Thủ tướng yêu cầu truy xuất nguồn gốc chất lượng nông lâm, thủy sản xuất khẩu

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 150/CĐ-TTg về việc tăng cường truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng và uy tín sản phẩm nông, lâm, thủy sản Việt Nam xuất khẩu.

Nông nghiệp Việt Nam hiện đã hội nhập thế giới sâu rộng với tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng hàng năm đạt khoảng 5-7%; kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng tăng mạnh với 11 nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD; riêng 6 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị xuất khẩu ước đạt 33,5 tỷ USD.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, theo báo cáo của các bộ, ngành, phản ánh của cơ quan báo chí và thông tin từ các nước nhập khẩu, có các lô hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam bị cơ quan thẩm quyền của Liên minh Châu Âu (EU) cảnh báo vi phạm các quy định an toàn thực phẩm của EU.

Để tăng cường công tác đảm bảo xuất xứ hàng hóa, truy xuất nguồn gốc; đảm bảo chất lượng, uy tín cho hàng hóa nông lâm thủy sản Việt Nam xuất khẩu đi các nước châu Âu và thế giới, tại Công điện số 150/CĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

Trước hết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan chỉ đạo thực hiện ngay các biện pháp truy xuất nguồn gốc, khắc phục cảnh báo và thông báo cho Tổng vụ Sức khỏe và An toàn thực phẩm - Ủy ban châu Âu đối với các trường hợp bị cảnh báo theo quy định của hệ thống RASFF.

Cùng với đó, ban hành, triển khai quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi sản xuất sản phẩm trồng trọt và chăn nuôi, trong đó bao gồm cả kiểm soát sản phẩm xuất khẩu nói chung và xuất khẩu sang thị trường Liên minh EU nói riêng, tập trung vào giám sát việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh, phụ gia thực phẩm, hoàn thành trong năm 2025.

Song song với các biện pháp kỹ thuật, Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát và hoàn thiện các chương trình, tài liệu để tổ chức tập huấn chuyên sâu theo từng chuỗi ngành hàng cho các đối tượng liên quan về sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến, bảo quản nông lâm thủy sản đảm bảo an toàn, chất lượng, đáp ứng các quy định về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, các quy định của thị trường nhập khẩu, hoàn thành trong quý III/2025.

Tiếp theo, Bộ Công Thương được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện các biện pháp truy xuất nguồn gốc, khắc phục cảnh báo; tăng cường giám sát, truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm có nguy cơ cao vi phạm thuộc phạm vi quản lý của Bộ, hoàn thành trong tháng 8/2025.

Bên cạnh đó, chỉ đạo hệ thống thương vụ tại châu Âu và các nước nắm bắt, đánh giá kịp thời các cảnh báo, các thay đổi về quy định của các nước nhập khẩu nông, lâm, thủy sản và phối hợp vận động chính sách để bảo vệ tối đa lợi ích doanh nghiệp; đồng thời tích cực triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ tiếp cận các thị trường xuất khẩu mới đối với nông, lâm, thủy sản Việt Nam.

Trong lĩnh vực hải quan và tài chính, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan liên quan chỉ đạo Cục Hải quan nghiên cứu đề xuất cơ chế thông quan nhanh gọn, thuận lợi cho doanh nghiệp; đồng thời tăng cường công tác kiểm tra đối với hoạt động xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản hoàn thành trong tháng 9/2025.

Bộ Tài chính cũng được giao nghiên cứu, đề xuất các chính sách đột phá để hỗ trợ, thúc đẩy các thành phần kinh tế đầu tư vào nông nghiệp nói chung và lĩnh vực chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản nói riêng, khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 57/2018/NĐ-CP ngày 17/4/2018 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.

Song hành với nỗ lực nội bộ, hợp tác quốc tế cũng được xem là yếu tố then chốt. Theo đó, Bộ Ngoại giao có trách nhiệm tăng cường quan hệ song phương và làm sâu sắc hơn hợp tác với EU, đồng thời tiếp tục kết nối hợp tác quốc tế và thu hút các nguồn lực phục vụ phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, để hỗ trợ ngành nông nghiệp hội nhập quốc tế và phát huy, nâng cao vai trò trong các cơ chế hợp tác đa phương.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thường xuyên cập nhật và chỉ đạo hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn về chất lượng nông, lâm, thủy sản theo hướng hài hòa, hội nhập các tiêu chuẩn quốc tế.

Về phía địa phương, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần khẩn trương thực hiện các biện pháp xử lý triệt để các khuyến cáo của Đoàn thanh tra EU liên quan đến dư lượng thuốc trừ sâu tại các vùng trồng từ ngày 10 - 20/6/2025. Các địa phương như Đồng Tháp, Lâm Đồng và TP. Hồ Chí Minh – nơi có nhiều lô hàng bị cảnh báo cần đặc biệt lưu ý. Ngoài ra, việc kiểm soát dư lượng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc thú y trong chuỗi sản xuất cũng phải được thực hiện nghiêm túc, đồng bộ từ khâu nuôi trồng đến chế biến.

Thủ tướng cũng giao trách nhiệm cho các hiệp hội ngành hàng cập nhật kịp thời quy định của thị trường nhập khẩu, phổ biến đến hội viên và khuyến khích tham gia vào các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến và xuất khẩu đạt chuẩn quốc tế. Việc duy trì thị trường truyền thống đi đôi với chủ động mở rộng thị trường mới sẽ là chìa khóa để nâng cao giá trị và vị thế ngành nông nghiệp Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.