Bứt phá nhờ lúa Nhật và sức mạnh HTX
Ở vùng đất Giồng Riềng (tỉnh An Giang), câu chuyện của ông Nguyễn Hồng Phương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Giám đốc HTX nông nghiệp Đường Gỗ Lộ đang trở thành tấm gương tiêu biểu cho sức mạnh của kinh tế tập thể. Từ một nông dân quanh năm lo bữa ăn từng ngày, ông đã mạnh dạn đổi mới, đưa giốnglúa Nhật vào sản xuất sạch. Không chỉ giúp gia đình vươn lên ổn định cuộc sống, ông còn dìu dắt hơn 200 thành viên HTX cùng đi trên con đường làm giàu bền vững ngay trên mảnh ruộng quê hương.
Ông Nguyễn Hồng Phương, Giám đốc HTX Đường Gỗ Lộ bên cánh đồng sản xuất lúa Nhật DS1. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Sinh ra trong gia đình nông dân, ông Phương hiểu rõ cảnh “một nắng hai sương” mà thu nhập lại bấp bênh. Giá lúa thất thường, chi phí ngày một cao, đầu ra thiếu ổn định khiến nhiều hộ rơi vào cảnh nợ nần. Nỗi trăn trở ấy thôi thúc ông tìm con đường khác.
Thay vì cam chịu, ông miệt mài tìm hiểu mô hình sản xuất mới, học hỏi từ sách báo, tham gia tập huấn kỹ thuật. Ông nhận ra, muốn đi xa, nông dân không thể làm riêng lẻ mà phải gắn kết trong một tập thể cùng chia sẻ vốn, kinh nghiệm và hài hòa lợi ích cùng nhau. Từ suy nghĩ đó, ông vận động bà con cùng thành lập HTX nơi hội tụ sức mạnh tập thể để cùng vượt qua rào cản manh mún, nhỏ lẻ.
Sau nhiều lần thuyết phục, năm 2015, HTX Đường Gỗ Lộ chính thức ra đời với 54 thành viên, vốn điều lệ chỉ 51 triệu đồng. Ban đầu, khó khăn bủa vây nhưng niềm tin vào mô hình mới đã giúp các hộ bám trụ. Với phương châm “lấy mình làm thí điểm”, ông Phương luôn thử nghiệm trước khi nhân rộng giống mới hay phương pháp canh tác để thành viên an tâm. Chính sự kiên trì và cách làm minh bạch ấy đã tạo nên niềm tin bền chặt trong tập thể.
Điểm nhấn trong hành trình đổi thay là quyết định táo bạo đưa giống lúa Nhật DS1 vào canh tác. Ban đầu, nhiều người e ngại vì giống lúa này có thời gian sinh trưởng dài. Tuy nhiên, khi thấy hiệu quả vượt trội, năng suất cao, ít sâu bệnh, chi phí thấp và giá bán ổn định, toàn bộ thành viên HTX đã đồng loạt chuyển đổi.
Nhờ đó, HTX Đường Gỗ Lộ nhanh chóng tạo dựng thương hiệu. Người nông dân giờ đây không chỉ thoát khỏi cảnh “được mùa mất giá” mà còn chủ động liên kết doanh nghiệp, ký hợp đồng bao tiêu. Đặc biệt, gạo DS1 của HTX đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao, góp phần nâng cao uy tín gạo An Giang trên thị trường.
Cùng với sự phát triển, HTX mở rộng quy mô khi sáp nhập thêm nhiều đơn vị khác. Đến nay, HTX có hơn 213 thành viên, quản lý diện tích trên 234 ha đất canh tác, đồng thời cung cấp đa dạng dịch vụ: làm đất, bơm tưới, phun thuốc bằng thiết bị bay không người lái, bán điện mặt trời... Nhờ đó, bà con tiết kiệm chi phí từ 4–5 triệu đồng/ha, lợi nhuận tăng gấp rưỡi so với trước.
HTX Đường Gỗ Lộ chăm sóc ruộng lúa theo quy trình sạch, hướng đến tham gia Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Gắn với Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao
Một dấu ấn quan trọng khác là HTX tích cực tham gia Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL. Năm 2024, HTX đã triển khai 50 ha theo quy trình của đề án. Ông Phương khẳng định, HTX vốn canh tác lúa sạch, áp dụng kỹ thuật thông minh, quản lý nước, giảm phân thuốc hóa học… nên khi tham gia đề án, tất cả các xã viên trong HTX rất thuận lợi.
Theo kế hoạch, đến năm 2025, 100% diện tích sản xuất của HTX sẽ tham gia đề án, đồng nghĩa toàn bộ thành viên sẽ cùng bước vào con đường sản xuất bền vững, giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao giá trị hạt gạo. Đây không chỉ là bước đi phù hợp xu thế mà còn là minh chứng cho vai trò tiên phong của HTX Đường Gỗ Lộ trong công cuộc hiện đại hóa nông nghiệp.
Nhìn lại chặng đường gần 10 năm, từ vài chục hộ ban đầu, HTX Đường Gỗ Lộ đã trở thành “điểm sáng” của An Giang. Thành công của HTX không chỉ ở lợi nhuận mà còn ở cách tổ chức sản xuất bài bản, giúp bà con thay đổi tư duy “mạnh ai nấy làm”. Người dân giờ đây hiểu rằng, chỉ khi liên kết, họ mới có thể tạo ra vùng nguyên liệu lớn, đáp ứng được yêu cầu doanh nghiệp và thị trường.
Anh Trần Phi Hùng, thành viên HTX, chia sẻ: “Trước đây, trồng lúa Jasmine 85, gia đình tôi lo âu đủ thứ. Giờ chuyển sang DS1 sản xuất lúa nằm trong HTX, chi phí thấp, năng suất cao, lợi nhuận ổn định. Nhờ HTX, gia đình chúng tôi có của ăn của để như ngày hôm nay”.
Hiện HTX Đường Gỗ Lộ có hơn 213 thành viên, quản lý diện tích trên 234 ha đất canh tác, đồng thời cung cấp đa dạng dịch vụ: làm đất, bơm tưới, phun thuốc bằng thiết bị bay không người lái, bán điện mặt trời... Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Sự bền vững của HTX còn thể hiện ở việc không ngừng đổi mới. Ông Phương đang định hướng mở rộng sản phẩm gạo sạch trực tiếp đến tay người tiêu dùng, đa dạng dịch vụ nông nghiệp và kêu gọi doanh nghiệp cùng hợp tác lâu dài. Với ông, làm nông không chỉ là mưu sinh mà còn là con đường khẳng định vị thế, biến nghề nông thành nghề “làm giàu”.
Theo ông Võ Văn Bảnh, Chủ tịch UBND xã Giồng Riềng, thực tế không phải HTX nào thành lập và đi vào hoạt động rồi cũng thành công cả. Nhưng câu chuyện của HTX Đường Gỗ Lộ đã chứng minh rằng, khi có sự dẫn dắt tâm huyết, minh bạch và định hướng rõ ràng, kinh tế tập thể hoàn toàn có thể mang lại “trái ngọt”. Đây là mô hình rất cần được nhân rộng, để nông dân nhiều nơi khác có thêm niềm tin và động lực.
Ông Võ Văn Bảnh, Chủ tịch UBND xã Giồng Riềng dẫn chứng thêm, hiện nay, sản xuất nông nghiệp tại Giồng Riềng đang hướng đến sản xuất xanh, giảm phát thải, HTX Đường Gỗ Lộ chính là điểm sáng cho thấy sự đổi mới từ cơ sở sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu chung. Và hơn hết, câu chuyện của ông Nguyễn Hồng Phương đã khẳng định, khi nông dân dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi, họ không chỉ cứu lấy gia đình mình mà còn nâng bước cả cộng đồng.
