Quản lý thông minh giảm sức người
Công viên logistic Viettel Lạng Sơn đang tạo ra bước chuyển lớn khi áp dụng nhiều mô hình công nghệ mới, khác biệt hoàn toàn so với phương thức xuất khẩu nông sản truyền thống tại địa phương trước đây.
Theo ông Đào Văn Thuấn, Phó Giám đốc phụ trách xuất khẩu - Công viên logistic Viettel Lạng Sơn, đơn vị đang xây dựng hệ sinh thái cung cấp các dịch vụ như ăn uống, nghỉ ngơi, vệ sinh cho tài xế, đặc biệt là tài xế Việt Nam và Trung Quốc. Tả cả các dịch vụ này sẽ được cung cấp thông qua ứng dụng và công nghệ thanh toán không dùng tiền mặt, mang lại sự tiện lợi và minh bạch cho tài xế.
Phòng điều hành của Công viên logistic Viettel Lạng Sơn không cần nhiều người kiểm soát, vận hành. Ảnh: Văn Việt.
HIện nay, việc kiểm soát dữ liệu tài xế tại các cửa khẩu gặp nhiều khó khăn, gây kéo dài thời gian thông quan. Để khắc phục tình trạng này, Viettel đang xây dựng hệ thống cổng thông minh (smartgate) yêu cầu tài xế phải đăng ký thông tin cá nhân và nhu cầu sử dụng dịch vụ trước khi vào bãi. Sau khi đăng ký, tài xế được dẫn đường tự động vào vị trí đỗ qua loạt màn hình LED bố trí khắp bãi. Ứng dụng hiển thị cụ thể từng vị trí, toàn bộ quá trình diễn ra không cần nhân viên điều phối.
Trong khâu bốc xếp, toàn bộ hệ thống băng chuyền đều được tự động hóa để giảm sức người và rút ngắn thời gian xử lý hàng hóa. Khu sang tải sử dụng băng tải telescopic, cho phép chuyển hàng giữa hai container chỉ trong 30–40 phút, thay vì mất tới ba giờ như trước. Một số tính năng như cân hàng tự động cũng được tích hợp để tăng độ chính xác.
Tại Công viên logistics Viettel Lạng Sơn, các phân khu chức năng đều được số hóa và quản lý bằng nền tảng thông minh. Trung tâm kiểm định và chứng nhận hàng hóa giúp giảm rủi ro hàng bị trả về do không đạt tiêu chuẩn phía Trung Quốc. Viettel đang làm việc với các tổ chức kiểm định lớn của Trung Quốc để công nhận kết quả lẫn nhau, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí.
Khuôn viên Công viên logistic Viettel Lạng Sơn, với hạ tầng số hóa và quản lý thông minh được triển khai tại các phân khu chức năng. Ảnh: Văn Việt.
Công nghệ quản lý kho Smart WMS sử dụng RFID và IoT cho phép theo dõi hàng hóa theo thời gian thực, tối ưu diện tích lưu trữ và giảm sai sót. Theo Viettel, nhờ áp dụng công nghệ, hiệu suất kho tăng 30% và chi phí quản lý giảm tới 25%.
Toàn bộ các giải pháp trên đều hướng tới mục tiêu bảo vệ sức khỏe người lao động, hạn chế công việc nặng nhọc và tăng tốc độ xử lý hàng hóa trong toàn chuỗi logistics.
Rút ngắn thời gian thông quan
Trong bối cảnh xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Trung Quốc đang tăng trưởng mạnh, đòi hỏi sự thông suốt trong từng mắt xích vận hành. Tại cửa khẩu Tân Thanh, Viettel đang triển khai hệ thống logistic với nhiều công nghệ điều khiển từ xa, giám sát tự động và các công nghệ hỗ trợ vận tải xuyên biên giới. Qua đó, hàng hóa được kiểm soát tốt hơn ngay từ khi vào bãi, giúp hạn chế ùn ứ và nâng cao tốc độ thông quan. Cùng với đó, Trung Quốc cũng thử nghiệm xe điện đầu kéo không người lái. Đây là những bước đi đột phá trong logistics biên mậu.
Hiện nay, các cơ quan quản lý xuất nhập khẩu Quảng Tây, Trung Quốc đang đề xuất với Lạng Sơn về việc xây dựng khu thí điểm tiêu chuẩn hàng hóa “nhất địa lưỡng kiểm” trong xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu tại Lạng Sơn. Mô hình này được hiểu là: Công nhận lẫn nhau về tiêu chuẩn, kiểm tra hàng hóa hai đầu tại một địa điểm, chia sẻ thông tin, tạo thuận lợi thương mại. Dự kiến phía Trung Quốc sẽ đưa con người, thiết bị kiểm định hàng hóa, trong đó có nông sản, sang đặt tại Lạng Sơn, trong khi tỉnh biên giới của Việt Nam cung cấp mặt bằng, hạ tầng.
Trung tá Trịnh Quang Hưng, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tân Thanh - người đã có hơn 20 năm gắn bó với các cửa khẩu Lạng Sơn cho rằng, mô hình “nhất địa lưỡng kiểm” dự kiến triển khai tại Công viên logistics Viettel là xu hướng tất yếu, phù hợp với yêu cầu hiện đại hóa hoạt động xuất nhập khẩu. Khi mô hình này được áp dụng đồng bộ, năng lực thông quan của toàn tuyến cửa khẩu sẽ được cải thiện rõ rệt. Hàng hóa của nông dân đi xuất khẩu nhanh hơn, đồng thời giảm tải áp lực cho các lực lượng chức năng như kiểm dịch, hải quan, biên phòng.
Công nhân làm sạch sầu riêng tại Công viên logistic Viettel. Ảnh: Văn Việt.
Đại diện lãnh đạo Công viên logistic Viettel cho biết, với mạng lưới hơn 1.000 xe đa trọng tải được quản lý bằng hệ thống TMS tích hợp GPS và AI, cùng khả năng kết nối trực tiếp với tuyến đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc, giúp doanh nghiệp tối ưu được khoảng 15% chi phí vận chuyển. Bên cạnh đó, hệ thống chuyển phát của Viettel phủ khắp 34 tỉnh, thành, đáp ứng linh hoạt mọi loại hình hàng hóa – từ nguyên container, hàng rời đến hàng nhỏ lẻ. Nhờ hạ tầng vận tải thông suốt này, nông sản Việt có điều kiện rút ngắn thời gian lưu thông, giảm hao hụt và giữ chất lượng tốt hơn khi xuất khẩu.
Không những thế, việc áp dụng các công nghệ hiện đại cũng góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn trong hoạt động xuất nhập khẩu. Cụ thể, tại Lạng Sơn đang tồn tại các “nhà luật” – những người chuyên làm dịch vụ giấy tờ, phát sinh từ sự bất đối xứng thông tin trong chuỗi lưu chuyển hàng hóa. Khi quy trình được số hóa, minh bạch và công khai, lực lượng trung gian tồn tại nhiều năm qua này sẽ buộc phải tự rời khỏi thị trường. Khi đó, cửa khẩu sẽ thực sự dành cho hàng hóa và nông sản, thay vì khiến doanh nghiệp phải oằn mình gánh thêm chi phí không đáng có.
Những thay đổi này mở rộng cánh cửa xuất khẩu cho nông sản Việt, giúp nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp tự tin đưa nông sản sang thị trường Trung Quốc với tốc độ nhanh hơn, chi phí thấp hơn và độ ổn định cao hơn.
