'Bình dân học vụ số' tạo đà cho chính quyền hai cấp

Phổ cập kỹ năng số

Ngày 28/7, UBND xã Lục Yên, tỉnh Lào Cai chính thức phát động phong trào “Bình dân học vụ số” với mục tiêu phổ cập kiến thức và kỹ năng số đến mọi tầng lớp nhân dân. Phong trào mang tinh thần kế thừa chiến dịch “diệt giặc dốt” năm 1945, nay được làm mới với mục tiêu “diệt giặc mù công nghệ”, rào cản lớn trong việc tiếp cận dịch vụ công và tham gia vào xã hội số.

Hướng dẫn PV Báo Nông nghiệp và Môi trường đi thăm và trải nghiệm về thủ tục hành chính của xã, bà Phùng Thị Thu Hương, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Lục Yên cho biết: "Để thực hiện và thực hiện tốt hơn nữa các thủ tục hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp, xã Lục Yên đặt việc đào tạo chuyển đổi số và phong trào "bình dân học vụ số" là một trong những nhiệm vụ trọng tâm khi thực hiện công việc của chính quyền hai cấp".

Để làm được điều này, phong trào “Bình dân học vụ số” tại xã Lục Yên được triển khai bài bản theo Kế hoạch số 08/KH-UBND ngày 22/7/2025. Trên cơ sở đó, chính quyền xã đã thành lập 44 tổ công nghệ số cộng đồng tại tất cả các thôn và 4 tổ hỗ trợ chuyển đổi số cấp xã, với tổng số 303 thành viên. Lực lượng này gồm cán bộ thôn, đại diện các đoàn thể, giáo viên, công chức chuyên môn và người dân có hiểu biết về công nghệ.

Các tổ công nghệ đóng vai trò nòng cốt trong việc hỗ trợ người dân thực hành kỹ năng số cơ bản như: đăng ký và sử dụng dịch vụ công trực tuyến, nộp hồ sơ hưởng chế độ hưu trí xã hội, kích hoạt định danh điện tử mức độ 2 (VNeID), sử dụng các nền tảng giao tiếp trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt và tiếp cận thương mại điện tử. Hoạt động hướng dẫn được thực hiện trực tiếp, theo phương châm “cầm tay chỉ việc”, giúp người dân từng bước làm quen và làm chủ công nghệ trong đời sống hàng ngày.

Thay vì tập trung tuyên truyền qua hội trường lớn, các tổ công nghệ chọn cách tiếp cận từng hộ dân, với mô hình lưu động “đi từng ngõ, gõ từng nhà”. Thiết bị được mang theo, mạng được kết nối sẵn, thao tác được hướng dẫn trực tiếp. Đặc biệt, người cao tuổi, người khuyết tật, hộ nghèo, hộ cận nghèo là những đối tượng được hỗ trợ ưu tiên để không bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số.

Sự tham gia đồng bộ, trách nhiệm của các tổ chức đoàn thể như đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội nông dân...cũng là yếu tố quan trọng giúp phong trào lan tỏa. Các tổ công nghệ số cộng đồng không chỉ hỗ trợ người dân trong giải quyết thủ tục hành chính mà còn đóng vai trò cầu nối để người dân tiếp cận thông tin chính thống, phòng tránh các rủi ro mạng và ứng dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh.

Tạo đà cho chính hai cấp vận hành hiệu quả

Phong trào “Bình dân học vụ số” không tách rời mà gắn liền với mục tiêu lớn, xây dựng mô hình chính quyền cơ sở hiện đại, phục vụ dân chuyên nghiệp hơn trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp được vận hành từ ngày 01/7/2025.

Mặc dù xã Lục Yên không thuộc nhóm được lựa chọn thí điểm, nhưng cấp ủy và chính quyền địa phương đã chủ động vào cuộc từ sớm. Từ ngày 23/6, xã đã bố trí lại trụ sở, hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho Trung tâm Phục vụ Hành chính công: từ bàn ghế, mạng internet, máy scan, máy in, hệ thống lấy số tự động, màn hình hiển thị, thiết bị an toàn, cho đến bộ máy tính kết nối phần mềm nghiệp vụ.

Bên cạnh đó, công chức tiếp dân đều được bố trí theo hướng chuyên sâu, có khả năng giao tiếp bằng tiếng dân tộc thiểu số, thái độ phục vụ chuyên nghiệp, trang phục gọn gàng, đeo thẻ đúng quy định.

Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, ngay trong ngày đầu vận hành theo mô hình chính quyền hai cấp, Trung tâm Phục vụ Hành chính công xã Lục Yên đã tiếp nhận và xử lý thủ tục cho 30 lượt người dân. Tính đến thời điểm hiện tại, Trung tâm đã tiếp nhận 485 hồ sơ và tư vấn, hỗ trợ gần 800 lượt công dân.

Ngoài khâu tiếp nhận hồ sơ trực tiếp, trung tâm còn triển khai các hình thức tương tác mới: thành lập fanpage “Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Lục Yên” để hướng dẫn quy trình, thông báo lịch tiếp dân; lập nhóm zalo để thông báo nhiệm vụ, xử lý tình huống phát sinh nhanh chóng. Cách làm này giúp rút ngắn khoảng cách giữa chính quyền và người dân, nâng cao tính linh hoạt và hiệu quả trong thực hiện thủ tục hành chính.

Phong trào “Bình dân học vụ số” vì thế không chỉ là một chiến dịch truyền thông hay hỗ trợ kỹ thuật, mà là tiền đề để mô hình chính quyền số cấp xã vận hành hiệu quả. Việc phổ cập kỹ năng số cho người dân không chỉ giúp tăng tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến, mà còn góp phần nâng cao chất lượng phục vụ của bộ máy hành chính, tinh giản các khâu trung gian, giảm thiểu tình trạng chờ đợi và giấy tờ rườm rà.

Theo bà Nguyễn Thị Mai Thức - Phó Chủ tịch UBND xã Lục Yên, tỉnh Lào Cai, chuyển đổi số là yếu tố then chốt để xây dựng xã hội hiện đại, đặc biệt sau khi đưa mô hình chính quyền địa phương hai cấp vào vận hành từ ngày 01/7/2025. Đây không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân minh bạch, nhanh chóng hơn.

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, xã Lục Yên xác định người dân là trung tâm và chủ thể thụ hưởng của quá trình chuyển đổi số. Vì vậy, phong trào “Bình dân học vụ số” không chỉ đơn thuần là phổ cập kỹ năng công nghệ, mà còn là bước đi nền tảng để chính quyền gần dân hơn, phục vụ dân tốt hơn.

“Chúng tôi mong muốn mỗi cán bộ là người đi đầu trong sử dụng công nghệ, mỗi tổ công nghệ cộng đồng là cầu nối đưa tiện ích số đến từng hộ dân. Từ người cao tuổi, hộ nghèo đến người dân tộc thiểu số đều cần được tiếp cận, hỗ trợ và từng bước làm chủ công nghệ, chỉ khi người dân hiểu, sử dụng và thấy rõ lợi ích, thì chuyển đổi số mới thực sự đi vào cuộc sống”, bà Nguyễn Thị Mai Thức chia sẻ.