Xây dựng thương hiệu OCOP
Tỉnh Bắc Kạn có địa hình chia cắt mạnh, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao… Điều kiện tự nhiên và sự đa dạng sinh học đã hình thành nên nhiều sản vật quý như miến dong Na Rì, nấm hương rừng, tinh bột nghệ, mật ong rừng, gạo nếp Khẩu nua lếc. Những sản vật này, nếu như trước kia chỉ tiêu thụ tự phát thì ngày nay đã được gắn sao OCOP tạo niềm tin với người tiêu dùng.
Miến dong Tài Hoan là một ví dụ điển hình, nhờ quy trình sản xuất thủ công truyền thống kết hợp với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, sản phẩm này được công nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia và từng bước khẳng định vị trí trên thị trường.
Bà Nguyễn Thị Hoan, Giám đốc HTX Tài Hoan (huyện Na Rì) cho biết, để phát triển vùng nguyên liệu bền vững, người dân tham gia liên kết trồng cây dong riềng với HTX được tập huấn, chuyển giao kỹ thuật vào sản xuất.
Sản phẩm miến dong Tài Hoan nhiều năm nay đã xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Ảnh: Ngọc Tú.
Từ việc trồng theo hướng hữu cơ, cách chăm sóc để nâng cao sản lượng cho đến việc thu hoạch đúng kỹ thật. Nhờ vậy, hiệu quả canh tác của bà con tăng lên, chất lượng nguồn nguyên liệu cũng được bảo đảm để phục vụ chế biến.
“Trong quá trình sản xuất miến, để đảm bảo nguồn nguyên liệu, chúng tôi ký kết bao tiêu sản phẩm với bà con và chính quyền các xã. Bà con được chuyển giao khoa học, kỹ thuật để làm ra những củ dong riềng tốt nhất, không chỉ là năng suất, mà còn tăng được hàm lượng tinh bột”, Giám đốc HTX Tài Hoan chia sẻ.
Sau đó, để lấy được tối đa lượng tinh bột trong củ dong riềng và để sản xuất miến dong có chất lượng cao nhất, chúng tôi luôn quan tâm đến việc đầu tư thiết bị, máy móc hiện đại vào sản xuất.
Tất cả các khâu sản xuất của HTX Tài Hoan đều dùng máy móc, như vậy sản phẩm mới có chất lượng và mẫu mã đồng đều, đảm bảo đủ tiêu chuẩn bán ra thị trường và xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Mang văn hóa bản địa vào sản phẩm
Một trong những điểm đặc biệt của sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Kạn là tính bản địa rõ nét. Mỗi sản phẩm là một câu chuyện, một lát cắt của đời sống văn hóa dân tộc.
Rượu men lá Bằng Phúc (huyện Chợ Đồn) không chỉ là thức uống mà còn là kết quả của tri thức bản địa trong việc chọn lá thuốc, lên men, chưng cất, vốn được truyền lại qua nhiều thế hệ người Dao.Chính những yếu tố văn hóa đó làm tăng giá trị cho sản phẩm OCOP, giúp người tiêu dùng không chỉ mua một món hàng, mà còn cảm nhận được cả câu chuyện phía sau.
Sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Kạn ngày càng đa dạng. Ảnh: Quang Linh.
Không chỉ giúp gia tăng giá trị nông sản, chương trình OCOP còn thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, phát huy vai trò chủ thể của người dân. Tỉnh Bắc Kạn cũng quan tâm đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho các chủ thể OCOP, hỗ trợ thiết kế bao bì, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để mở rộng quy mô sản xuất.
Giữa bối cảnh biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học, việc phát triển các sản phẩm OCOP thân thiện với môi trường, bảo tồn tri thức bản địa sẽ là hướng đi tất yếu. Do đó, Bắc Kạn đặt mục tiêu phát triển sản phẩm OCOP gắn với tiêu chí xanh – sạch – hữu cơ và kinh tế tuần hoàn.
Ngoài ra, địa phương này cũng đẩy mạnh kết nối sản phẩm OCOP với du lịch cộng đồng tại các địa bàn trọng điểm như Ba Bể, Pác Nặm, Chợ Đồn. Du khách không chỉ đến để tham quan danh thắng mà còn được trải nghiệm làm miến, hái chè, dệt thổ cẩm và mua sản phẩm do chính người dân làm ra.
Phát triển sản phẩm OCOP giúp nâng cao giá trị nông sản Bắc Kạn. Ảnh: NT.
Sản phẩm OCOP Bắc Kạn là kết tinh từ thiên nhiên hoang sơ và bàn tay lao động của con người miền núi. Không chỉ mang lại thu nhập, tạo việc làm, sản phẩm OCOP còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện đại, giữa bản sắc dân tộc và nhu cầu thị trường.
