Lạng Sơn: Sản phẩm OCOP cần bứt phá mạnh hơn để khẳng định vị thế

Chuyển biến rõ nét từ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị

Chiều 20/11, UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức Hội nghị sơ kết Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) giai đoạn 2021-2025, triển khai nhiệm vụ giai đoạn 2026-2030. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thanh Nhàn chủ trì hội nghị.

Báo cáo tại Hội nghị cho biết, giai đoạn 2021-2025, tỉnh có 215 sản phẩm được đánh giá, phân hạng và cấp chứng nhận đạt OCOP 3 sao trở lên, bằng 358% mục tiêu của giai đoạn và 153,6% mục tiêu đến 2030.

Luỹ kế từ năm 2019 đến nay đã có 235 sản phẩm được công nhận (22 sản phẩm 4 sao, 213 sản phẩm 3 sao). 72 sản phẩm đã hết hạn không đánh giá lại.

Chương trình đã tạo ra bước chuyển biến về chất lượng và quy mô sản xuất. Trước khi tham gia OCOP, nhiều sản phẩm chỉ được sản xuất manh mún, năng suất thấp, thị trường hẹp. Tuy nhiên, sau khi được hỗ trợ, hầu hết sản phẩm đều cải thiện rõ rệt về chất lượng, bao bì, mẫu mã, truy xuất nguồn gốc.

Các sản phẩm như Na Chi Lăng, mắc ca sấy nứt vỏ, lạp sườn, vịt quay, khâu nhục, mật ong, thạch đen, gà 6 ngón, các loại trà, hồng vàng khuyên sấy dẻo, treo gió… đều tăng quy mô sản xuất và sản lượng, mở rộng thị trường, tạo việc làm cho nhiều lao động nông thôn.

Hệ thống nhận diện thương hiệu của nhiều sản phẩm OCOP ngày càng được hoàn thiện. Tất cả sản phẩm được chứng nhận đều đạt chuẩn an toàn thực phẩm; nhiều chủ thể đã áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP, ISO, HACCP để nâng cao chất lượng. Giai đoạn 2021-2025, tỉnh có 22 sản phẩm đạt danh hiệu sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu và 9 sản phẩm được trao Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam.

Hiệu quả chương trình thể hiện không chỉ ở thu nhập tăng lên của người dân, mà còn ở sự phát triển của các hợp tác xã, doanh nghiệp tại địa phương; góp phần giảm nghèo bền vững, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho cộng đồng. Nhiều chủ thể còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội, phúc lợi, đóng góp xây dựng hạ tầng ở cơ sở.

OCOP Lạng Sơn cần nâng tầm để theo kịp yêu cầu mới

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thanh Nhàn ghi nhận nỗ lực của các cấp, ngành và các chủ thể OCOP, đồng thời nhấn mạnh rằng, kết quả hiện nay chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh.

Bà Nhàn phân tích, trong khi cả nước đã có khoảng 17.000 sản phẩm OCOP, Lạng Sơn mới đạt 235 sản phẩm, một con số “rất nhỏ bé” so với mặt bằng chung. Nhiều sản phẩm dù chất lượng tốt nhưng chưa xây dựng được thương hiệu mạnh, bao bì còn đơn giản, sức lan tỏa chưa cao; hoạt động xúc tiến thương mại chưa thực sự tạo đột phá để đưa sản phẩm ra thị trường rộng lớn hơn.

Từ thực tế tham quan các gian hàng tại Hội nghị, bà Nhàn đánh giá sản phẩm của các xã, phường, hợp tác xã đã có chất lượng cao, đặc trưng rõ nét. Tuy nhiên, để chiếm lĩnh thị trường, yêu cầu đặt ra là phải đẩy mạnh quảng bá, đổi mới mẫu mã và xây dựng thương hiệu chuyên nghiệp, tương tự bài học thành công từ các địa phương khác như mô hình sản phẩm chè với chiến lược bao bì, nhận diện thương hiệu hiện đại.

Xây dựng vùng nguyên liệu, nâng hạng sản phẩm

Một trong những vấn đề được Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn nhấn mạnh là tính ổn định của vùng nguyên liệu. Nhiều sản phẩm OCOP ngon, đặc trưng nhưng khi có yêu cầu đơn hàng lớn thì không đủ số lượng, dẫn đến bỏ lỡ cơ hội đưa sản phẩm vào các kênh phân phối lớn, thậm chí ảnh hưởng đến uy tín của tỉnh.

Bà đề nghị các cấp, ngành và các chủ thể OCOP xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, an toàn, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng; hướng dẫn người dân sản xuất theo quy trình chuẩn, bảo đảm chất lượng ổn định; chính quyền cơ sở phải đóng vai trò nòng cốt, giám sát và hỗ trợ chủ thể trong từng khâu sản xuất.

Bên cạnh đó, việc nâng hạng sản phẩm là yêu cầu cấp thiết, vì vậy, mỗi năm cần đăng ký thêm sản phẩm mới, nâng hạng những sản phẩm đang có. Đặc biệt hướng tới nhóm 4 sao và 5 sao, tránh tình trạng trùng lặp chủng loại giữa các chủ thể, khuyến khích sáng tạo về mẫu mã, bao bì để tăng giá trị sản phẩm.

Tăng tốc xúc tiến thương mại gắn với chuyển đổi số và du lịch

Theo bà Nhàn, hoạt động xúc tiến thương mại thời gian qua đã có tiến bộ nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Nhiều chủ thể còn phụ thuộc quá nhiều vào kênh bán hàng truyền thống, trong khi thương mại điện tử đang mở ra cơ hội rất lớn.

Do đó, cần đẩy mạnh quảng bá sản phẩm trên nền tảng số như TikTok, Facebook, Zalo, sàn thương mại điện tử… Kết nối chặt chẽ với Trung tâm xúc tiến đầu tư, thương mại và du lịch để đưa sản phẩm vào siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng lưu niệm và thậm chí vào suất ăn nhẹ của các hãng hàng không.

Một định hướng quan trọng khác là xây dựng các sản phẩm OCOP gắn với du lịch. Các điểm du lịch cần có sản phẩm đặc trưng để du khách sử dụng và mua làm quà. Đồng thời phải chú trọng cải thiện cảnh quan, môi trường du lịch để phù hợp với vị thế của tỉnh.

Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Thanh Nhàn khẳng định, Lạng Sơn có nhiều tiềm năng để phát triển OCOP trở thành ngành hàng có sức cạnh tranh cao, đóng góp quan trọng cho xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế địa phương.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, các địa phương và chủ thể phải chủ động, sáng tạo hơn; đồng thời các sở, ngành cần tiếp tục đồng hành, tháo gỡ vướng mắc và kết nối thị trường một cách thực chất.