Trong những năm qua, bụi luôn là nỗi ám ảnh đối với các khu vực khai thác và chế biến than tại Quảng Ninh. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của những thiết bị dập bụi hiện đại, bộ mặt của các khai trường đang thay đổi rõ rệt.
Khi công nghệ thay thế phương pháp thủ công
Trước đây, việc giảm bụi trên các tuyến đường vận chuyển hay tại kho bãi chủ yếu dựa vào các xe tưới nước cải tiến với vòi phun áp lực thấp. Phương pháp này không những tiêu tốn nhiều nước mà hiệu quả không cao, bụi vẫn dễ dàng bốc lên khi mặt đường khô nhanh dưới nắng nóng.
Công ty CP Than Đèo Nai Cọc Sáu đã đầu tư hệ thống phun sương cao áp dập bụi lắp đặt tại bãi thải và kho than. Ảnh: Thu Trang
Hiện nay, tại các đơn vị như Công ty CP Than Cao Sơn, Than Đèo Nai Cọc Sáu hay Than Hà Tu, hình ảnh những chiếc "súng thần công" phun sương cao áp đã trở nên quen thuộc. Đây là thiết bị có khả năng phun ra các hạt nước siêu mịn, tạo thành một lớp màn sương dày đặc bao phủ diện tích rộng, ngăn chặn bụi ngay từ nguồn phát sinh.
Anh Hoàng Văn Sỹ, lái xe mỏ than Đèo Nai - Cọc Sáu cho biết: "Trước đây, mỗi khi xe tải trọng lớn chạy qua, bụi mù mịt đến mức đứng cách 5 mét không thấy mặt người. Từ khi có hệ thống máy phun sương cao áp tự động, nồng độ bụi giảm hẳn".
Xe tưới đường chuyên dụng dập bụi tại khai trường mỏ Công ty CP Than Cao Sơn - TKV. Ảnh Thanh Hằng
Không chỉ dừng lại ở các khai trường lộ thiên, công nghệ dập bụi còn được chú trọng đặc biệt tại các kho cảng và nhà máy tuyển than - nơi gần sát khu dân cư.
Bà Lê Thị Hòa, một người dân sinh sống gần khu vực cảng than phường Cửa Ông, phấn khởi nói: "Gia đình tôi sống ở đây mấy chục năm, việc quét dọn bụi than là nỗi lo hàng ngày. Nhưng khoảng 3 năm trở lại đây, tình hình cải thiện rõ rệt. Các đơn vị than đã lắp đặt hệ thống phun sương cố định chạy dọc tường rào và dùng súng phun sương di động liên tục. Chúng tôi cảm thấy yên tâm hơn về sức khỏe của con cháu".
Hiệu quả kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường
Việc đầu tư các thiết bị dập bụi hiện đại không chỉ là trách nhiệm với cộng đồng mà còn đem lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho doanh nghiệp. Theo đại diện Ban Môi trường TKV, các hệ thống này giúp tiết kiệm đến 30-40% lượng nước so với tưới đường truyền thống nhờ cơ chế phun sương mịn, đồng thời giảm thiểu hư hại cho các phương tiện vận tải do mặt đường không bị lầy lội quá mức.
Các thiết bị phun sương cao áp hoạt động liên tục tại nhà sàng 56, Công ty Than Mạo Khê - TKV. Ảnh: Quốc Đại.
Bên cạnh đó, môi trường làm việc sạch sẽ giúp tăng tuổi thọ cho các thiết bị máy móc đắt tiền, giảm chi phí bảo dưỡng định kỳ do bụi bám vào động cơ. Quan trọng hơn cả là tỷ lệ mắc các bệnh về đường hô hấp của công nhân lao động trực tiếp đã giảm đáng kể, giúp đơn vị ổn định nguồn nhân lực.
Để duy trì hiệu quả, TKV đã chỉ đạo các đơn vị không ngừng nâng cấp công nghệ. Hiện nay, nhiều hệ thống dập bụi đã được tích hợp cảm biến thông minh, tự động kích hoạt khi nồng độ bụi vượt ngưỡng hoặc khi có phương tiện đi qua.
"Mục tiêu của Công ty là sản xuất phải gắn liền với bảo vệ môi trường. Đầu tư cho thiết bị dập bụi là đầu tư cho tương lai của ngành Than. Chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu lắp đặt thêm các trạm quan trắc tự động để kiểm soát chất lượng không khí 24/7", lãnh đạo một đơn vị khai thác than, khẳng định.
Cuộc chiến với bụi than vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là trong điều kiện biến đổi khí hậu khắc nghiệt. Tuy nhiên, với sự đầu tư bài bản và tinh thần trách nhiệm cao, những thiết bị dập bụi hiện đại đang thổi một luồng gió mới, trong lành hơn vào những khai trường đầy nắng gió của vùng đất mỏ Quảng Ninh.
