Anh Trần Văn Ninh (xã Thái Thủy, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình) hồ hởi nói với chúng tôi: Các đơn vị thi công hồ chứa nước Dạ Lam làm nhanh lắm. Chỉ thời gian ngắn đã thấy diện mạo mới cho công trình. Bà con địa phương mừng lắm. Chắc chắn vào mùa mưa lũ năm nay, bà con không phải nơm nớp lo lắng và phải di dời để bảo toàn tính mạng”.
Thi công đập phụ công trình hồ Dạ Lam. Ảnh: T. Phùng.
Những công trình cần “cứng hóa”
Trên địa bàn tỉnh Quảng Bình hiện có hàng chục công trình hồ chứa, công trình thủy lợi đã có trên 30 năm khai thác sử dụng. Do phải oằn mình hứng chịu nhiều trận bão lũ nên phần lớn các công trình đã xuống cấp nghiêm trọng, không đáp ứng được công năng sử dụng và đe dọa đến an toàn khu dân cư khi mùa mưa bão đến.
Theo ông Lê Xuân Tiến, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Quảng Bình, hiện toàn tỉnh có 38 hồ chứa xung yếu, hư hỏng nghiêm trọng cần phải được nâng cấp, sửa chữa. “Trong đó có 1 hồ đề nghị không được tích nước, 13 hồ chứa hư hỏng đề nghị phải tích nước hạn chế. Bên cạnh đó, nhiều hồ được ghi nhận thân đập bị thấm, biến dạng mái đập, xói lở thân tràn, hư hỏng thân cống”, ông Tiến cho hay.
“Từ nhiều năm nay, hồ Dạ Lam (xã Thái Thủy, huyện Lệ Thủy) đã xuống cấp nghiêm trọng. Phần thân đập được đắp đất lâu ngày bị thấm nước, nên việc trữ nước đã không đảm bảo an toàn. Phía tràn bê tông xã lũ cũng đã bị xói lở, không còn độ bền chắc khi nước lòng hồ dâng cao do mưa lũ.
Trên thực tế, tuyến đập đất dài 340m đã bị xói lở, thân đập thấm nước; cống lấy nước lún gãy, hư hỏng hoàn toàn. Người dân phải lặn xuống hồ để đóng mở van xả, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng. Không chỉ ảnh hưởng đến cư dân hạ lưu, tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua khu vực này cũng đối mặt nguy cơ sạt lở khi mưa lớn. Đặc biệt, phần mái đập chưa được gia cố, cây cối mọc rậm rạp, một phần tràn xả đã bị phá dỡ để thoát lũ khẩn cấp vào năm 2020.
Hàng năm, chính quyền địa phương và cơ quan chức năng đều phải thực hiện kiểm tra cụ thể các hạng mục để đánh giá mức độ xuống cấp và có phương án phòng chống thiên tai trước mùa mưa bão.
Theo ông Lê Thuận Văn, Chủ tịch UBND xã Thái Thủy thì vào mùa mưa, chính quyền địa phương phải lên kế hoạch di dời người dân lên vùng an toàn và phải cắt cử người theo dõi biến động của nước hồ để có phương án kịp thời trong việc phòng chống sự cố xảy ra. “Mùa mưa lũ năm ngoái, địa phương đã có người tử nạn khi tham gia lực lượng hỗ trợ di dời người dân vượt lũ”, ông Văn trầm giọng nói thêm.
Cán bộ kỹ thuật đang giám sát kỹ thuật phần kè đá mái hạ lưu đập chính hồ Dạ Lam. Ảnh: T. Phùng.
Hồ chứa Troóc Vực tại xã Liên Trạch (huyện Bố Trạch) xây dựng từ năm 1989. Hiện, nhiều hạng mục như thân đập, mái đập, hệ thống cống, tràn xả lũ, đường quản lý… của công trình đang xuống cấp nghiêm trọng. Cứ mỗi mùa mưa lũ đến, hàng trăm bà con thôn Phú Hữu nằm dưới hạ du công trình đều phải di dời đến nơi an toàn để phòng tránh sự cố xảy ra.
Ông Mai Văn Thê, Trưởng thôn Phú Hữu (xã Liên Trạch) cho biết, nhiều năm qua, hồ này không tích được nước nên khô cạn, nhưng khi mùa mưa lũ đến thì nước dâng gấp thành biển hồ mà con đập thì nước cứ chảy qua ồ ồ. “Bà con luôn lo lắng con đập không có sức ngăn, nếu xảy ra sự cố thì cả làng chắc bị cuốn trôi. Vì vậy, ai cũng ăn ngủ không yên trong mỗi trận mưa lớn kéo dài”.
Người dân an lòng trước mùa mưa bão
Trước tình hình đó, đầu năm nay, UBND tỉnh Quảng Bình đã phê duyệt dự án nâng cấp hồ Dạ Lam với tổng mức đầu tư 14 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh và dự án nâng cấp hồ Troóc Vực với tổng mức đầu tư 20 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư công. Cả hai dự án giao Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng ngành Nông nghiệp và Môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Bình), làm chủ đầu tư.
Các dự án bao gồm sửa chữa, nâng cấp đập chính, cống lấy nước, tràn xả lũ và đường quản lý. Các công trình này cũng đảm bảo cấp nước cho gần 250 ha đất nông nghiệp và phục vụ nuôi trồng thủy sản, nước sinh hoạt cho khu dân cư trong vùng.
Khởi công vào cuối tháng 3, dự án nâng cấp hồ Dạ Lam được thi công do liên danh xây lắp là Công ty TNHH Khánh Huyền và Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Tiến Đạt. Sau khi khởi công, các đơn vị khẩn trương triển khai các hạng mục. Theo ông Phạm Hữu Cải, Giám đốc Công ty TNHH Khánh Huyền, không chỉ là việc tập trung nhân lực, thiết bị mà vấn đề chất lượng công trình luôn được đặt lên hàng đầu.
“Đến nay, tiến độ thi công đã đạt khoảng 40% giá trị hợp đồng, vượt kế hoạch đề ra. Dù thời gian hoàn thành vào cuối năm, nhưng các hạng mục trọng điểm đang được đơn vị ưu tiên hoàn thiện trước ngày 31/8, nhằm đảm bảo an toàn trước mùa mưa bão sắp tới”, ông Cải nói.
Các doanh nghiệp đang khẩn trương thi công đập chính công trình hồ chứa Troóc Vực. Ảnh: T. Phùng.
Tại công trình này, phần đập phụ đã được đổ bê tông cốt thép và trong giai đoạn hoàn thiện. Mái hạ lưu đập chính đang được công nhân lát đá.
Anh Trần Văn Ninh, một người dân địa phương được đơn vị thi công thuê lao động nên biết chắc tiến độ và chất lượng công trình. Anh Ninh nói: “Bên phía nhà thầu làm nhanh lắm. Cán bộ kỹ thuật của chủ đầu tư cũng luôn bám sát để chỉ đạo, kiểm tra. Bà con ở Thái Thủy vui mừng vì ai cũng biết đơn vị thi công hoàn thành trước mùa mưa bão”.
Đứng bên máy khoan phụt gia cố thân đập chính, kỹ sư Nguyễn Viết Thanh, phụ trách kỹ thuật thi công cho hay, tiến độ thi công đã đã đạt hơn 30% giá trị hợp đồng, vượt yêu cầu đề ra. Các hạng mục quan trọng đang được gấp rút triển khai để hoàn thành trước ngày 31/8.
“Liên danh nhà thầu chúng tôi phấn đấu hoàn thành cơ bản việc gia cố, lát bê tông hai mái đập chính. Như vậy là mùa mưa lũ năm nay, công trình sẽ tích được nước, đảm bảo an toàn công trình, làm tốt nhiệm vụ phòng chống thiên tai trước mùa mưa bão và phát huy hiệu quả đầu tư trong thời gian tới”, kỹ sư Thanh cho biết thêm.
Ông Đinh Khánh Hậu, Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng ngành Nông nghiệp và Môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Bình) cho biết: “Tại các dự án, chúng tôi đều có cán bộ kỹ thuật giám sát và chỉ đạo để đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo chất lượng tốt. Phấn đấu các dự án cơ bản hoàn thành trước mùa mưa bão năm nay”.
