Trao đổi với chúng tôi, ông Dương Viết Phương Tuấn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - Thú y Quảng Trị cho biết, hiện tượng người dân vứt bỏ xác lợn chết vì dịch bệnh ra đồng, ra đường, trên các tuyến kênh mương… đang xảy ra nhiều nơi.
“Đó sẽ là nguyên nhân chính cho dịch bệnh tả lợn Châu Phi bùng phát trên diện rộng”, ông Tuấn nhìn nhận.

Xác lợn chết vứt trên cánh đồng giữa 2 xã Bố Trạch và Đông Trạch. Ảnh: T. Phùng.
Chính quyền “lật đật” ứng phó
Thời gian trước đây, khi xảy ra dịch bệnh tả lợn Châu Phi, lực lượng thú y cơ sở và chính quyền địa phương phối hợp thực hiện kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển lợn và thực phẩm có nguồn gốc từ lợn ra, vào trên địa bàn có dịch.
Việc người dân vứt xác lợn chết ra đồng chỉ xảy ra nhỏ lẻ ở xã Vạn Ninh (cũ) và đã được lực lượng chức năng, chính quyền địa phương xử lý, ngăn chặn kịp thời.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, hiện tượng vứt xác lợn chết ra đồng có chiều hướng gia tăng và xảy ra ở nhiều địa phương phía bắc tỉnh Quảng Trị.
Vụ việc được phát hiện đầu tiên vào ngày gần cuối tháng 6, trên tuyến mương Phóng Thủy của phường Bắc Lý, (thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình cũ), nay là phường Đồng Thuận, tỉnh Quảng Trị. Người dân phát hiện nhiều xác lợn chết trôi nổi và bốc mùi hôi thối. Chính quyền phường đã huy động nhân lực phối hợp cơ quan thú y thu gom và xử lý chôn lấp theo quy trình.
Sau thời gian chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động hiện tượng người dân vứt xác lợn chết xảy ra nhiều hơn. Có thể đơn cử như một số lợn chết được vứt bỏ trôi nổi trên sông Nhật Lệ, vứt thành đống ven đường đi về hướng Lệ Kỳ (xã Quảng Ninh), trên đồng xã Bố Trạch...

Người dân và lực lượng chức năng thu gom lợn chết trên sông Đào. Ảnh: T. Phùng.
Mới đây nhất, vào ngày 24/7, người dân phát hiện hàng chục xác lợn chết chứa trong bao tải trôi trên sông Đào, đoạn giáp ranh giữa xã Đông Trạch và xã Bố Trạch (tỉnh Quảng Trị).
Chính quyền địa phương đã nhanh chóng triển khai các biện pháp khẩn trương để thu gom, tiêu hủy xác lợn, đồng thời tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh và tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng.
Ông Võ Hải Quân, Chủ tịch UBND xã Đông Trạch cho biết, trong những ngày qua, lực lượng chức năng thu gom từ 7 - 8 xác lợn chết. Tuyến sông Đào chảy qua nhiều địa phương và nằm giữa đồng nên cũng khó xác định lợn chết của địa phương nào. Tuy nhiên, chúng tôi cố gắng thu gom, chôn lấp để góp phần ngăn chặn nguy cơ lây lan mầm bệnh”, ông Võ Hải Quân chia sẻ.
Nguy cơ bệnh lây lan ra diện rộng
Trước tình hình này, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Trị đã tổ chức nhiều tổ công tác về cơ sở, chỉ đạo Trạm Chăn nuôi và Thú y tăng cường bám địa bàn, hướng dẫn các địa phương phương án phòng chống dịch và tiêu hủy lợn bệnh đúng quy định.
Theo ông Dương Viết Phương Tuấn, hành vi vứt xác lợn chết ra môi trường mà không qua xử lý là vi phạm nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ phát tán mầm bệnh rộng khắp.

Nếu không ngăn chặn được tình trạng vứt lợn chết ra đồng, ra sông thì dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trên diện rộng. Ảnh: T. Phùng.
“Vì vậy, chính quyền các địa phương đẩy mạnh việc tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, nâng cao ý thức cho người dân không vứt xác lợn chết bừa bãi và thông báo ngay cho chính quyền hoặc cơ quan thú y để được hỗ trợ xử lý đúng quy trình”, ông Tuấn nói.
Trước đó, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Công điện số 01/CĐ-UBND, yêu cầu các địa phương tăng cường triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi.
Tuy nhiên, các địa phương đang phải xử lý tình trạng lợn chết vứt bừa bãi như hiện nay là đang thiếu sự quyết liệt trong chỉ đạo, thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh tả lợn Châu Phi. “Đó cũng là yếu tố để dịch bệnh có thể lây lan trên diện rộng và gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi lợn”, ông Tuấn nhìn nhận thêm.

Lực lượng chức năng thu gom và tiêu hủy lợn chết. Ảnh: T. Phùng.
Theo báo cáo nhanh của Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Trị, đến nay, dịch bệnh tả lợn châu Phí đã lây lan ra tại 962 hộ/121 thôn/22 xã, làm trên 7.000 con lợn buộc tiêu hủy với tổng trọng lượng gần 423.000 kg.
“Hiện nay 22/22 xã có dịch chưa qua 21 ngày. Riêng xã Kim Phú đã phát sinh thêm ổ dịch mới”- ông Tuấn thông tin thêm.
Trước việc người dân vớt lợn chết làm nguy cơ lây lan dịch bệnh, ông Lê Văn Hiền, một chủ trại chăn nuôi lợn trên địa bàn xã Bố Trạch mong muốn chính quyền các địa phương nhanh chóng có giải pháp đủ mạnh để ngăn chặn.
“Có thể thành lập các tổ phản ứng nhanh từ các lực lượng công an xã, dân quân tự vệ tuần tra để phát hiện và xử lý nghiêm những người cố tình vi phạm”, ông Hiền bày tỏ.