Tri thức mở lối cho người trồng lúa Nam Đồng

Tuyên truyền sát nhu cầu, đưa kỹ thuật đến từng thửa ruộng

Theo Hội đồng quản trị Hợp tác xã sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nam Thành (HTX Nam Thành), việc nâng cao hiểu biết cho xã viên luôn được HTX coi là một nhiệm vụ trọng tâm, bởi “giảm nghèo thu nhập phải bắt đầu từ giảm nghèo thông tin”.

HTX duy trì đều đặn các buổi tuyên truyền ngay tại nhà văn hóa các xóm, nơi bà con được chia sẻ kiến thức về chọn giống, gọn vùng - gọn thửa, điều tiết nước, chăm sóc lúa theo từng giai đoạn. Những lớp này do HTX kết hợp với cán bộ kỹ thuật của huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định (trước đây), các công ty giống, công ty phân bón tổ chức.

Ông Cồ Văn Nghiễn, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nam Thành cho biết, những năm gần đây, chuyển giao kỹ thuật được tổ chức theo hướng trực quan: “Không chỉ nói suông, chúng tôi đưa cán bộ kỹ thuật xuống tận ruộng, xem từng chân đất. Hộ nào thắc mắc, chúng tôi giải đáp ngay tại chỗ, để bà con hiểu và làm đúng, không phải mò mẫm”.

Ông Hà Văn Bình, một xã viên nhiều năm gắn bó với HTX chia sẻ rằng trước đây kỹ thuật canh tác chủ yếu truyền miệng, mỗi vụ phải “hỏi nhau từng chút”, nhưng nay “cứ đến mùa là có lớp tập huấn, có cán bộ chỉ dẫn tận nơi nên ai cũng tự tin hơn”.

Theo ông Nghiễn, trung bình mỗi vụ HTX đều phối hợp tổ chức các lớp tập huấn về giống mới, kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật an toàn. Những lớp này không chỉ dừng lại ở giới thiệu lý thuyết mà có cả hướng dẫn thực hành, đối thoại trực tiếp để bà con nêu thắc mắc và được giải đáp.

Mỗi năm, HTX tổ chức từ 10-12 buổi tập huấn, hội thảo lớn nhỏ. Ngoài lớp do ngành nông nghiệp hỗ trợ, HTX chủ động mời các chuyên gia, kỹ thuật viên từ các công ty cung ứng vật tư nông nghiệp, giống lúa chất lượng cao về trao đổi với xã viên.

Ông Nghiễn chia sẻ: “HTX chỉ làm việc với những đơn vị uy tín, sử dụng thuốc và vật tư chính hãng. Tuyệt đối không đưa hàng trôi nổi vào đồng ruộng, vì vừa hại môi trường vừa ảnh hưởng sức khỏe. Bà con tin HTX cũng chính ở điểm này”.

Nhờ các buổi tập huấn chuyên sâu, bà con được hướng dẫn sử dụng một số loại thuốc bảo vệ thực vật ít độc hại, thời gian cách ly dài ngày để giảm tối đa tồn dư hóa chất. HTX cũng khuyến khích dùng phân bò hữu cơ, phân hữu cơ vi sinh nhằm cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu lâu dài.

Xã viên Hà Văn Bình phấn khởi cho biết: “Nhờ nghe kỹ thuật hướng dẫn, vụ vừa rồi tôi giảm được 20-30% lượng thuốc nhưng lúa vẫn sạch sâu và cho năng suất tốt”.

Giảm nghèo thông tin hỗ trợ cả người khó dùng công nghệ

Tại xã Nam Đồng, không phải gia đình nào cũng có điện thoại thông minh hay quen sử dụng mạng xã hội. Với những hộ khó khăn hoặc người lớn tuổi, việc tiếp cận chính sách mới hay kỹ thuật sản xuất tiên tiến thường chậm hơn. Vì vậy, HTX đã xây dựng nhiều cách truyền đạt phù hợp với từng nhóm đối tượng.

Trước mỗi vụ, hệ thống loa truyền thanh được phát liên tục để bà con nắm rõ lịch gieo cấy, lịch tưới tiêu và thời điểm phòng trừ sâu bệnh. Những lớp tập huấn quan trọng đều được HTX gửi giấy mời đến từng hộ, bảo đảm không ai bị bỏ sót thông tin.

Trong nhiều trường hợp, cán bộ HTX xuống tận xóm, tận nhà, giải thích bằng lời lẽ gần gũi, hoặc xem trực tiếp ruộng đồng để hướng dẫn cách làm phù hợp. Bên cạnh đó, mỗi vụ HTX đều chọn một khu ruộng làm mô hình mẫu theo quy trình mới, để bà con đến quan sát tận mắt, học bằng cách “thấy - hiểu - làm theo”. Những mô hình này giúp các hộ lớn tuổi hoặc ít tiếp cận công nghệ dễ dàng nắm bắt hơn và mạnh dạn thay đổi kỹ thuật canh tác.

Ông Nghiễn nói: “Nhiều bác cao tuổi không dùng điện thoại, nên chúng tôi không thể trông chờ họ tự cập nhật. Cứ có thông tin mới là báo loa, đưa giấy đến tận nhà, có hộ còn phải gọi con cháu về nghe cùng để nhớ”.

Chính những cách làm linh hoạt này giúp HTX giảm đáng kể tình trạng “nghèo thông tin” trong cộng đồng nông thôn.

Bên cạnh đào tạo kỹ thuật, HTX còn kết nối với Công ty TNHH Toản Xuân - đơn vị liên kết bao tiêu lúa gạo hơn 10 năm qua. Doanh nghiệp này không chỉ giúp ổn định giá thóc trong những thời điểm thị trường biến động, mà còn phối hợp cùng HTX hướng dẫn bà con canh tác theo quy trình sạch, hạn chế phân hóa học, hướng tới sản xuất hữu cơ.

Nhiều lớp tập huấn về kỹ thuật canh tác giống lúa ST25, TBR225, RVT… được tổ chức với sự tham gia của cán bộ doanh nghiệp. “Doanh nghiệp tiêu thụ thì họ hiểu tiêu chuẩn thị trường. Họ chỉ ra bà con phải làm gì để đạt chuẩn, vì thế giáo trình rất thực tế”, ông Nghiễn cho biết.

Không chỉ chú trọng chuyển giao kỹ thuật, HTX Nam Thành cũng đang vận hành đúng tinh thần Luật Hợp tác xã năm 2023 - lấy xã viên làm trung tâm, minh bạch trong quản trị và phát triển kinh tế tập thể dựa trên lợi ích chung. Mọi chủ trương lớn đều được đưa ra bàn bạc dân chủ; các dịch vụ đầu vào - đầu ra được HTX đàm phán tập thể để giảm chi phí, tăng lợi nhuận cho từng hộ. Nhiều xã viên chia sẻ rằng họ cảm nhận rõ “HTX là chỗ dựa”, không còn tâm lý tự phát hay lo lắng về thị trường như trước.

Trong thời gian tới, HTX Nam Thành dự kiến mở thêm các lớp chuyên sâu về giống mới và kỹ thuật canh tác lúa chất lượng cao, giúp bà con cập nhật xu hướng sản xuất hiện đại.

Cùng với đào tạo truyền thống, HTX hướng tới ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý mùa vụ, cập nhật giá cả thị trường và dự báo sâu bệnh, nhằm giúp xã viên nắm bắt thông tin nhanh hơn.

Một trong những ưu tiên lớn là tăng cường truyền thông cộng đồng, bảo đảm mọi xã viên, kể cả những hộ khó khăn hoặc người lớn tuổi ít tiếp cận công nghệ, đều có thể tiếp nhận kiến thức mới một cách dễ dàng.

Ông Nghiễn khẳng định: “HTX Nam Thành muốn bà con không chỉ sản xuất giỏi mà phải nắm được khoa học. Có kiến thức thì mới thoát nghèo bền vững”.