Đến hạn nộp tiền điện là HTX điêu đứng
Theo ông Trần Công Danh, Giám đốc HTX Nông nghiệp Nhơn Hậu (thị xã An Nhơn, Bình Định), hiện nay, từ khi nhận giấy báo thanh toán tiền điện, 7 ngày sau mà HTX không nộp là điện lực sẽ cắt điện, bất chấp cây lúa trên đồng đang chờ nước.
Cũng theo ông Danh, trong 1 tháng mà phải trả đến gần 200 triệu tiền điện là “gánh nặng” quá sức đối với HTX. Trong khi tiền hỗ trợ dịch vụ thủy lợi đã thấp, lại được giải ngân theo tiến độ, không thường xuyên, HTX muốn có tiền nộp tiền điện phải huy động nông dân. Mà nông dân cũng đâu có sẵn tiền, phải đợi thu hoạch xong mùa màng, bán nông sản xong mới có tiền nộp phí thủy nông nội đồng, thời gian kéo dài phải mất 4 tháng.
Kể từ ngày nhận được giấy báo thanh toán tiền điện, 7 ngày sau HTX không nộp tiền điện là bị điện lực cắt điện. Ảnh: V.Đ.T.
“Những tháng quỹ HTX không còn tiền, chúng tôi phải mượn sổ đỏ nhà ở của anh em trong cơ quan thế chấp ngân hàng vay để đóng tiền điện, nếu tháng nào chỉ thiếu vài ba chục triệu thì mượn anh em trong đơn vị mỗi người 5-10 triệu góp vào để nộp, chứ nếu không sẽ bị cắt điện. Mùa này mà bị cắt điện máy bơm không hoạt động bơm tưới được thì cây lúa héo ngay, sau này có nước tưới lại thì cũng bị ảnh hưởng năng suất, thiệt hại cho nông dân”, ông Danh nói buồn như rút ruột thành lời.
Còn theo ông Trần Thanh Tiến, Giám đốc HTX Nông nghiệp Nhơn Mỹ (thị xã An Nhơn, Bình Định), những tháng tiền cấp bù dịch vụ thủy lợi chưa kịp giải ngân mà trong quỹ HTX hết tiền, HTX phải lấy tiền lúa giống để trả tiền điện, chứ nộp chậm là cơ quan điện lực cắt điện ngay.
“Mùa nắng nóng mà bị cắt điện, không có điện vận hành máy bơm bơm nước tưới cho cây trồng là nông dân giãy nảy, chúng tôi cũng không thể cam lòng nhìn cây lúa héo hắt khi thiếu nước tưới. Khó nhất của các trạm bơm thủy nông là về tiền điện, nửa tháng 5 vừa qua tiền điện lại tiếp tục tăng 4,8%. Tháng 4/2025 tiền điện HTX phải nộp gần 190 triệu, tháng 5 tiếp tục được thông báo 180 triệu đồng nữa. Tiền cấp bù thủy lợi phí so với giá điện hiện nay thì chẳng thấm vào đâu”, ông Tiến tâm tư.
HTX nào nhiều trạm bơm điện thì càng khốn đốn
Theo tính toán của các HTX Nông nghiệp Nhơn Hậu, Nhơn Thành, Nhơn Mỹ, Nhơn Khánh (thị xã An Nhơn, Bình Định), chi phí điện phục vụ tưới tiêu chiếm đến 87% tổng chi phí vận hành, có nơi lên đến 100%.
Theo ông Lê Minh Tuấn, Phó Giám đốc phụ trách thủy lợi HTX Nông nghiệp Nhơn Khánh, dù Luật Điện lực cho phép tiền điện bơm nước tưới cho sản xuất nông nghiệp được nộp trong vòng 120 ngày, nhưng giờ ngành điện làm hợp đồng là phải trả hàng tháng, nếu trả muộn là ngành điện sẽ cắt điện, bất chấp đang mùa tưới cao điểm, cây lúa đang “khát nước” dưới nắng nóng cao độ.
Tuy nhiên, lãnh đạo Điện lực thị xã An Nhơn thì cho rằng: “Ngành điện chỉ thực hiện theo hợp đồng mua bán điện đã ký giữa các HTX Nông nghiệp và Tập đoàn Điện lực Việt Nam, dựa trên mẫu hợp đồng và quy định chung do tập đoàn ban hành”.
Có năm nắng nóng kéo dài, HTX Nông nghiệp Nhơn Khánh (thị xã An Nhơn, Bình Định) phải bơm tưới liên tục, tiền điện phải nộp đến 1,5 tỷ đồng. Ảnh: V.Đ.T.
Trong khi tại khoản 1, Điều 63 Luật Điện lực 2004 nêu cụ thể: “Thời hạn thanh toán đối với điện năng được doanh nghiệp khai thác công trình thủy lợi sử dụng để tưới, tiêu cho lúa, rau, màu, cây công nghiệp trồng xen canh trong vùng lúa, rau, màu do hai bên mua, bán điện thoả thuận nhưng tối đa không quá một trăm hai mươi ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo thanh toán tiền điện”.
Cũng theo ông Lê Minh ông Tuấn, hiện HTX Nông nghiệp Nhơn Khánh đang hoạt động 5 trạm bơm với 10 máy bơm, phục vụ tưới cho hơn 366 ha lúa/vụ và 103 ha cây màu/vụ. Do địa hình xã Nhơn Khánh nằm kẹp giữa 2 nhánh sông Kôn nên không có hệ thống kênh mương, toàn bộ diện tích sản xuất nông nghiệp đều ăn nước trạm bơm chứ không có nước tự chảy.
Năm 2024, khi tiền điện chưa tăng, bình quân 1 tháng HTX Nông nghiệp Nhơn Khánh trả tiền điện trên dưới 150 triệu đồng. Tháng 5/2025 vừa qua tiền điện tiếp tục tăng 4,8%, trong khi HTX mới chạy 2 phiên nước, các trạm bơm mới chạy một nửa công suất so bình thường mà tiền điện phải nộp là 116 triệu đồng.
“Mỗi năm HTX Nông nghiệp Nhơn Khánh nhận được hơn 750 triệu đồng tiền cấp bù giá thủy lợi, mà bình quân mỗi tháng HTX phải trả trên 1 tỷ đồng tiền điện, cá biệt có năm nắng nóng kéo dài phải bơm tưới liên tục HTX phải nộp đến 1,5 tỷ đồng. HTX nào càng có nhiều trạm bơm thủy nông thì càng khốn đốn”, ông Tuấn nói buồn.
