Khánh thành Nhà máy điện rác Sóc Sơn - dấu ấn mới của Thủ đô

Nhà máy điện rác có quy mô lớn thứ hai thế giới

Ngày 13/10, tại Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn (huyện Sóc Sơn, Hà Nội), UBND TP Hà Nội phối hợp với Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội tổ chức lễ khánh thành Nhà máy điện rác Sóc Sơn.

Buổi lễ có sự tham dự của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh; Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông; Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành và đại diện địa phương xã Trung Giã.

Phát biểu tại lễ khánh thành, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, môi trường là vấn đề lớn nhất hiện nay của Hà Nội, và rác thải sinh hoạt là một trong những điểm nóng cần được giải quyết. Ông đánh giá cao sự nỗ lực của nhà đầu tư và các cơ quan chức năng trong việc đưa dự án vượt qua nhiều khó khăn để đi đến vận hành chính thức. “Thành phố biểu dương sự nỗ lực, quyết tâm cao của Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội, đồng thời cảm ơn các sở, ngành đã tham mưu, tháo gỡ khó khăn, cùng chính quyền và người dân xã Trung Giã tạo điều kiện cho dự án hoạt động thuận lợi”, ông nói.

Theo ông Thanh, việc nhà máy đi vào hoạt động không chỉ góp phần giảm ô nhiễm, mà còn đánh dấu bước ngoặt trong công tác quản lý chất thải của Thủ đô. Đây là nhà máy điện rác có quy mô lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Thâm Quyến (Trung Quốc), với khả năng xử lý 4.000-5.000 tấn rác mỗi ngày, tương đương khoảng 70% lượng rác phát sinh của Hà Nội. Ông cho biết Hà Nội hiện đã có 2 nhà máy điện rác đạt tiêu chuẩn quốc tế, nhưng tổng công suất mới chỉ xử lý được khoảng 6.000 tấn trên hơn 7.600 tấn rác phát sinh hàng ngày. Phần còn lại vẫn phải chôn lấp, gây áp lực lớn cho các khu xử lý như Nam Sơn và Xuân Sơn.

Chủ tịch UBND Thành phố đồng thời yêu cầu sớm triển khai giai đoạn 2 của dự án để tăng công suất xử lý, tiến tới chấm dứt hoàn toàn việc chôn lấp rác sinh hoạt trong những năm tới. Ông cũng chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện quy trình đấu thầu, phối hợp với Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội xử lý khoảng 1 triệu tấn rác cũ đang chôn lấp trên diện tích 500 ha tại khu liên hợp trong 5-7 năm tới, để biến khu vực này thành không gian sinh thái và thể thao phục vụ cộng đồng.

Một nội dung quan trọng khác được ông Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh là vấn đề ngập úng đô thị, trong đó có nguyên nhân do bùn thải từ nạo vét sông hồ chưa được xử lý đúng quy định. Ông đề nghị thành phố sớm bố trí đất để khởi công nhà máy xử lý bùn thải, đồng thời nghiên cứu tận dụng tro bay - sản phẩm phụ của quá trình đốt rác - để tái chế thành vật liệu xây dựng thay vì chỉ lưu chứa tạm thời. “Hiện đại hóa toàn bộ chu trình thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải chính là cách Hà Nội hướng tới một đô thị sáng - xanh - sạch - đẹp", Chủ tịch UBND Thành phố nhấn mạnh.

Biến rác thành năng lượng, hướng tới Hà Nội xanh

Sau nghi thức bấm nút khánh thành, đoàn đại biểu đã tham quan khu vận hành chính của Nhà máy điện rác Sóc Sơn, nơi tích hợp dây chuyền đốt rác phát điện hiện đại bậc nhất Đông Nam Á. Tại đây, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đề xuất nhà máy điện rác Sóc Sơn còn có thể là địa điểm để tổ chức các buổi tham quan, giáo dục môi trường cho người dân, đặc biệt là học sinh.

Nhà máy điện rác Sóc Sơn có tổng vốn đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng (tương đương 320 triệu USD), do Công ty Cổ phần Năng lượng Môi trường Thiên Ý Hà Nội làm chủ đầu tư, với diện tích gần 17,5 ha. Dự án khởi công từ năm 2019, trong giai đoạn dịch COVID-19, và chính thức hòa lưới điện quốc gia vào tháng 7/2022.

Nhà máy được thiết kế với 5 lò đốt rác, 3 tổ máy phát điện, vận hành theo 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu gồm một lò đốt và một tổ máy phát điện, công suất xử lý 1.000 tấn/ngày đêm. Hai giai đoạn tiếp theo nâng công suất lên 4.000-5.000 tấn/ngày, tương đương gần 5.500 tấn rác ướt, với sản lượng điện đạt tối đa 90 MW.

Công nghệ được sử dụng tại đây cho phép đốt rác sinh hoạt không phân loại. Hệ thống xử lý khí thải, nước rỉ rác và tro xỉ được giám sát tự động, đáp ứng tiêu chuẩn Việt Nam và châu Âu. Từ khi vận hành thử đến nay, nhà máy đã xử lý hơn 1,2 triệu tấn rác sinh hoạt và khoảng 245.000 m³ nước rỉ rác, góp phần giảm áp lực đáng kể cho 2 bãi chôn lấp lớn của Hà Nội.

Không chỉ là công trình môi trường, dự án còn mang ý nghĩa năng lượng khi biến rác thải thành điện năng phục vụ đời sống. Với công suất 90 MW, lượng điện phát ra từ Nhà máy Sóc Sơn đủ cung cấp cho khoảng 150.000 hộ dân mỗi ngày, đồng thời tiết kiệm hàng chục ha đất chôn lấp mỗi năm. Việc tận dụng tro bay để sản xuất vật liệu xây dựng cũng là hướng đi phù hợp trong mô hình kinh tế tuần hoàn mà Hà Nội đang theo đuổi.

“Cần hiện đại hóa công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác, không chỉ dừng ở việc đốt, mà hướng tới chu trình khép kín, tận dụng tối đa năng lượng và vật liệu tái sinh. Đó cũng là tinh thần chung trong chiến lược của Hà Nội: đến năm 2030, chấm dứt hoàn toàn hình thức chôn lấp rác thải sinh hoạt”, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết.

Nhà máy điện rác Sóc Sơn sẽ góp phần giải quyết bài toán quản lý và xử lý chất thải của Thủ đô, để những bãi chôn lấp cũ sẽ dần nhường chỗ cho công viên, hồ nước, những không gian sống bền vững của một Hà Nội đang chuyển mình hướng tới tương lai.