Mùa nước khó, lo giữ rễ
Trên những luống đất cao ráo, từng hàng thanh long vươn mình lên trời, lặng lẽ đơm hoa, kết trái dưới những cơn mưa nặng hạt những ngày bão chồng bão. Ở vùng đất Châu Thành – Tầm Vu (trước đây thuộc Long An, nay thuộc tỉnh Tây Ninh), nơi từng được ví là “thủ phủ thanh long” phía Nam, người dân đang dốc toàn lực giữ lấy cây trồng chủ lực này trước những biến động ngày càng khắc nghiệt của thời tiết.
Thanh long trồng trên mô cao kết hợp rãnh thoát nước hạn chế ngập úng. Ảnh: Trần Trung.
Những ngày này, ông Trần Văn Lộc (xã Tầm Vu) luôn túc trực tại vườn mỗi khi trời mưa lớn, vừa đi kiểm tra mực nước trong các rãnh thoát quanh vườn, ông Lộc cho biết, thanh long dù chịu hạn tốt, nhưng "rất sợ ngập úng", đặc biệt ở giai đoạn ra hoa, nuôi trái.
“Chỉ cần nước ngập gốc chừng 1 ngày thôi, rễ sẽ bắt đầu bị nghẹt, cây suy kiệt, không hấp thu phân được nữa. Còn nếu ngập lâu, thân mọng nước sẽ bị nấm tấn công, rụng trái non, thối gốc”, ông Lộc nói.
Theo ông Lộc, hầu hết các vườn thanh long tại địa phương được chuyển đổi từ đất lúa hàng chục năm trước nên người dân đúc kết nhiều kinh nghiệm trong phòng chống ngập. Tại vườn của ông, từng trụ thanh long đều được trồng trên mô đất cao gần 60 cm, xung quanh là các rãnh dẫn nước hình răng lược nối thẳng ra mương chính.
Hai tháng nay vườn cây thanh long của ông Lộc đã đối mặt 10 lần ngập cục bộ nhưng vẫn trụ vững. Ảnh: Trần Trung.
Từ câu chuyện của ông Lộc, nhiều hộ trồng thanh long ở Tầm Vu, An Lục Long đã mạnh dạn học hỏi, áp dụng cùng mô hình trồng trên mô cao, thiết kế rãnh thoát nước liên hoàn. Nhờ vậy, diện tích thanh long trên địa bàn không chỉ được bảo toàn sau thiên tai mà còn ngày càng mở rộng theo hướng bền vững.
Chủ động bảo vệ vùng sản xuất
Song song với nỗ lực của nông dân, chính quyền tỉnh Tây Ninh đang tập trung đầu tư hạ tầng thủy lợi nhằm tạo “lá chắn” bền vững cho vùng nguyên liệu thanh long và các cây trồng chủ lực khác. Hàng loạt dự án nạo vét, nâng cấp kênh mương, đê bao, trạm bơm được khẩn trương triển khai đảm bảo tiêu thoát nước trong mùa mưa bão.
Hàng loạt công trình thuỷ lợi được quan tâm đầu tư nâng cấp. Ảnh: Trần Trung.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Tây Ninh, trong 9 tháng đầu năm, nhiều dự án chuyển tiếp và khởi công mới đã được đẩy nhanh như nạo vét rạch Gò Suối đạt khoảng 89% khối lượng; nạo vét kênh Đìa Xù cơ bản hoàn thành; kênh tiêu Suối Nước Đục đạt 95% khối lượng; dự án tưới tiêu khu vực phía Tây sông Vàm Cỏ Đông giai đoạn 2: 6/14 gói thầu đã thi công, nhiều gói đạt 90-97% khối lượng; trạm bơm Tân Long đã hoàn thành, đang bàn giao đưa vào sử dụng…
Cùng với đó, trước diễn biến phức tạp của thời tiết, mưa lũ và những tác động bất lợi đến sản xuất nông nghiệp, Sở Nông nghiệp và Môi trường Tây Ninh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu các địa phương và đơn vị trực thuộc triển khai đồng bộ giải pháp bảo vệ vùng sản xuất.
Ngành thủy lợi Tây Ninh tập trung nạo vét, khơi thông dòng chảy, tiêu thoát nước trong mùa mưa bão. Ảnh: Trần Trung.
Theo đó, UBND các xã, phường cần thường xuyên kiểm tra, gia cố hệ thống thủy lợi, đê bao, bờ bao xung yếu; chủ động cung cấp thông tin dự báo mưa lũ đến người dân; cử cán bộ theo dõi sát tình hình thời tiết, dịch bệnh cây trồng để có phương án ứng phó kịp thời.
Chi cục Thủy lợi được giao nhiệm vụ theo dõi chặt chẽ dự báo thủy văn, kiểm tra hiện trạng công trình, chủ động các biện pháp tiêu úng, chống ngập. Trung tâm Thủy lợi và Nước sạch tập trung đánh giá tổng thể mức độ an toàn của các công trình, ưu tiên giám sát những khu vực có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng lũ lụt, đảm bảo an toàn sản xuất và đời sống người dân.
Ngành nông nghiệp Tây Ninh cũng đã xác định, thủy lợi được định hướng phát triển đa mục tiêu. Đây được xem là nền tảng quan trọng để Tây Ninh xây dựng nền nông nghiệp xanh, hiện đại, thích ứng biến đổi khí hậu và nâng tầm giá trị nông sản địa phương.
