Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII phục vụ tăng trưởng kinh tế hai con số

Phấn đấu 50% các tòa nhà sử dụng điện mặt trời mái nhà

Theo Quyết định phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII điều chỉnh), ranh giới quy hoạch phát triển nguồn điện và lưới điện truyền tải ở cấp điện áp từ 220 kV trở lên, công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo, năng lượng mới trên lãnh thổ Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, bao gồm cả các công trình liên kết lưới điện với các quốc gia láng giềng.

Mục tiêu nhằm cung cấp đủ nhu cầu điện trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 10%/năm trong giai đoạn 2026 - 2030, khoảng 7,5%/năm trong giai đoạn 2031 - 2050.

Tương ứng, nguồn điện thương phẩm năm 2030 phải đạt khoảng 500,4 - 557,8 tỷ kWh; định hướng năm 2050 đạt khoảng 1.237,7 - 1.375,1 tỷ kWh.

Điện sản xuất và nhập khẩu năm 2030 đạt khoảng 560,4 - 624,6 tỷ kWh; định hướng năm 2050 khoảng 1.360,1 - 1.511,1 tỷ kWh.

Việt Nam phấn đấu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu. Đây là nguồn điện phục vụ tiêu thụ tại chỗ, không bán điện vào hệ thống điện quốc gia nên sẽ hạn chế gây áp lực lên điện lưới.

Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đề ra lộ trình phát triển tối đa nguồn điện từ năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối…), tiếp tục gia tăng tỷ trọng của năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn điện và điện năng sản xuất. Mục tiêu các nguồn năng lượng tái tạo đạt tỷ lệ khoảng 28-36% vào năm 2030 và tăng lên đến 74-75% vào năm 2050. Hệ thống lưới điện thông minh được xây dựng, đủ khả năng tích hợp, vận hành an toàn hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo quy mô lớn.

Giảm điện than xuống dưới 17% vào năm 2030

Cụ thể, về cơ cấu nguồn điện, đến năm 2030, tổng công suất các nhà máy điện phục vụ nhu cầu trong nước (không bao gồm xuất khẩu) là 183.291 - 236.363 MW. Trong đó, nhiệt điện than chỉ hơn 31.000 MW (chiếm tỷ lệ 13,1-16,9%) giảm mạnh so với tỷ lệ trên 50% trong cơ cấu nguồn điện hiện tại.

Việt Nam định hướng đến năm 2050 không còn sử dụng điện than để phát điện, chuyển hoàn toàn sang sử dụng sinh khối/amoniac. Đây là yếu tố quan trọng nhằm đạt được cam kết quốc gia về phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 (Net Zero).

Lộ trình trên gắn chặt với phát triển các nguồn năng lượng tái tạo. Đến năm 2030, điện gió trên bờ và gần bờ đạt 20.066 -38.029 MW, chiếm tỷ lệ 14,2% -16,1%. Điện gió ngoài khơi 6.000 – 17.032 MW đưa vào vận hành giai đoạn 2030 -2035, có thể đẩy sớm tiến độ nếu điều kiện thuận lợi và giá thành phù hợp.

Điện mặt trời (điện mặt trời tập trung và điện mặt trời mái nhà, không bao gồm các nguồn điện mặt trời theo khoản 5 Điều 10 Luật Điện lực số 61/2024/QH15) sẽ ở mức khoảng 46.459 -73.416 MW (chiếm tỷ lệ 25,3 -31,1%).

Điện sinh khối khoảng 1.523 -2.699 MW, điện sản xuất từ rác 1.441 -2.137 MW, điện địa nhiệt và năng lượng mới khác khoảng 45 MW. Các nguồn điện này có thể triển quy mô lớn hơn nếu đủ nguồn nguyên liệu, hiệu quả sử dụng đất đai, có nhu cầu xử lý môi trường, hạ tầng lưới điện cho phép, giá điện và chi phí truyền tải hợp lý.

Thủy điện trong khoảng 33.294 -34.667 MW (chiếm tỷ lệ 14,7 -18,2%), và có thể phát triển cao hơn nếu bảo đảm môi trường, bảo vệ rừng, bảo vệ an ninh nguồn nước.

Nguồn điện hạt nhân dự kiến đưa vào vận hành giai đoạn 2030-2035 với công suất 4.000-6.400 MW, và có thể đẩy sớm tiến độ nếu điều kiện thuận lợi.

Nguồn lưu trữ 10.000 - 16.300 MW chiếm tỷ lệ 5,5-6,9%; Nhiệt điện khí trong nước 10.861 -14.930 MW, chiếm tỷ lệ 5,9-6,3%; Nhiệt điện LNG 22.524 MW chiếm tỷ lệ 9,5-12,3%.

Nguồn điện linh hoạt (nhiệt điện sử dụng nhiên liệu LNG, dầu, hydrogen… có độ linh hoạt vận hành cao) 2.000 - 3.000 MW (chiếm tỷ lệ 1,1 -1,3%); Thủy điện tích năng 2.400 -6.000 MW.

Nhập khẩu điện 9.360 -12.100 MW từ Lào, Trung Quốc (chiếm tỷ lệ 4,0-5,1%), tăng tối đa quy mô nhập khẩu điện từ Lào theo Hiệp định giữa hai Chính phủ hoặc đẩy sớm thời gian nhập khẩu điện từ Lào về khu vực miền Bắc nếu điều kiện thuận lợi.

Quy hoạch cũng định hướng đến năm 2050, khoảng 30-60% tổng sản lượng điện sản xuất từ năng lượng tái tạo, năng lượng mới sẽ được đưa vào thị trường dưới dạng mua bán điện trực tiếp (DPPA), hoặc cao hơn tùy điều kiện phát triển của thị trường.