9 tháng đầu năm 2025, bức tranh kinh tế tỉnh Phú Thọ ghi nhận nhiều điểm sáng với tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt mức cao so với bình quân cả nước, khẳng định quyết tâm của tỉnh trong thực hiện mục tiêu tăng trưởng GRDP trên 10%. Tuy nhiên, quãng đường cán đích vẫn còn nhiều thách thức, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành, đặc biệt là trong xử lý “điểm nghẽn” trong giải phóng mặt bằng và tiến độ thi công các dự án trọng điểm, tạo nền tảng cho phát triển hạ tầng và thu hút đầu tư xã hội những tháng cuối năm.
Thi công cầu Hòa Sơn thuộc Dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu. Ảnh: Khánh Trang.
Năm 2025, tỉnh Phú Thọ được giao tổng vốn đầu tư công 29.671,026 tỷ đồng, trong đó vốn Thủ tướng Chính phủ giao 18.690,870 tỷ đồng. Theo báo cáo của Thống kê tỉnh, tính đến hết tháng 9 năm 2025, toàn tỉnh giải ngân đạt 74,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn mức bình quân chung của cả nước (50,7%) và thuộc nhóm các tỉnh, thành phố có tỷ lệ giải ngân cao nhất.
Kết quả này góp phần duy trì đà tăng trưởng, với tổng vốn đầu tư thực hiện toàn tỉnh ước đạt trên 104 nghìn tỷ đồng, tăng 19,8% so với cùng kỳ năm trước. Riêng quý III/2025, vốn đầu tư phát triển trên địa bàn ước đạt 41,8 nghìn tỷ đồng, tăng 20% so với quý II và 26,9% so với cùng kỳ năm 2024.
Dù đạt kết quả khả quan, nhưng Phú Thọ cần giải ngân khoảng gần 30% kế hoạch vốn do Thủ tướng Chính phủ giao. Đây là áp lực lớn với các dự án trọng điểm, đặc biệt là các dự án giao thông quy mô lớn. Chỉ tính riêng các dự án thuộc 3 Ban Quản lý dự án làm chủ đầu tư đều là những dự án trọng điểm nhưng còn nhiều vướng mắc nhất, liên quan đến nguồn vật liệu san lấp, giải phóng mặt bằng, địa hình thi công phức tạp và thời tiết bất lợi.
Như dự án Cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu (đoạn từ Km19+000 - Km53+000 trên địa bàn tỉnh) kế hoạch vốn được giao đến nay là 8.234 tỷ đồng, tuy nhiên đến nay giải ngân mới đạt trên 3.296 tỷ đồng, đạt 39,9%. Kế hoạch vốn năm 2025 được giao trên 6.174 tỷ đồng, giải ngân mới đạt trên 2.177 tỷ đồng, đạt 34%.
Dự án gặp nhiều khó khăn do việc điều chỉnh ranh giới giải phóng mặt bằng theo bước thiết kế kỹ thuật dẫn đến phát sinh thêm khoảng 15,44ha ngoài phạm vi cũ; giá vật liệu tăng cao, nguồn cung khan hiếm, trong khi các mỏ vật liệu có trữ lượng hạn chế, thủ tục pháp lý chưa đầy đủ, gây khó khăn trong công tác thi công xây dựng. Bên cạnh đó, việc vận chuyển vật liệu thi công giai đoạn đầu gặp nhiều khó khăn do các mỏ nằm xa công trường và điều kiện giao thông đường thủy còn hạn chế.
Bên cạnh đó, một số dự án giao thông trọng điểm khác cũng đang chậm tiến độ như: Đường Tây Thiên - Tam Sơn mới đạt 24,7% giá trị hợp đồng; đường song song đường sắt Hà Nội - Lào Cai (giai đoạn II) đạt 46% khối lượng; đường Vành đai 2 Vĩnh Yên mới bàn giao 1,59/1,93km mặt bằng; đường Vành đai 3 đoạn Yên Lạc - Bình Dương dù đã bàn giao phần lớn mặt bằng nhưng chưa được bố trí vốn năm 2025.
Đơn vị thi công gấp rút trên công trường dự án tuyến nhánh kết nối từ tuyến chính đến Khu công nghiệp Cẩm Khê. Ảnh: Khánh Trang.
Ngoài vướng mắc mặt bằng, tái định cư, hầu hết các dự án đều gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vật liệu xây dựng khi giá vật liệu xây dựng biến động mạnh đã làm tăng chi phí, khiến nhiều doanh nghiệp phải điều chỉnh hợp đồng... khiến công tác thi công bị kéo dài.
Xác định đầu tư công là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, không chỉ góp phần duy trì đà tăng trưởng GRDP ổn định, mà còn củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào môi trường đầu tư minh bạch, hiệu quả. Việc đẩy nhanh giải ngân vốn không chỉ thúc đẩy tiến độ dự án, tạo việc làm, kích cầu tiêu dùng mà còn mở ra không gian phát triển mới cho nhiều ngành, lĩnh vực.
Những tháng cuối năm, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tập trung tháo gỡ dứt điểm các “điểm nghẽn” về giải phóng mặt bằng, kiểm soát giá vật liệu xây dựng, kiên quyết thực hiện kỷ luật, kỷ cương trong đầu tư công, không để phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản, xử lý triệt để các khoản tạm ứng quá hạn.
Đồng thời, thành lập các tổ công tác đặc biệt do các đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm tổ trưởng, trực tiếp đôn đốc từng dự án lớn. Thực hiện rà soát, điều chuyển vốn từ dự án giải ngân chậm sang dự án có tiến độ tốt hơn, đảm bảo sử dụng hiệu quả từng đồng vốn ngân sách.
Tỉnh cũng yêu cầu các Ban quản lý dự án, chủ đầu tư lập tiến độ chi tiết theo tuần, kiểm đếm theo ngày, xử lý nghiêm nhà thầu thi công cầm chừng, yếu kém, vi phạm cam kết, đồng thời không cho tham gia các gói thầu mới sử dụng vốn ngân sách tỉnh; đồng thời đẩy mạnh quyết toán dự án hoàn thành tránh tồn đọng.
Hiện thời tiết đang bước vào mùa hanh khô tạo điều kiện thuận lợi cho thi công các dự án, các chủ đầu tư đang bám sát hiện trường, đôn đốc nhà thầu tăng cường thiết bị, nhân lực, tổ chức tăng ca, thi công các hạng mục đủ điều kiện. Tại nhiều công trình, nhà thầu đã huy động tối đa nhân lực, máy móc, tổ chức thi công 3 ca liên tục để bù khối lượng bị chậm do ảnh hưởng của thời tiết trước đó, quyết tâm bảo đảm tiến độ, chất lượng và tỷ lệ thanh quyết toán cao nhất.
Với tinh thần hành động quyết liệt, tỉnh Phú Thọ đặt mục tiêu đến hết năm 2025 tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 95% kế hoạch, góp phần quan trọng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã đề ra.
