn chuyển đổi sản xuất

Ở thôn Biều Qua, xã Sơn Mai (tỉnh Quảng Ngãi), cái tên Đinh Văn Đành (SN 1988, người Hrê) được bà con nhắc đến như một điển hình vươn lên làm kinh tế giỏi. Trên diện tích khoảng 1,2ha đất, anh đã mạnh dạn chuyển đổi cây trồng từ keo hiệu quả thấp sang trồng cau, sả, riềng, sầu riêng, đồng thời phát triển chăn nuôi heo, bò và nuôi cá. Nhờ mô hình kinh tế tổng hợp, sau nhiều năm kiên trì, gia đình anh đã có nguồn thu nhập ổn định, đời sống khấm khá hơn trước.

Anh Đành cho biết, qua Hội Nông dân xã, anh Đành vay 50 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội, sau đó tiếp tục vay thêm nhiều nguồn vốn khác nhau để mở rộng sản xuất. Vào năm 2019, từ nguồn vốn chương trình giảm nghèo, anh Đành được hỗ trợ cho thêm 100 cây sầu riêng và 50 cây bưởi. Hiện nay, sau 6 năm trồng, sầu riêng trong vườn anh đã phát triển xanh tốt và bắt đầu ra lứa quả đầu tiên.

Trung bình mỗi năm, sau khi trừ chi phí, mô hình của anh mang lại lãi ròng hơn 200 triệu đồng, trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế hộ gia đình ở miền núi Sơn Mai. Đáng nói hơn, không chỉ tập trung phát triển kinh tế gia đình, thời gian qua, anh Đành còn thường xuyên vận động, hướng dẫn bà con áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; trở thành “người truyền lửa”, trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn kỹ thuật để các hộ khác cùng làm theo, từ đó tạo nên sự lan tỏa tích cực trong cộng đồng.

“Trước đây, đời sống của người dân địa phương vô cùng khó khăn. Với địa hình miền núi, bà con chủ yếu trông chờ vào cây keo để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, keo chỉ mang lại thu nhập bấp bênh, dễ sâu bệnh, năng suất thấp, nên tỷ lệ hộ nghèo rất cao. Sau khi được tuyên truyền, vận động, nhiều hộ bắt đầu chuyển đổi sang những loại cây trồng khác mang lại hiệu quả cao hơn”, anh Đành nói.

Đặc biệt, cây sả được xem là “cây thoát nghèo” ở vùng này khi cho hiệu quả cao gấp 3-4 lần so với keo. Nhờ vậy, đời sống người dân từng bước cải thiện. Anh Đành chia sẻ, bản thân may mắn được xã, huyện tạo điều kiện tham gia các lớp tập huấn, học hỏi kinh nghiệm từ nhiều mô hình ở địa phương khác. Những kiến thức này được anh áp dụng ngay tại quê nhà và chia sẻ lại cho bà con. “Đảng và Nhà nước đã hỗ trợ rất nhiều, từ vốn vay, giống cây trồng cho đến tập huấn kỹ thuật. Điều quan trọng là bà con phải dám nghĩ, dám làm thì mới bứt phá được về kinh tế”, anh nói.

Theo anh, khoảng 7 năm trước, người dân Sơn Mai bắt đầu thay đổi cách nghĩ, cách làm, mạnh dạn đầu tư vào cây ăn trái, mô hình VAC, mở rộng chăn nuôi. Đây là bước ngoặt lớn, giúp bà con thoát khỏi tư duy cũ, không còn phụ thuộc vào cây keo. Nhờ đó, thu nhập người dân ngày càng tăng, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh. Tính đến nay, toàn thôn Biều Qua có hơn 130 hộ thì chỉ còn 13 hộ nghèo, trung bình mỗi năm tỷ lệ hộ thoát nghèo đạt trên 5%.

Với những gì đã làm được ở địa phương, chính quyền xã Sơn Mai ghi nhận vai trò của những nông dân tiêu biểu như anh Đành trong việc lan tỏa mô hình sản xuất mới, giúp địa phương đạt nhiều kết quả trong giảm nghèo bền vững. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Sơn Mai cho biết, những năm qua, chính quyền đã chú trọng tuyên truyền sâu rộng mục tiêu giảm nghèo bền vững đến toàn thể nhân dân, đặc biệt là các hộ nghèo, cận nghèo từ đó nâng cao trách nhiệm vươn lên của mỗi hộ gia đình.

Ngoài ra, địa phương còn tập trung hướng dẫn người dân thay đổi nhận thức về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện địa phương. Cụ thể là chuyển từ trồng keo giâm hom thoái hóa, dễ sâu bệnh sang keo mô có khả năng kháng bệnh, năng suất cao; phát triển rừng theo mô hình FSC bền vững; chuyển từ chăn nuôi bò địa phương sang nuôi bò lai chất lượng cao. Tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm mạnh.

Nếu đầu năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo của huyện Minh Long (cũ) còn khoảng 25,5% thì đến nay, tại xã Sơn Mai chỉ còn 11,72%. Đây là kết quả quan trọng, phản ánh rõ hiệu quả của công tác tuyên truyền và sự nỗ lực vươn lên của người dân. “Bước đột phá trong phát triển kinh tế hộ tại Sơn Mai chính là sự quan tâm đầu tư hạ tầng của Nhà nước, đặc biệt về giao thông và thủy lợi, giúp người dân thuận lợi hơn trong lưu thông hàng hóa, sản xuất nông lâm nghiệp.

“Ngoài ra, địa phương đã huy động nhiều nguồn vốn để hỗ trợ phát triển kinh tế hộ, thường xuyên tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi. Một yếu tố quan trọng khác là các mô hình đảng viên giúp dân thoát nghèo, tạo niềm tin và động lực để người dân quyết tâm vươn lên”, ông Tuấn đánh giá.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Sơn Mai, trong thời gian tới, UBND xã cũng các tổ chức chính trị xã hội tiếp tục tuyên truyền sâu rộng về chủ trương, ý nghĩa, mục tiêu giảm nghèo bền vững đến toàn thể các tầng lớp nhân dân; huy động mọi nguồn lực cho công tác giảm nghèo trên địa bàn xã; tổ chức nghiên cứu các mô hình cây con giống có hiệu quả, có lợi thế so sánh của Sơn Mai đối với các xã trong khu vực để định hướng, hỗ trợ người dân chuyển đổi một cách căn cơ, hiệu quả, từ đó góp phần hoàn thành mục tiêu giảm nghèo trên địa bàn xã giai đoạn 2026-2030.