TP.HCM trong kỷ nguyên mới: [Bài 3] Dẫn dắt phát triển bền vững

Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I diễn ra trong bối cảnh mới, giai đoạn mới. Theo dự thảo báo cáo chính trị, Đại hội đặt ra mục tiêu đến năm 2030, TP.HCM trở thành đô thị văn minh, hiện đại, trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước, có vị thế nổi trội ở Đông Nam Á, nằm trong nhóm 100 thành phố toàn cầu đáng sống. Đến năm 2045, thành phố hướng tới nhóm 100 đô thị tốt nhất thế giới, trở thành siêu đô thị quốc tế, trung tâm kinh tế - tài chính - dịch vụ - giáo dục - y tế của châu Á.

Bài liên quan

TP.HCM trong kỷ nguyên mới: [Bài 1] Bứt phá tam giác tăng trưởng

Trong đó, thành phố đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP 10-11%/năm; GRDP bình quân đầu người năm 2030 đạt 14.000-15.000 USD (so với mức hiện nay 8.944 USD). Đi kèm là ba chương trình trọng điểm: hoàn thiện kết nối giao thông với các tuyến vành đai, xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và chỉnh trang 40.000 căn nhà ven kênh rạch.

Cơ chế đột phá

Để hiện thực hóa khát vọng này, PGS.TS Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh, đầu tư hạ tầng là yếu tố then chốt. Thành phố cần khoảng 1 triệu tỷ đồng cho giao thông, xã hội và kinh tế, trong khi ngân sách chỉ đáp ứng được 20%. Do đó, phải huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội, từ khối kinh tế tư nhân, FDI, cùng cơ chế thể chế vượt trội, đặc biệt là việc nâng cấp Nghị quyết 98.

“TP.HCM có tất cả tiềm năng về con người, vị thế và khát vọng. Nếu có cơ chế đủ mạnh và sự đồng lòng, thành phố sẽ vươn tầm siêu đô thị quốc tế, dẫn đầu cả nước trong đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững", PGS.TS Trần Hoàng Ngân khẳng định.

PGS.TS Trần Đình Thiên, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ nhận định, TP.HCM hôm nay đã ở một tầm vóc khác biệt, mang quy mô và tiềm lực vượt trội, đòi hỏi giải pháp thật sự đột phá để bứt phá toàn diện.

Sau khi mở rộng, TP.HCM đang cộng hưởng sức mạnh từ ba trụ cột kinh tế lớn, sẽ định hình một “siêu đô thị vùng”, đóng vai trò hạt nhân phát triển của Đông Nam Bộ. Vì vậy, để phát huy lợi thế, TP.HCM cần một thể chế vượt trội, đủ mạnh để thu hút nguồn lực, đồng thời giữ vai trò dẫn dắt trong kinh tế xanh, chuyển đổi số và cạnh tranh toàn cầu.

Thành phố phải nhìn nhận phát triển không chỉ ở không gian đất liền, mà còn ở không gian biển, không gian bầu trời, không gian số và văn hóa - những yếu tố tạo nên bản sắc một thành phố toàn cầu.

Đặc biệt, trong mối tương tác với vùng Đông Nam Bộ, sự đồng bộ chính sách với Đồng Nai, Tây Ninh, sẽ tạo sức bật chung, đưa cả khu vực cùng bứt phá.

TP.HCM đang đứng trước cơ hội vàng để chuyển từ nền công nghiệp tầm thấp sang công nghệ cao, phát triển mạnh công nghiệp văn hóa, kinh tế đêm và đô thị biển Cần Giờ. Khi hạ tầng đồng bộ, thành phố sẽ đủ điều kiện đua tranh ở tầm quốc tế.

5 trụ cột chiến lược để bứt phá

Đồng quan điểm, TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội cho rằng, để bứt phá, TP.HCM phải tạo đột phá về cơ chế, tài chính và đầu tư công. Đây là “chìa khóa” để thành phố phát triển nhanh, bền vững và công bằng.

Bài liên quan

TP.HCM trong kỷ nguyên mới: [Bài 2] Tầm nhìn mới, khát vọng mới

Ông cho rằng TP.HCM đang đứng ở tầm vóc mới, với thế và lực khác hẳn trước đây. Trong giai đoạn mới, thành phố cần tư duy lại về không gian phát triển, vượt ra khỏi ranh giới hành chính, tích hợp cùng Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu để hình thành một vùng động lực thống nhất.

Từ nền tảng đó, TS Trần Du Lịch đề xuất 5 trụ cột chiến lược: Vành đai công nghiệp 50.000 ha gắn với cảng nước sâu và hệ thống giao thông quốc tế, đưa thành phố tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu; Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và hệ thống logistics đồng bộ, tạo chuỗi cung ứng khép kín và nâng sức cạnh tranh khu vực.

Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM, phát triển thị trường tài chính số, hàng hóa phái sinh và khu thương mại tự do để hút vốn toàn cầu; Đô thị hóa và bất động sản bền vững, hình thành hành lang công nghiệp - dịch vụ, đáp ứng nhu cầu của 14-20 triệu dân trong tương lai.

Du lịch sinh thái, văn hóa và MICE, đặc biệt tại Cần Giờ và khu vực phụ cận, đưa TP.HCM thành trung tâm du lịch tầm khu vực.

Bên cạnh đó, thành phố cần đồng thời thúc đẩy chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, với hạ tầng năng lượng sạch, trung tâm dữ liệu và không gian số làm nền tảng. TP.HCM cũng nên phát triển 5 không gian đô thị mới: công cộng, văn hóa, ngầm, tầm cao và số để hài hòa kinh tế, văn hóa và chất lượng sống.

“Chỉ khi có cơ chế đủ mạnh, TP.HCM mới vươn lên thành siêu đô thị hiện đại, bền vững và nhân văn”, TS Trần Du Lịch khẳng định.

Con người là then chốt

Theo bà Phạm Phương Thảo, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM, TP.HCM có nhiều lợi thế: không gian phát triển rộng hơn, nguồn lực dồi dào, nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, thách thức vẫn hiện hữu: kẹt xe, ngập nước, hạ tầng yếu kém, thiếu thể chế đột phá và thủ tục hành chính còn nặng “xin - cho”.

Để bứt phá, thành phố cần cơ chế trao quyền mạnh mẽ hơn: tự quyết, tự làm, tự chịu trách nhiệm. Tỷ lệ ngân sách để lại nên được nâng lên, ổn định ít nhất 5 năm và toàn bộ nguồn thu vượt cần giữ lại cho tái đầu tư. Các dự án lớn cần trao quyền phê duyệt cho thành phố để tránh tình trạng kéo dài như tuyến metro số 1.

Bà Thảo nhấn mạnh, để hiện thực hóa mục tiêu, TP.HCM phải chọn được những “tư lệnh ngành” dám làm, dám chịu trách nhiệm, có tâm huyết và năng lực. Đồng thời, cần chính sách thu hút nhân tài bằng môi trường làm việc tốt, cơ hội sáng tạo, thay vì chỉ bằng thu nhập.

“Lãnh đạo phải lắng nghe, chia sẻ, dám quyết, dám chịu trách nhiệm như phong cách cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Mạnh dạn thí điểm cái mới, song hành giải pháp chính trị với giải pháp kinh tế”, bà Phạm Phương Thảo nhấn mạnh.

Với truyền thống năng động, sáng tạo, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM tin tưởng, TP.HCM sẽ tạo bước chuyển mạnh mẽ trong nhiệm kỳ tới, xứng đáng với vị thế đầu tàu kinh tế của cả nước và một thành phố mang tên Bác.

Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ I được kỳ vọng, mở ra không gian để kiến tạo một thành phố hiện đại hơn, không gian sống tốt hơn, nơi người dân cảm thấy tự hào, hạnh phúc và được sẻ chia. Đây không chỉ là bước ngoặt hành chính - chính trị, mà còn là hành trình khơi dậy khát vọng Việt Nam, đưa thành phố mang tên Bác vươn tầm khu vực, tiên phong trong kỷ nguyên phát triển xanh, sáng tạo và bền vững.