Độ Rích-te là gì?

Cảnh tan hoang sau động đất tại Tứ Xuyên

Nguyễn Thanh Hà, Yên Khánh, Ninh Bình

Độ Rích-Te (Richter) được xác định theo các cấp độ như sau:

1–2 trên thang Richter: Không nhận biết được.

2–4 trên thang Richter: Có thể nhận biết nhưng không gây thiệt hại.

4–5 trên thang Richter: Mặt đất rung chuyển, nghe tiếng nổ, thiệt hại không đáng kể.

5–6 trên thang Richter: Nhà cửa rung chuyển, một số công trình có hiện tượng bị nứt.

7–8 trên thang Richter: Mạnh, phá hủy hầu hết các công trình xây dựng thông thường, có vết nứt lớn hoặc hiện tượng sụt lún trên mặt đất.

>9 trên thang Richter: Rất hiếm khi xảy ra. 

Về các trận động đất làm thiệt hại nhiều sinh mạng nhất (trên 100.000 người) trong lịch sử theo New York Times Almanac 2008 là các trận động đất sau đây: Ngày 20/5/526 tại Antioch (Syria) làm 250.000 người chết; 22/12/856 tại Damghan (Iran)- 200.000 người chết; 23/3/893 tại Ardabil (Iran)-150.000 người chết; 9/8/1138 tại Aleppo (Syria) khiến 250.000 người chết; 27/9/1290 tại Chihli (Trung Quốc)-100 000 người chết; 24/1/1556 tại Thiểm Tây (Trung Quốc)- 830.000 người chết; 11/10/1737 tại Calcuta (Ấn Độ)-300.000 người chết; 16/12/1920 tại Cam Túc (Trung Quốc)-200.000 người chết; 1/9/1923 tại Yakohama (Nhật Bản)-143.000 người chết; 22/5/1927 tại Thanh Hải (Trung Quốc)-200.000 người chết; 5/10/1948 tại Ashgabat (Turkmenistan)-110.000 người chết; 27/7/1976 tại Đường Sơn (Trung Quốc)-255.000 người chết (có tài liệu nói có tới 695 000 người chết!); 26/12/2004 tại Sumatra (Indonesia)-226.328 người chết.

Gần đây nhất, ngày 12/5/2008 động đất 8 độ Richter tại Tứ Xuyên - Trung Quốc đã làm 69.227 người chết, 374.643 người bị thương, 17.923 người mất tích, đấy là chưa kể đến các lực lượng cứu hộ đã cứu sống được 6.500 người bị vùi lấp, di chuyển khẩn trương trên 15 triệu người ra khỏi khu vực nguy hiểm (theo báo cáo của Chủ tịch Quốc hội Ngô Bang Quốc). 

* Những phát minh nào được coi là quan trọng nhất trong thế kỷ XX?

Nguyễn Thị Kim Xuân, Thăng Bình, Quảng Nam

Theo các nhà khoa học Anh thì đó là các phát minh sau đây: 1903- Anh em nhà Wright (Mỹ) tiến hành chuyến bay đầu tiên bằng máy bay có động cơ; 1907- Chiếc máy bay trực thăng đầu tiên của Paul Cornu (Pháp) được chế tạo; 1925- John Logie Baird (Scotland) phát minh ra tivi và đã trình diễn vào năm 1926; 1929- Whittle (Anh) được cấp bằng sáng chế cho ý tưởng động cơ phản lực; 1933- Nhựa tổng hợp polyten được khám phá ra tại Công ty ICI (Anh); 1935- Wallace Carothers (Mỹ) chế tạo ra nilon; 1936- Focke (Đức) chế tạo ra chiếc máy bay trực thăng được thực hành đầu tiên; 1942- Enrico Fermi (Mỹ) xây dựng lò phản ứng hạt nhân đầu tiên; 1945- Mauchly và Eckert (Mỹ) sáng chế ra chiếc máy tính đích thực đầu tiên; 1947- Edwin Land (Mỹ) phát minh ra máy ảnh polaroid lấy ảnh ngay; 1948- Đồng hồ nguyên tử đầu tiên được chế tạo tại Mỹ; 1953 J.Watson (Mỹ) và F.Crick, M. Wilkins (Anh) khám phá ra chuỗi ADN xoắn kép; 1955- Cockerel (Anh) phát minh ra tàu đệm khí tốc độ cao; 1957- Vệ tinh nhân tạo đầu tiên (Liên Xô) được phóng vào quỹ đạo; 1979- Mạch tích hợp (chip silic) được sáng chế tại Mỹ; 1960- T.Maiman (Mỹ) phát triển kỹ thuật Lade (Laser); 1961- Chuyến bay vào vũ trụ đầu tiên có người lái (Liên Xô); 1964- Engelhart (Mỹ) phát minh ra chuột máy tính; 1967- Ca ghép tim đầu tiên được C.Barnard (Nam Phi) thực hiện; 1969- Lần đầu tiên con người đặt chân lên Mặt Trăng (Mỹ); 1970- Đĩa mềm được công ty IBM (Mỹ) chế tạo ra; 1971- Bộ vi xử lý của hãng Intel (Mỹ) được cấp bằng sáng chế; 1978- Máy tính cá nhân (PC) được Jobs và Woziniak (Mỹ) hoàn thiện; 1979- Đĩa compact được hãng Sonny và hãng Philips sáng chế ra; 1981- Phóng tàu con thoi (Mỹ); 1983- Phát triển truyền hình vệ tinh (Mỹ); 1984- Phát triển kỹ thuật lấy dấu vân tay di truyền (Anh); 1992- Tìm ra bản đồ nhiễm sắc thể đầu tiên của con người (Pháp, Anh, Mỹ); 1994- Hầm ngầm dưới biển dài nhất (50km) được khánh thành (Anh, Pháp); 1995- Ngân hàng dữ liệu ADN đầu tiên được thành lập (Anh); 1997- ca nhân bản vô tính động vật có vú đầu tiên (cừu Dolly) thành công (Anh); Khoảng 1997, Sikorsky (Mỹ) phát minh ra máy bay trực thăng robot; 1997- Người máy sinh học được các nhà nghiên cứu ở hãng Shimoayama (Nhật) tiến hành thực nghiệm.