Phú Thọ tăng tốc đầu tư hạ tầng, khơi thông ‘mạch máu’ kinh tế vùng

Sau sáp nhập, tỉnh Phú Thọ hiện có hơn 30.700km đường bộ, gần 678km đường thủy nội địa và gần 113km đường sắt với 13 ga trên tuyến Hà Nội - Lào Cai đi qua. Trước khi hợp nhất, cả ba tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình đều chú trọng quy hoạch, đầu tư hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, tạo sự kết nối với Thủ đô Hà Nội, vùng Tây Bắc và Bắc Trung Bộ. Đây chính là “xương sống” của các chuỗi liên kết vùng, mở ra không gian phát triển mới cho khu vực trung du miền núi phía Bắc.

Tuy nhiên, quá trình triển khai các dự án giao thông trên địa bàn vẫn gặp không ít trở ngại, đặc biệt là trong khâu bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Một trong những Dự án hạ tầng giao thông kết nối Vùng Thủ đô trên địa bàn Vĩnh Phúc (Tuyến đường Vành đai 5 - Thủ đô và đoạn tuyến đường ven chân núi Tam Đảo, kết nối giữa đường Vành đai 5 với QL2B đến Tây Thiên, đi QL2C và Tuyên Quang) có tổng mức đầu tư 1.800 tỷ đồng. Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án khu vực Vĩnh Phúc, dự án có chiều dài 26,7km; trong đó, tuyến đường Vành đai 5 - Vùng Thủ đô Hà Nội dài 9km, tuyến ven chân núi Tam Đảo dài khoảng 17,7km. Để thi công, các địa phương có dự án đi qua phải thực hiện bồi thường, giải phóng 133,27ha mặt bằng của 2.703 hộ dân; tái định cư cho 82 hộ dân và mở rộng thêm 2 khu nghĩa trang Nhân dân.

Đến tháng 10/2025, các địa phương mới bàn giao 11,1km/25km mặt bằng cho chủ đầu tư. Mặc dù các đơn vị thi công đã huy động nhân lực, máy móc, song đến nay mới hoàn thiện xong 6,6km nền đường, 2,2km móng đường, 16/72 cống thoát nước ngang, 7/9 nhịp cầu chính và đang tiến hành cào bóc lớp hữu cơ, đắp nền đường khoảng 2,3km mặt bằng mới được bàn giao.

Nguyên nhân chính dẫn đến chậm tiến độ là vướng mắc trong thủ tục tái định cư, mở rộng nghĩa trang, xác định giá đất bồi thường và đặc biệt là việc bàn giao diện tích đất rừng ngoài phạm vi Vườn quốc gia Tam Đảo cần được xem xét thận trọng, có sự phối hợp của nhiều cơ quan trung ương và địa phương.

Tương tự, tại Dự án đường song song đường sắt Hà Nội - Lào Cai, tuyến phía Bắc (đoạn từ Khu công nghiệp Khai Quang đến đường 36m Khu công nghiệp Bình Xuyên đi Khu công nghiệp Bá Thiện), sau gần 3 năm triển khai, chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án khu vực Vĩnh Phúc mới được bàn giao khoảng 1,6km/5,1km mặt bằng, tương đương 6,95ha/21,52ha, đạt 32% tổng mặt bằng.

Đến hết tháng 10/2025, các vị thi công đã tiến hành đắp đất nền K95 được 1,45km/5,1km đoạn tuyến; 0,237km tuyến nhánh 1 và 0,32km tuyến nhánh 2. Đồng thời, đang thực hiện hạng mục cầu vượt ĐT.310B, cầu Sông Cánh và xây dựng hạ tầng 2 khu tái định cư.

Tuy nhiên, với nhiều khó khăn, nhất là từ tháng 8/2024 đến nay, dự án chưa có thêm phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng nào được phê duyệt nên rất khó hoàn thành trong giai đoạn 2022 - 2026.

Còn Dự án đường Vành đai 2 thành phố Vĩnh Yên, đoạn từ Quốc lộ 2C đến tuyến đường song song đường sắt phía Bắc, cũng gặp khó tương tự. Dự án có tổng mức đầu tư 277 tỷ đồng, dài 2,79km, đến nay mới giải phóng được 2,4km mặt bằng; phần còn lại 0,39km vẫn “kẹt” do chưa phê duyệt được diện tích thu hồi của 85 hộ dân. Quỹ đất tái định cư chưa hoàn thiện khiến việc bố trí chỗ ở mới cho người dân bị ảnh hưởng tiến độ.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Phú Thọ, sau hợp nhất, tỉnh đang đồng thời triển khai nhiều dự án giao thông quy mô lớn, trong đó có các tuyến liên kết vùng như: đường nối Hồ Chí Minh - Quốc lộ 70B - Quốc lộ 32C đi Yên Bái (cũ), đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, tuyến kết nối Việt Trì - Hòa Bình, cùng nhiều dự án thuộc nhóm PPP.

Tuy nhiên, nhiều dự án bị “nghẽn” do cơ chế chính sách chưa thống nhất sau sáp nhập. Một số quy định về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư chưa có hướng dẫn cụ thể, gây lúng túng cho chính quyền cấp huyện, xã khi thực hiện. Nhiều nơi thiếu quỹ đất tái định cư, gặp khó trong xác định điều kiện đủ để bố trí tái định cư. Bên cạnh đó, nguồn vật liệu đất đắp khan hiếm, giá nguyên liệu tăng cao cũng làm đội chi phí, kéo dài thời gian thi công.

Để tháo gỡ các khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án giao thông, UBND tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc họp chuyên đề với các sở, ngành, địa phương. Các đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh được giao phụ trách lĩnh vực trực tiếp đi kiểm tra thực địa, nắm tình hình, chỉ đạo đưa ra các giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy tiến độ thực hiện từng dự án.

Nhờ đó, tiến độ nhiều dự án lớn được đẩy nhanh, đặc biệt là các tuyến kết nối vùng Thủ đô, đường liên kết vùng và các dự án hạ tầng then chốt như: Dự án đường song song đường sắt Hà Nội - Lào Cai (tuyến phía Bắc) đoạn từ QL 2C đến đường Hợp Thịnh - Đạo Tú; Dự án đường song song với đường sắt Hà Nội - Lào Cai (tuyến phía Bắc, phía Nam), đoạn từ đường Hợp Thịnh - Đạo Tú đến ĐT304 kéo dài; Dự án hạ tầng giao thông kết nối Vùng Thủ đô; Dự án đường liên kết vùng; một số dự án giao thông trọng điểm khu vực Vĩnh Phúc, Hòa Bình...

UBND tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát và hỗ trợ các nhà thầu, bảo đảm tiến độ các dự án; phân công rõ trách nhiệm cho từng cán bộ, tạo sự chuyển biến trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao. Tăng cường công tác tuyên truyền để Nhân dân hiểu, đồng thuận và chấp hành các quy định của pháp luật về đền bù, giải phóng mặt bằng.

Trung tâm Phát triển quỹ đất các khu vực đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án, nhất là các dự án giao thông trọng điểm. Các đơn vị thi công quyết liệt hơn trong triển khai các công trình, dự án, tránh tình trạng kéo dài thời gian thi công.