Cuốn sách của Trần Đình Việt góp thêm một công trình kỷ niệm 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam.
Hành trình của nhà báo Nguyễn Ái Quốc với báo chí cách mạng Việt Nam đã trở thành cảm hứng cho tác giả Trần Đình Việt biên soạn cuốn sách “Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Nhà báo”. Tập sách dày 344 trang, gồm 2 phần. Phần một, nghiên cứu về các bài viết của nhà báo Nguyễn Ái Quốc. Phần hai, sưu tầm và công bố lại những bài viết tiêu biểu của nhà báo Nguyễn Ái Quốc như “Vấn đề dân bản xứ”, “Sự quái đản của công cuộc khai hóa”, “Tình cảnh nông dân An Nam”, “Hãy nhớ đến những người bị tù đày vì chính trị của chúng ta”, “Báo chí bình dân”...
Sách tái hiện chân dung Nhà báo cách mạng Hồ Chí Minh và quá trình hoạt động báo chí cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo dòng lịch sử thể hiện trong sách, Nhà báo Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh khai sinh nền báo chí cách mạng Việt Nam. Ngày 21/6/2025 vừa tròn 100 năm ra đời tờ báo Thanh Niên do nhà báo Nguyễn Ái Quốc sáng lập và trực tiếp viết bài chỉ đạo. Báo Thanh Niên là cơ quan Trung ương của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên xuất bản bằng tiếng Việt ở Quảng Châu, Trung Quốc.
Trước báo Thanh Niên, nhà báo Nguyễn Ái Quốc cũng là linh hồn và trụ cột của báo “Người cùng khổ” ra đời ngày 1/4/1922 ở Paris, xuất bản qua 3 thứ tiếng Pháp, Trung, Ả Rập. Từ năm 1919, nhà báo Nguyễn Ái Quốc bước vào làng báo bằng những bài viết ngắn trên báo Pháp. Tác phẩm của nhà báo Nguyễn Ái Quốc đã khuấy động tâm hồn của người mất nước, của người lao động khổ bị áp bức, bóc lột không chỉ ở Việt Nam mà ở các nước thuộc địa, bị đô hộ trên toàn thế giới.
Nhà báo Nguyễn Ái Quốc là sự hiện thân mẫu mực của lao động nghề nghiệp hoạt động báo chí. Với nhà báo Nguyễn Ái Quốc, báo chí là vũ khí cần có của hoạt động cách mạng. Thứ vũ khí ấy luôn được mài dũa tạo sức công phá mạnh, ảnh hưởng lớn, cho thấy sức nóng của sự lên án và tố cáo của bài viết về tội ác của chủ nghĩa thực dân.
Với khoảng 2.000 bài báo, sử dụng nhiều bút danh, trong đó bút danh Nguyễn Ái Quốc được sử dụng nhiều nhất, được viết từ năm 1919 cho đến lúc qua đời năm 1969, Người đã để lại một di sản quý giá và đồ sộ. Nhà báo Nguyễn Ái Quốc có 50 năm làm báo, từ bài đầu tiên bằng tiếng Pháp đến bài cuối cùng tháng 7/1969 bằng tiếng Việt, đồng thời Người đảm đương vai trò chủ bút 3 tờ báo “Người cùng khổ” (1922), Thanh Niên (1925), “Việt Nam độc lập” (1941)... Từ nền tảng của nhà báo Nguyễn Ái Quốc, những tờ báo cách mạng được xuất hiện lần lượt Cứu Quốc (1942), Tấc Đất (1945) Quân đội Nhân dân (1950), Nhân dân (1951)…
Theo tinh thần nhà báo Nguyễn Ái Quốc, tính chính trị, tư duy chính luận của tờ báo phải rõ. Người làm báo phải như là chiến sĩ ở mặt trận. Quyền lực cao, trách nhiệm lớn, góp phần nhận diện xã hội và lịch sử. Hơn ai hết, Người hiểu vai trò và sức mạnh lan tỏa của báo chí.
Bằng những cứ liệu lịch sử, công chúng có thể thấy được, nhà báo Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là một hiện tượng hiếm có. Người khởi đầu nhận diện bộ mặt thật của chủ nghĩa thực dân và nỗi thống khổ cùng nguyện vọng của dân xứ thuộc địa mong muốn thoát khỏi tình cảnh nô lệ. Người là ngọn cờ, bó đuốc dẫn đường báo chí của cả nước. Người cống hiến cho cách mạng một tài sản báo chí phong phú, đồ sộ với nhiều lối viết, phong cách thể hiện trong suốt cuộc đời cầm bút của mình.
Khi đã giữ vị trí lãnh đạo đất nước, nhà báo Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh luôn tranh thủ sự quan tâm và ủng hộ của truyền thông trong nước và nước ngoài để bạn bè quốc tế biết nhiều hơn về đất nước, con người Việt Nam. Như có lần Người tâm sự: “Tôi là cây bút tiểu phẩm, nhà chính luận. Gọi là nhà tuyên truyền tôi cũng không tranh cãi, nhà cách mạng chuyên nghiệp là đúng nhất”.
Cuốn sách ra đời dịp kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam. Sách là công trình kỷ niệm ý nghĩa, là tình cảm kính yêu với lãnh tụ Hồ Chí Minh, còn là tư liệu lịch sử quý báu cho những người làm báo nói riêng và với các thế hệ hôm nay.
