Câu chuyện của cô gái biến gáo dừa thành 'vàng'

Bén duyên với gáo dừa từ giảng đường

Sinh năm 1996 tại xã Hương Mỹ, tỉnh Vĩnh Long, Nguyễn Băng Nhi là một trong những gương mặt trẻ tiêu biểu trong phong trào khởi nghiệp sáng tạo của vùng ĐBSCL. Tốt nghiệp ngành Mỹ thuật tạo dáng của Trường Đại học Kiến trúc TP.HCM, Nhi không chọn con đường thiết kế đô thị hay kiến trúc công trình như bạn bè đồng môn, mà rẽ hướng về quê, bắt đầu hành trình sáng tạo với… gáo dừa.

 “Trong quá trình học, em được tiếp xúc với nhiều chất liệu tạo hình khác nhau. Tình cờ khi làm đồ án, em nhận ra ở quê mình có rất nhiều gáo dừa, vật liệu này có vân, có đường cong rất tự nhiên và nghệ thuật”, Nhi nhớ lại.

Từ niềm yêu thích đó, Nhi chọn gáo dừa làm chất liệu chính cho đồ án tốt nghiệp, tạo nên bộ trang sức dừa đầu tiên của mình. Sau khi ra trường, niềm đam mê ấy thôi thúc Nhi trở về quê. Cô xin cha mẹ cho ở lại một năm để nghiên cứu, sáng tạo thêm.

Năm 2019, bước ngoặt đến khi sản phẩm của cô được trưng bày tại Festival Dừa Bến Tre lần thứ V. Gian hàng nhỏ của Nhi thu hút đông đảo khách tham quan bởi nét tinh tế, sáng tạo và đậm hồn Việt. Từ đó, với sự hỗ trợ của Trung tâm Xúc tiến đầu tư và khởi nghiệp tỉnh, Cocohand - Xưởng thủ công mỹ nghệ dừa chính thức ra đời.

Khởi đầu thành công với dòng trang sức dừa gồm vòng tay, bông tai, dây chuyền, kẹp tóc…, Cocohand nhanh chóng mở rộng sang dòng tranh dừa nghệ thuật. Những mảnh gáo dừa qua bàn tay khéo léo được cắt, mài, khắc laser và ghép thành tranh hợp kính. Sản phẩm này trở thành quà tặng cao cấp, phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp, cơ quan.

“Cocohand hướng đến cung cấp giải pháp quà tặng mang bản sắc địa phương, nhanh, đẹp và bền. Mỗi sản phẩm là một câu chuyện về văn hóa và tài nguyên bản địa”, Nhi chia sẻ.

Toàn bộ quy trình được thực hiện thủ công, từ xử lý, mài, gắn phụ kiện, chỉ có khâu cắt khắc laser được hỗ trợ công nghệ để đảm bảo độ tinh xảo và đồng nhất. Tháng 6/2025, xưởng được chứng nhận ISO 9001:2025 và đang áp dụng quy trình 5S để chuẩn hóa sản xuất.

Nhờ hướng đi riêng, Cocohand nhanh chóng tạo dấu ấn trên thị trường thủ công mỹ nghệ. Trên các nền tảng trực tuyến, khi tìm kiếm “trang sức dừa” hay “tranh dừa”, Cocohand luôn nằm trong nhóm thương hiệu được tìm nhiều nhất.

Hiện Cocohand cung cấp trung bình 2.000-3.000 sản phẩm/tháng, có mặt tại nhiều tỉnh thành và bước đầu xuất sang Úc, Pháp, Mỹ, Nhật. Các sản phẩm Cocohand hiện có mức giá đa dạng: Móc khóa từ 35.000 đồng, kẹp tóc, vòng tay, bông tai, dây chuyền từ 40.000-100.000 đồng. Riêng sản phẩm tranh dừa có giá từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng/tác phẩm.

Từ khó khăn đến khởi sắc

Ở vùng đất xứ dừa, gáo dừa là thứ phụ phẩm bị xem là bỏ đi, nên những ngày đầu khởi nghiệp, nhiều người đã phản đối Băng Nhi dấn tân vào con đường này. Cùng với đó cô cũng gặp vô vàn thử thách về thiếu vốn, thiếu máy móc, thiếu kinh nghiệm. 

Băng Nhi chia sẻ: Gia đình em không ai làm nghề thủ công mỹ nghệ, nên lúc đầu nhiều người phản đối. Nhưng cha mẹ vẫn tin tưởng, đồng hành cùng em”. 

Với lòng đam mê và kiên trì, Băng Nhi đã có những bước đi vững chắc, từ một người làm tất cả, Nhi mở rộng xưởng, đầu tư thêm máy móc và tuyển thêm nhân sự. Đến nay, Cocohand có 4 lao động chính trong xưởng, 2 nhân viên kinh doanh và marketing, 1 kế toán và một nhóm cộng tác viên gia công tại nhà. Thu nhập bình quân của thợ từ 6-9 triệu đồng/tháng (tùy khối lượng đơn hàng). Ngoài ra còn tạo thêm nguồn thu nhập cho nhiều hộ với hình thức nhận sản phẩm về nhà làm.

Nhờ sáng tạo của cô, “rác dừa” đã trở thành “vàng”, người dân địa phương có thêm nguồn thu nhập, nhiều lao động nữ trong xã có thêm việc làm thời vụ. Đồng thời, lan tỏa thông điệp sống xanh, góp phần bảo vệ môi trường.

Không chỉ chỉ tạo việc làm cho người dân địa phương, Cocohand không còn góp phần nâng cao giá trị kinh tế của gáo dừa, biến phụ phẩm tưởng chừng vô giá trị thành nguồn thu sinh lợi. Nếu trước đây, mỗi ký gáo dừa chỉ bán được vài ngàn đồng để làm than, thì nay, sau khi được chế tác tinh xảo và gắn với câu chuyện văn hóa xứ dừa, chúng trở thành những sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo, có giá trị gấp 10–20 lần.

Mỗi chiếc vòng tay, bông tai hay tranh dừa khắc laser không chỉ là món quà lưu niệm, mà còn là sản phẩm mang hồn quê, thể hiện bàn tay tài hoa và sức sáng tạo của người Bến Tre. Trung bình mỗi năm, xưởng Cocohand tiêu thụ khoảng 18.000 gáo dừa, góp phần gia tăng đáng kể giá trị cho chuỗi sản xuất dừa địa phương. Mô hình này cho thấy, khi biết khai thác lợi thế bản địa bằng tư duy sáng tạo, những vật liệu bị xem là “rác” hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm văn hóa, kinh tế có giá trị cao.

Tâm sự về định hướng sắp tới, Nhi cho biết sẽ mở rộng xưởng thêm khoảng 100m2 và đầu tư thêm máy in UV, máy khắc laser để nâng cấp sản phẩm, tăng năng suất. Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất hiện nay vẫn là thiếu vốn đầu tư và thiếu cơ hội được đào tạo chuyên sâu về sản xuất, thiết kế và xuất khẩu. Nhi mong muốn nhận được sự hỗ trợ từ các chương trình khởi nghiệp, quỹ đổi mới sáng tạo để có thể nâng tầm sản phẩm Cocohand, từng bước đưa thương hiệu thủ công mỹ nghệ dừa Bến Tre ra thị trường quốc tế.

Nhìn lại hành trình của mình, Băng Nhi cho rằng điều quý giá nhất không phải là doanh thu hay giải thưởng, mà là niềm tự hào khi sản phẩm quê hương được mọi người yêu thích. Cô  hy vọng từ câu chuyện khởi nghiệp của mình, nhiều bạn trẻ sẽ mạnh dạn hơn trong việc sáng tạo và phát triển, để những giá trị văn hóa bản địa tiếp tục được thổi hồn và lan tỏa trong đời sống hiện đại.

Chỉ trong vài năm, Nguyễn Băng Nhi đã để lại dấu ấn nổi bật trong các cuộc thi khởi nghiệp và sáng tạo. Cô giành giải nhất Ý tưởng Dự án khởi nghiệp tỉnh Bến Tre 2022, giải nhất Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh 2024, cùng nhiều giải thưởng khác, đồng thời sản phẩm Túi sơ dừa Cocohand đoạt giải nhì Thiết kế giỏ quà OCOP 2024. Hiện Cocohand có 3 sản phẩm đạt OCOP 3 sao cấp huyện, trong đó Trang sức dừa đang được đề nghị nâng cấp lên 4 sao, khẳng định uy tín và vị thế thương hiệu trên thị trường.