Kính thưa cô Dạ Hương!
Cháu ở một thị tứ nhỏ, hồi trước đây là vùng sâu vùng xa. Năm năm trước đường bê tông mới khép kín xã nhà của cháu. Trước kia bọn cháu phải đi vỏ lãi hay đi xe đạp trên đường dân tự túc chồm chộp, rất cực. Mà đi học tận trên trường liên xã, nay chỗ ấy lên thị trấn.
Cháu năm nay vừa học xong lớp 11, từ nhà dưới vịnh lên chợ xã, đi 5 cây số nữa thì đến trường cấp III của thị trấn mới. Cháu đi xe đạp như nhiều bạn, cũng có lúc cô bạn từ thời tiểu học chở bằng xe máy, vì nhà bạn ấy khá giả.
Một chuyện cháu vì tò mò mà viết thư này cho cô (đáng lẽ cháu phải gọi là bà Dạ Hương). Cháu phải đi xe đạp từ nhà, cất xe ở nhà cô bạn có xe máy rồi cả hai mới phóng ra thị trấn mới. Là vì ba má cháu không cho cháu chơi thân với cô này. Không phải chuyện giàu nghèo mà vì từ nhỏ cô ấy có tật táy máy. Ở quê cháu, táy máy là ăn cắp vặt đó cô.
Hồi bé, H hay đến nhà cháu ăn rồi ngủ lại. Hoàn cảnh H là ba đi làm ăn xa, mẹ H cũng không đàng hoàng, nghĩa là tai tiếng đó cô. Nhưng học chung lớp, ngồi chung bàn, cháu thương. H nhiều chí trên đầu, tại vì mẹ H không chăm con như mẹ cháu, H bị bỏ bê.
Dưới H còn hai đứa em trai nữa. Hồi đó ai cũng nghèo, chỉ có ba H đi tàu biển đánh cá lâu lâu về, mang nhiều tiền về rồi lại đi. Mẹ cháu nói ổng đi riết thành ra mẹ của H hay đi kiếm đàn ông, bà ấy uống rượu nữa cô.
Cháu biết H hay ăn cắp vặt những thứ không đáng. Như cái băng-đô của cháu, cái bấm móng tay, cây kẹp đồi mồi, cái vòng tay bằng bạc. H lấy rồi thản nhiên xài, vậy nên mẹ cháu biết, mẹ tra cháu rồi ghét H.
Có một tật của H khi cả hai dậy thì, lên cấp II, cháu chưa dám nói với mẹ, là ngủ chung, H hay mân mê cháu. Là do H lưỡng tính hay là cái tay táy máy của H cả trong giấc ngủ nữa cô? Giờ cháu cũng chỉ chơi với H qua qua, không mời H ngủ ở nhà mình vì sợ mẹ. Giờ cháu không biết H đã hết tật xấu ấy chưa, không dám nhắc lại đó cô.
----------------------
Cháu thân mến!
Lá thư thật ra không kể về một cảnh ngộ mà là sự tò mò về tính cách một cô bé, một con người. Với góc độ tâm sinh lý sinh học, nó rất có ích đó cháu. Có câu mà ông bà từng tổng kết rằng “Ăn cắp quen tay ngủ ngày quen mắt”. Rất chí lý.
Nhất là ở vế đầu. Câu răn ấy để cha mẹ dạy con, phòng ngừa. Vì sao không lo sợ ăn vụng, bốc hốt quen tay mà ăn cắp? Là vì với trẻ con, bốc hốt chuyện thường, đứa trẻ nào chẳng thịch ăn bốc ăn vụng và ăn vậy nó có cái ngon lạ lùng của việc đó.
Nhưng ăn cắp thì khác. Những gia đình nề nếp rất nghiêm với con cái về khoản này. Tiền cần, phải xin, không được tự ý lấy. Đến nhà ai, thấy gì để nguyên đó, còn phải dạy cách đừng để bị hoài nghi. (Có những nhà nhân có khách thì người giúp việc mới trộm cắp đồ chủ nhà, để cho chủ nhà nghi khách, nhất là khách trẻ con).
Vậy nên mới có cả câu “Qua ruộng dưa đừng cúi xuống sửa giày”, cháu biết sâu xa của câu này không, là vì chủ dưa nhìn thấy có thể nghi bạn hái trộm dưa của họ rồi giấu (trong bụng, trong túi quần, hoặc tối quay lại lấy...)
Ăn cắp là do tham, cũng có thể do phiêu lưu hiếu kỳ, làm một thử thách và thành công. Rồi hí hửng, rồi quen, rồi thành vấn đề đạo đức. Một con người từ bé đã giỏi ăn cắp thì lớn lên ra sao, cháu hình dung được rồi đó.
Cháu không nói cô bạn đã cai được việc ấy chưa, vấn đề của cô ấy là cha đi vắng suốt, mẹ thì không đoan trang, thậm chí rượu chè. Giả sử ba mẹ cháu biết cháu vẫn đi xe máy với cô ấy và có phóng bạt mạng thì sao? Gần mực thì đen gần đèn thì sáng.
Vấn đề cô bé ấy tần mần với cháu khi cấp 2, cô cũng không lấy làm lạ. Tuổi ấy dậy thì, bản năng phát triển và trong giấc ngủ, nó không được kiểm soát. Có người lưỡng tính phát lộ sớm, có người thuần túy tò mò của con gái với nhau thôi. Và rồi cũng như ăn cắp, quen tay, thấy sờ sẩm vậy hay hay, ghiền và ngủ ngon ngon. Vậy thôi.
Tuổi ấy rất nhiều hành vi lạ, rối loạn, trước khi định hình và đâu vào đấy khi trưởng thành. Có khi cô bé ấy đã quên sạch chuyện ngày trước. Vậy nên cháu cũng cần quên, không nên nhắc lại chi, nhé. Lớn nữa, lập gia đình, sẽ bình thường tất cả.
