Giá đất “không tưởng”
Thời gian gần đây, chính quyền các xã ven biển Mỹ Thắng, Mỹ Thọ, Mỹ An (huyện Phù Mỹ, Bình Định) “đau đầu” vì những hộ dân nằm trong vùng triều cường, sạt lở biển thuộc diện phải di dời khỏi vùng nguy hiểm để đảm bảo an toàn nhưng không chịu rời đi, mà quyết “bám trụ” để bán đất, vì đất ven biển đang được người ngoại tỉnh tìm về săn lùng mua với cái giá “không tưởng”. Ví như hộ ông Hồ Văn Trong (60 tuổi) ở thôn 9, xã Mỹ Thắng (huyện Phù Mỹ) đã được chính quyền đưa vào diện di dời khỏi vùng triều cường. Thế nhưng từ giữa năm 2024 đến nay, rất nhiều người ngoại tỉnh đổ xô về săn lùng mua đất nơi đây với giá hàng tỷ đồng khiến gia đình ông Trong đi, ở không xong. Vì có những lô đất ven biển nằm trong vùng triều cường vẫn được mua với giá từ 2,5-5 tỷ đồng/lô.
“Chẳng biết sao họ cả gan mua cả đất trong vùng sạt lở cất nhà to đùng. Họ mua bất chấp đất nằm trong vùng nguy hiểm, chỉ cần có sổ đỏ, người có đất nói giá bao nhiêu họ mua bấy nhiêu”, ông Trong cho hay.
Bà Ng.T.H. ở thôn 8 Đông, xã Mỹ Thắng (huyện Phù Mỹ) không khỏi boăn khoăn trước thực trạng đất ven biển bỗng dưng “sốt sình sịch”, chia sẻ: “Từ trước đến nay đất ở làng biển chúng tôi chẳng ai thèm ngó ngàng Con em làng chài hầu hết phải “tha hương”, đến xứ khác làm ăn vì ở quê khổ quá. Nhất là vào mùa mưa, sóng gió gầm thét ầm ào đe dọa tính mạng của người dân nằm trong vùng triều cường, sạt lở bờ biển. Mấy năm nay, sóng biển ập vào làng xô sập cả nhà máy nước. Vậy mà giờ chẳng hiểu sao người ở đâu đổ về bỏ tiền tỷ mua đất, cất nhà đồ sộ cả trong vùng triều cường, vùng sạt lở bờ biển. Không biết họ có tìm hiểu kỹ chưa, không khéo những căn nhà của họ “làm mồi” cho triều cường, sóng biển”.

Những công trình kiên cố mọc lên trên vùng đất bị triều cường, nạn sạt lở bờ biển uy hiếp tại các xã ven biển Bình Định. Ảnh: V.Đ.T.
Khi các vùng ven biển lên cơn "sốt đất”, nhiều cư dân làng chài có lô đất khoảng 100-200m2 đều “hét” giá từ 2-5 tỷ đồng. Ở thôn 8 Đông, xã Mỹ Thắng có những phi vụ mua bán đất “chốt hạ” với cái giá đến hàng tỷ đồng, nhiều khoảnh đất đứng trơ “hứng” gió biển cũng được mua bán với giá 2,5-3 tỷ đồng. Nhiều khoảnh đất hiện trạng chỉ có cát và cỏ dại mọc dày cũng được gia chủ “thổi” giá đến 4-5 tỷ đồng.
Không chỉ ở xã Mỹ Thắng, mà đất ở các làng chài ven biển xã Mỹ An, Mỹ Thọ (huyện Phù Mỹ) cũng lên “cơn sốt” bất thường. Ở xã Mỹ Thọ, nhiều lô đất nằm trong vùng triều cường, sạt lở bờ biển thôn Tân Phụng cũng được người ngoài tỉnh mua với giá 1-2 tỷ đồng/lô.
Theo ông Huỳnh Văn Khương, Chủ tịch UBND xã Mỹ Thắng, khu vực thôn 8, thôn 9 đều thuộc vùng triều cường, xâm thực biển. Do thiên tai luôn rình rập, nên chính quyền xã Mỹ Thắng đã lên kế hoạch di dời hàng trăm hộ dân.
“Tuy nhiên, thời gian vừa qua tại địa phương xảy ra tình trạng người ở nơi khác đến mua đất với mức giá hàng tỷ đồng/lô. Trước thực trạng này, chúng tôi phát cảnh báo về rủi ro cao, thậm chí nghiêm cấm việc mua bán đất vùng triều cường, vùng sạt lở bờ biển nhưng vẫn không ngăn cản được. Vừa rồi, sóng biển tiếp tục xâm thực, khoét sâu vào bờ biển thôn 9, cách vị trí sạt lở trước đây khoảng 400m”, ông Khương lo lắng nói.

Một căn nhà bề thế mọc trên vùng đất triều cường xã Mỹ Thắng (huyện Phù Mỹ, Bình Định) bất chấp cảnh báo nguy hiểm của chính quyền địa phương. Ảnh: V.Đ.T.
Xử lý rốt ráo
Ông Trần Xuân Hảo, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Thọ (huyện Phù Mỹ) thì cho biết: Đối với đất nằm trong vùng triều cường ở thôn Tân Phụng, địa phương đã di dời dân, bố trí tái định cư nơi ở mới. Tuy nhiên, hiện người dân trong diện di dời vẫn đang sử dụng đất cũ để duy trì nghề, nhưng theo quy định không được xây dựng nhà mới, nhà kiên cố.
“Còn tình trạng người ngoài tỉnh đến mua đất với giá tiền tỷ, địa phương đã cảnh báo, nếu ai cố tình mua bán, giao dịch trên đất vùng triều cường thì chính quyền sẽ không giải quyết các hồ sơ sang nhượng, giao dịch đất và cũng không cấp phép cho xây dựng nhà hoặc công trình mới”, ông Hảo nói kiên quyết.
Theo người dân địa phương, khoảng 3 năm trở lại đây, triều cường liên tục xâm thực, uy hiếp bờ biển xã Mỹ Thắng. Vào tháng 12/2022, triều cường xâm thực hơn 100m bờ biển, sóng biển “ngoạm” mất 4-5m đất bờ biển, tàn phá 1 khu nhà máy nước và các công trình sát biển, uy hiếp hàng chục hộ dân ở thôn 9. Mới đây nhất, vào mùa mưa năm 2024, sóng biển tiếp tục “nuốt” thêm nhiều diện tích bờ biển của xã Mỹ Thắng. Trước tình hình trên, UBND tỉnh Bình Định đã giao UBND huyện Phù Mỹ khẩn trương đầu tư khu tái định cư vùng thiên tai xã Mỹ Thắng với tổng vốn trên 80 tỷ đồng. Dự kiến, chính quyền xã Mỹ Thắng sẽ di dời 972 người dân ở các thôn 9, thôn 8 Đông ra khỏi vùng nguy hiểm, bố trí 243 lô đất tái định cư.
Tuy nhiên, theo một lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Phù Mỹ, mới đây, khi ngành chức năng tổ chức gặp gỡ, thăm dò ý kiến người dân vùng triều cường Mỹ Thắng thì đa số hộ dân trong diện di dời đã đổi ý, không muốn di dời về nơi tái định cư, vì đất trong vùng triều cường đang có giá quá cao. Trong khi đó, bờ biển đang bị xâm thực nghiêm trọng, chính quyền không thể không di dời người dân trong vùng nguy hiểm đến nơi an toàn.

Người dân địa phương lo lắng những căn nhà bề thế như thế này sẽ “làm mồi” cho triều cường, sóng biển. Ảnh: V.Đ.T.
Theo ông Hồ Ngọc Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ, việc mua bán đất trong vùng triều cường, vùng sạt lở ở những địa phương ven biển là quá bất cập. Tuy nhiên, việc mua bán đất và đất cao đột biến là theo nhu cầu của thị trường, của người dân; trong khi giấy chứng nhận quyền sử dụng những lô đất trong vùng triều cường, vùng sạt lở bờ biển các hộ dân vẫn còn cầm trong tay, nên chính quyền không thể ngăn cản họ giao dịch mua bán, chuyển nhượng.
Cũng theo ông Chánh, những hộ nằm trong diện di dời khỏi vùng nguy hiểm vẫn còn giữ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vì không có quy định thu hồi, nên giờ việc giao dịch mua bán vẫn diễn ra. Năm 2024, UBND huyện Phù Mỹ đã ban hành văn bản thông báo cho các địa phương phát cảnh báo rộng rãi rằng đất ven biển là đất bị ảnh hưởng bởi triều cường, người dân ở đó nằm trong diện phải di dời về khu tái định cư, nghiêm cấm không được sang nhượng, mua bán trái phép.
“UBND huyện Phù Mỹ cũng đã có văn bản hỏi các sở, ngành liên quan về vấn đề thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ven biển của các hộ dân nằm trong diện di dời khỏi vùng nguy hiểm, nhưng vẫn không được hướng dẫn cụ thể việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, UBND huyện Phù Mỹ đã chỉ đạo cho chính quyền các xã ven biển là những hộ di dời khỏi vùng triều cường phải thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũ rồi mới cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới tại khu tái định cư, để tránh tình trạng xáo động thị trường đất ven biển như hiện nay”, ông Hồ Ngọc Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ kiên quyết.
“Bình Định hiện vẫn còn tồn tại tình trạng những hộ dân sinh sống trong vùng triều cường đã được bố trí đất tái định cư, nhưng chưa làm thủ tục thu hồi đất cũ. Trong thời gian tới, UBND tỉnh Bình Định sẽ giao Sở Nông nghiệp và Môi trường và các ngành liên quan cùng các địa phương xử lý rốt ráo chuyện này”, ông Lâm Hải Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho hay.