Ngày 29/12, tại thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi phối hợp với Báo Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk tổ chức Diễn đàn “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn phục vụ nông nghiệp thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên”.
Diễn đàn “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn phục vụ nông nghiệp thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên” được tổ chức vào sáng 29/12.
Diễn đàn được tổ chức theo hình thức trực tiếp và kết nối trực tuyến với các địa phương khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, với sự tham dự của đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường; các Chi cục Thủy lợi, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Trung tâm khuyến nông các tỉnh; các đơn vị nghiên cứu, đào tạo, doanh nghiệp, chính quyền địa phương, hợp tác xã và nông dân.
Diễn đàn được tổ chức theo hình thức trực tiếp và kết nối trực tuyến (Trong ảnh: Đầu cầu trực tiếp của Diễn đàn có sự tham gia của rất nhiều đại biểu, phóng viên các cơ quan báo chí Trung ương, địa phương).
Diễn đàn là dịp để các cơ quan quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp, địa phương và người sản xuất cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, kết quả nghiên cứu, mô hình thực tiễn và các giải pháp công nghệ mới trong lĩnh vực tưới tiên tiến, tiết kiệm nước. Đồng thời, đây cũng là diễn đàn để đề xuất cơ chế, chính sách, định hướng đầu tư và hợp tác nhằm thúc đẩy ứng dụng rộng rãi các giải pháp hiệu quả, phù hợp với điều kiện đặc thù của Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
9h25
Đắk Lắk từng bước đầu tư ứng dụng giải pháp tưới thông minh
Ông Nguyễn Thành Long, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống thiên tai tỉnh Đắk Lắk, cho biết, đến nay trên địa bàn tỉnh đã có hơn 84.000 ha cây trồng cạn được áp dụng các hình thức tưới tiên tiến, tiết kiệm nước. Kết quả này có được nhờ việc tỉnh chủ động cụ thể hóa các chính sách của Trung ương, đặc biệt là Nghị định số 77/2018/NĐ-CP ngày 16/5/2018 của Chính phủ về hỗ trợ phát triển thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng và tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, phù hợp với điều kiện thực tế của Đắk Lắk.
Ông Nguyễn Thành Long, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống thiên tai tỉnh Đắk Lắk.
Để giải quyết một số khó khăn về nguồn lực, ông Long đề xuất ưu tiên lồng ghép và huy động hiệu quả các nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình phát triển nông nghiệp bền vững, Chương trình thích ứng với biến đổi khí hậu, các dự án ODA… để đầu tư hạ tầng tích trữ nước, hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho các loại cây trồng cạn chủ lực như cà phê, hồ tiêu, sầu riêng và cây ăn quả.
Cùng với đó, tỉnh khuyến khích xã hội hóa, thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã và các tổ chức kinh tế tham gia đầu tư, liên kết sản xuất gắn với ứng dụng công nghệ tưới hiện đại, từng bước hình thành các chuỗi giá trị nông nghiệp bền vững.
“Ngành thủy lợi cũng đang nghiên cứu, đề xuất cơ chế hỗ trợ tín dụng ưu đãi, giảm lãi suất vay nhằm tạo điều kiện cho nông dân và hợp tác xã đầu tư hệ thống tưới tiên tiến, nhất là tại các vùng sản xuất tập trung”, ông Long khẳng định.
Ở góc độ khoa học công nghệ, Đắk Lắk đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các công nghệ tưới phù hợp với từng loại cây trồng, điều kiện thổ nhưỡng và nguồn nước của từng vùng sinh thái. Nhiều giải pháp tưới thông minh như tưới tự động, bán tự động, sử dụng cảm biến độ ẩm đất, thời tiết và điều khiển từ xa qua thiết bị di động đang được từng bước triển khai, giúp tiết kiệm nước, giảm chi phí sản xuất và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.
Lắp đặt hệ thống tưới thông minh cho vườn sầu riêng tại Đắk Lắk.
Trong thời gian tới, Đắk Lắk sẽ tiếp tục rà soát, điều chỉnh quy hoạch vùng sản xuất cây trồng cạn gắn với quy hoạch thủy lợi; ưu tiên đầu tư các công trình thủy lợi nhỏ, ao hồ tích trữ nước, hệ thống kênh mương nội đồng, đồng thời tăng cường quản lý, khai thác bền vững nguồn nước mặt và nước ngầm.
9h15
5 định hướng thúc đẩy công nghệ số trong tưới tiên tiến, tiết kiệm
Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng hạn hán, thiếu nước, trong khi nhu cầu nước ngày càng tăng và cạnh tranh gay gắt giữa. Nhiều công trình thủy lợi đã xuống cấp, thiếu đồng bộ, làm gia tăng nguy cơ mất an ninh nguồn nước. Trong nông nghiệp, biện pháp tưới truyền thống truyền thống vẫn phổ biến, gây tỷ lệ thất thoát cao.
Ông Đinh Thanh Mừng, Phó Chánh Văn Phòng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi.
Trên thế giới, các công nghệ hiện đại như IoT, viễn thám, vệ tinh và AI đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong tưới và nông nghiệp thông minh, song ở Việt Nam, việc triển khai còn gặp nhiều rào cản như: chi phí đầu tư cao, dữ liệu thiếu đồng bộ và năng lực tiếp cận công nghệ còn hạn chế.
Theo ông Đinh Thanh Mừng, Phó Chánh Văn Phòng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, đây cũng là giai đoạn nhiều cơ hội khi chính sách thúc đẩy chuyển đổi số và hành lang pháp lý từng bước hoàn thiện.
Thực tế cho thấy, quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp và thủy lợi đã bắt đầu gặt hái được những thành quả đáng ghi nhận, tạo đà cho các bước tiến xa hơn. Nền tảng xã hội với tỷ lệ người dân sử dụng Internet và điện thoại thông minh ở mức cao là điều kiện lý tưởng để đưa các ứng dụng công nghệ vào đời sống sản xuất của nông dân.
Trong thời gian tới, công tác truyền thông, tuyên truyền cần tiếp tục đẩy mạnh để nâng cao nhận thức người dân về vai trò, tầm quan trọng và lợi ích của ứng dụng công nghệ số trong tưới tiêu thông minh.
Về cơ chế, chính sách, các nhà làm lập cần nghiên cứu, bổ sung quy định về ứng dụng AI, dữ liệu lớn, bản sao số vào hệ thống pháp luật về thủy lợi. Đồng thời, ưu tiên xây dựng các cơ chế hỗ trợ tài chính và chính sách phát triển hạ tầng số nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư và ứng dụng các giải pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.
“Chúng ta phải tập trung xây dựng các nền tảng trợ lý AI và công cụ điều khiển thông minh để ra quyết định tưới dựa trên dữ liệu thực tế. Trong đó, chú trọng phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu chuẩn hóa, kết nối từ dữ liệu khí tượng đến độ ẩm đất theo thời gian thực.
Bên cạnh nâng cao năng lực sử dụng công, việc triển khai phải tuân thủ theo lộ trình cụ thể, phân định rõ trách nhiệm và sản phẩm đầu ra theo từng giai đoạn, đảm bảo sự thống nhất, tập trung và hiệu quả bền vững trên quy mô rộng”, ông Đinh Thanh Mừng cho biết.
9h00
Đổi mới tư duy, phương thức quản lý và sử dụng nước trong nông nghiệp
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Vũ Minh Việt nhận định, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên là những vùng có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển nông nghiệp hàng hóa, nhất là đối với các cây trồng cạn chủ lực như cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, cây ăn quả và cây công nghiệp dài ngày.
Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Vũ Minh Việt phát biểu khai mạc Diễn đàn.
Tuy nhiên, đây cũng là khu vực chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, với tình trạng hạn hán, thiếu nước, suy giảm nguồn nước mặt và nước ngầm ngày càng gay gắt. Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới tư duy, phương thức quản lý và sử dụng nước trong nông nghiệp theo hướng hiệu quả, bền vững và thích ứng.
Trong bối cảnh chuyển đổi sang nông nghiệp thông minh, nông nghiệp sinh thái, việc nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là giải pháp chiến lược, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, giảm chi phí sản xuất, bảo vệ tài nguyên nước và môi trường sinh thái.
“Đây cũng là nội dung quan trọng trong thực hiện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia”, ông Vũ Minh Việt nhấn mạnh.
Theo đó, ông Việt cho biết, Diễn đàn là dịp để các cơ quan quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp, địa phương và người sản xuất cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, kết quả nghiên cứu, mô hình thực tiễn và các giải pháp công nghệ mới trong lĩnh vực tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.
Mô hình trồng hành tím ứng dụng kỹ thuật tưới nhỏ giọt tại Sóc Trăng (cũ).
Đồng thời, đây cũng là diễn đàn để đề xuất cơ chế, chính sách, định hướng đầu tư và hợp tác nhằm thúc đẩy ứng dụng rộng rãi các giải pháp hiệu quả, phù hợp với điều kiện đặc thù của Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
“Chúng tôi tin tưởng rằng, với tinh thần trách nhiệm, trí tuệ và sự tâm huyết của các đại biểu, Diễn đàn sẽ mang lại nhiều ý kiến sâu sắc, thiết thực, góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện cơ sở khoa học và thực tiễn cho phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, hướng tới nền nông nghiệp thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững”, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường bày tỏ.
