Majara Residence là một tổ hợp gồm khoảng 200 mái vòm đầy màu sắc được xây dựng bằng kỹ thuật túi đất nén, do công ty ZAV Architects thiết kế và hoàn thành vào năm 2020. Bề ngoài, dự án được quảng bá là mô hình du lịch sinh thái và phát triển bền vững. Tuy nhiên, những phân tích chuyên sâu lại chỉ ra thực tế hoàn toàn trái ngược, cho thấy nguy cơ "gian lận xanh" từ dự án du lịch này.
Cụ thể, theo nghiên cứu thực địa của kiến trúc sư Ronak Roshan Gilvaei, dự án Khu nghỉ dưỡng Majara Residence đang hủy hoại môi trường sống của các loài rùa biển nguy cấp và hệ sinh thái ven biển mong manh trên đảo Hormuz (Iran).
Công trình kiến trúc Majara Residence ở Iran đang đối mặt với cáo buộc "gian lận xanh" khi quảng bá thông tin thiếu chính xác về tác động tới môi trường. Ảnh: Green Prophet.
Trong đó, vấn đề nghiêm trọng nhất nằm ở vị trí xây dựng: Khu nghỉ dưỡng được cho là xâm phạm trực tiếp khu vực làm tổ của rùa quản đồng và rùa xanh – hai loài rùa biển đang bị đe dọa nghiêm trọng. Trong khi theo tiêu chuẩn bảo tồn, công trình phải cách nơi làm tổ của rùa ít nhất 1 km để đảm bảo an toàn cho loài rùa biển. Ngoài ra, ánh sáng nhân tạo từ dự án có thể khiến rùa con mất phương hướng. Quá trình xây dựng và lượng du khách gia tăng cũng sẽ gây áp lực lớn lên toàn bộ hệ sinh thái.
Ngoài rùa biển, khu vực này trước đây còn là nơi sinh trưởng của các loài thực vật có khả năng chịu mặn và chống xói mòn như me đất và sam biển. Tuy nhiên, khi dự án được xây dựng, khoảng 2,5 hecta thảm thực vật này đã bị xóa sổ mà không có kế hoạch phục hồi sinh thái nào. Về vấn đề này, phía công ty kiến trúc nói rằng họ đã loại bỏ cây keo dậu (mesquite) vì đây là loài xâm lấn. Tuy nhiên, về mặt khoa học, loài cây này dù không phải bản địa nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định đất và chống sa mạc hóa trong điều kiện khắc nghiệt của đảo Hormuz.
Hệ thống xử lý nước thải của khu nghỉ dưỡng thì chỉ ở mức cơ bản với các công nghệ ozone hóa và ủ phân đơn giản, không đảm bảo nước thải được xử lý đạt chuẩn trước khi thải ra môi trường. Chuyên gia cảnh báo, trên một hòn đảo không có mạng lưới thoát nước chung như Hormuz, bất kỳ sự rò rỉ nào cũng có thể gây nguy hiểm cho các rạn san hô, thảm cỏ biển và môi trường sống của rùa.
Bên cạnh đó, câu chuyện về việc trao quyền cho cộng đồng địa phương cũng bị đặt dấu hỏi. Nghiên cứu chỉ ra dự án du lịch sinh thái hào nhoáng này không giải quyết được các thách thức kinh tế cố hữu của người dân trên đảo như khan hiếm nước, chi phí vận chuyển cao và quản lý du lịch yếu kém.
Nghiên cứu kết luận, dù nổi bật về mặt hình thức và giành được các giải thưởng kiến trúc, Majara Residence có thể trở thành một bài học đắt giá về "gian lận xanh" đối với các công trình gắn mác "du lịch sinh thái".
