Thoát nghèo nhờ nuôi dê
Những năm trước đây, hộ gia đình ông Trần Quang Sơn (thôn Phú Hưng, xã Sơn Động) luôn nằm trong danh sách cận nghèo, đời sống có nhiều khó khăn. Từ năm 2023, gia đình ông Sơn đã từng bước vươn lên thoát nghèo nhờ được hưởng lợi chính sách của Nhà nước thông qua việc hỗ trợ giống, kỹ thuật để phát triển mô hình nuôi dê quảng canh.
Được biết, mô hình này là phương thức nuôi phổ biến ở những nơi có bãi chăn thả rộng lớn như trung du và miền núi. Ưu điểm của nó là không tốn nhiều công chăm sóc, thức ăn tự nhiên do dê tự ăn đa dạng và phong phú, ít bệnh và do gần như giữ gìn các tập tính của tự nhiên nên giá thịt dê nuôi chăn thả cao hơn các phương pháp nuôi nhốt.
Mô hình nuôi dê quảng canh đặc biệt phù hợp với những nơi có bãi chăn thả rộng lớn như trung du và miền núi. Ảnh: Dũng Thiệu.
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Quang Sơn, chia sẻ: “Từ năm 2023, tôi được nhà nước hỗ trợ 10 con dê giống và gia đình mạnh dạn đầu tư thêm 10 con. Nhờ thường xuyên được hỗ trợ kỹ thuật nên có thời điểm, đàn dê của gia đình tôi phát triển lên gần 40 con. Ưu điểm của phương thức nuôi này là không tốn quá nhiều công chăm sóc, dê ăn cây cỏ tự nhiên nên rất tiết kiệm chi phí. Trong khi giá bán lại cao (khoảng 150.000 đồng/kg) nên nhờ đó gia đình tôi từng bước vươn lên thoát nghèo”.
Ông Giáp Văn Thông, Phó Chủ tịch Hội nông dân xã Sơn Động, cho biết: “Nuôi dê không yêu cầu kỹ thuật quá phức tạp. Chỉ cần người nuôi cho ăn đủ chất thì dê sẽ ít bị bệnh. Dê một năm sinh sản 2 lứa (lứa nhiều sẽ đẻ khoảng 2 con, lứa ít sẽ đẻ 1 con) và nếu chăm sóc tốt, người dân chỉ cần chăn thả khoảng 8 tháng là có thể xuất bán. Vì thế nhiều hộ dân ở xã Sơn Động đã được chính quyền hỗ trợ giống và khuyến khích tái đàn để phát triển kinh tế. Hộ gia đình ông Trần Quang Sơn là một trong số mô hình nuôi dê tiêu biểu ở địa phương”.
Hiện nay, nhu cầu thị trường về dê thương phẩm, đặc biệt là dê nuôi theo phương pháp chăn thả tự nhiên là rất lớn nên nông dân không phải lo lắng đầu ra. Theo ông Trần Quang Sơn, một con dê thương phẩm nặng trung bình khoảng 30 kg (với giá thu mua tại nhà khoảng 150.000 đồng/kg) thì giá trị khoảng 4-4,5 triệu đồng/con. Với khả năng sinh sản liên tục và thời gian nuôi không quá dài, người dân sẽ có nguồn thu tương đối ổn định trong khi không phải bỏ quá nhiều công sức để chăm sóc và cho ăn. “Gia đình tôi không có dê để bán. Đàn dê của tôi không đủ để phục vụ nhu cầu của địa phương chứ chưa nói tới các nơi khác”, ông Sơn phấn khởi nói.
Ông Trần Quang Sơn trao đổi với phóng viên về mô hình nuôi dê quảng canh. Ảnh: Quán Dũng.
Cần nhân rộng mô hình
Với đặc thù là miền núi, diện tích chăn thả lớn nên mô hình nuôi dê quảng canh tỏ ra đặc biệt phù hợp với các hộ nông dân xã Sơn Động. Ông Giáp Văn Thông, Phó Chủ tịch Hội nông dân xã cho biết, chính quyền địa phương luôn khuyến khích các hộ dân tái đàn và phát triển đàn nhưng đến nay vẫn chỉ dừng ở các mô hình nhỏ lẻ của hộ gia đình với quy mô đàn khoảng vài chục con dê trở xuống.
Ông Trần Quang Sơn kiểm đếm dê khi về chuồng. Ảnh: Dũng Thiệu.
Nói về nguyên nhân không thể phát triển mạnh đàn dê, ông Trần Quang Sơn, cho biết: “Tôi đã từng thử nhập dê ở các nơi khác về nuôi nhưng dê hay bị chết. Dân chúng tôi gọi là bị ngã nước do dê ở nơi khác về, không quen thổ nhưỡng, khí hậu, thức ăn. Trong khi những con dê sinh trưởng ở vùng này thì không bị sao, phát triển bình thường. Thành ra hầu hết việc phát triển đàn dê đều dựa vào sinh sản tự nhiên nên rất chậm. Chưa kể để duy trì kinh tế, chúng tôi cũng phải xuất bán một phần dê đã trưởng thành nên quy mô đàn không thể phát triển nhanh được”.
Ông Sơn bày tỏ mong muốn, "Nhà nước nên tiếp tục có chính sách hỗ trợ người dân mở rộng mô hình nuôi dê, đặc biệt là hỗ trợ giống và kỹ thuật chăn nuôi. Chúng tôi đa phần là những hộ cận nghèo hoặc mới thoát nghèo nên không có đủ tiền để mua giống về nuôi. Thực tế là một số hộ ở xã cũng đến nhà học hỏi mô hình rồi tự bỏ tiền mua giống nhưng như đã nói ở trên, mua giống nơi khác về dê hay bị chết. Vài lần như vậy là họ chán, rồi bỏ dở. Thành ra nếu được nhà nước tiếp tục hỗ trợ giống, kỹ thuật thì tôi nghĩ sẽ có nhiều hộ dân tham gia".
Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó Trưởng phòng Văn hóa, UBND xã Sơn Động, cho biết: “Hiện nay địa phương đang xây dựng kế hoạch thực hiện các chương trình giảm nghèo theo phân bổ của tỉnh. Theo đó, chúng tôi sẽ rà soát các trường hợp đủ điều kiện hưởng ưu đãi, đồng thời đánh giá xem mô hình phát triển kinh tế nào phù hợp, hiệu quả, cần nhân rộng để tạo điều kiện cho người dân tiếp cận giống, vật tư, kỹ thuật theo chính sách ưu đãi của nhà nước. Mục đích là phát triển, nhân rộng các mô hình hiệu quả, có chiều sâu và mang bản sắc địa phương”.
