Buôn bán, săn bắn động vật hoang dã là hanh vi bị nghiêm cấm tại Việt Nam. Ảnh: Khánh Linh.
Những ngày qua, vụ việc T.K.T, SN 1980, trú tại xã Đô Lương, tỉnh Nghệ An lĩnh án 6 năm tù vì mua bán gà lôi trắng, vốn nằm trong danh mục IB động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, khiến dư luận đặc biệt chú ý.
Việc đặt bẫy, bắt chim trời cũng có thể bị xử lý hình sự. Ảnh: Ngọc Linh.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Nghệ An, cho biết: “Có nhiều trường hợp mua bán trôi nổi, nếu đúng danh mục cấm, khi cơ quan chức năng phát hiện đồng nghĩa với hành vi vi phạm pháp luật. Nhà nước đã ban hành quy định rõ về động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm, do đó người dân có ý định nuôi phải tìm hiểu thật kĩ”.
Vườn Quốc gia Pù Mát trưng bày các hiện vật liên quan nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ động vật hoang dã. Ảnh: Ngọc Linh.
Dưới góc độ chuyên môn, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết thêm, khi mua bán bắt buộc phải chứng minh được nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm. Cụ thể, trước khi bán 1 con chim trên thị trường thì cơ sở nuôi phải được sự chấp thuận của cơ quan chức năng, phải có mã, mặt hàng kinh doanh phải có hồ sơ xác nhận.
Người dân phải nắm vững quy định về động vật hoang dã để tránh vi phạm pháp luật. Ảnh: Ngọc Linh.
Trước đây phân biệt chim hoang dã và chim nuôi, bây giờ là có giấy tờ và không có giấy tờ, rất rạch ròi, chi tiết. Nuôi chồn cũng thế, muốn mở trang trại bắt buộc phải xác định rõ nguồn gốc, giống được kiểm tra gen, đáp ứng được mới cho phép nhân bản. Trang trại phải đảm bảo vệ sinh môi trường thì mới được cấp phép.
Nhằm kiểm soát diễn biến, Chi cục Kiểm lâm sẽ cấp mã nuôi nhốt, hàng tháng giao cho Hạt Kiểm lâm địa bàn kiểm tra định kỳ. Trường hợp vật nuôi sinh sản, cơ sở muốn xuất bán ra thị trường phải báo cáo đơn vị chức năng để tiến hành các bước theo quy định hiện hành. Nghị định số 84/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2019 của Chính phủ về quản lý động, thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nêu rất rõ, ông Tuấn nhấn mạnh thêm.
Điều 244 Bộ luật Hình sự về “Tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” quy định:
1. Người nào vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; động vật nguy cấp, quý hiếm thuộc Nhóm IB hoặc thuộc Phụ lục I của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp sẽ bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng, hoặc bị phạt tù từ 1 - 5 năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép từ 3-7 bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống cùng loại của động vật lớp thú, của 7-10 cá thể lớp chim, bò sát hoặc 10-15 cá thể động vật các lớp khác thuộc loài động vật quy định tại điểm c khoản này.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 5 - 10 năm: Có tổ chức; lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; sử dụng công cụ hoặc phương tiện săn bắt bị cấm; săn bắt trong khu vực bị cấm hoặc vào thời gian bị cấm; buôn bán, vận chuyển qua biên giới.
Số lượng động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, hoặc số lượng bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống cùng loại từ 7- 10 cá thể lớp thú, từ 7 - 10 cá thể lớp chim, lớp bò sát, hoặc từ 10 đến 15 cá thể lớp khác thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.
