Doanh nghiệp ‘chây ì’, dân khổ
Nằm khuất sau nhà dân, mỏ cát Bãi Trằm hiện ra nham nhở, hoang tàn với 2 hồ nước sâu, cát lún, phía trên là sườn đồi. Xung quanh mỏ cát không rào chắn, không biển cảnh báo. Nhiều khu vực sạt lở gây nên “hàm ếch”, lấn vào đất đai, vườn tược. Cây cối xung quanh đổ ngã, chết héo.
Mỏ cát Bãi Trằm được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) cấp giấy phép vào năm 2015 cho Công ty Cổ phần Vật liệu Xây dựng 368 làm vật liệu san lấp, diện tích 3 hecta. Đến cuối năm 2018, mỏ cát hết thời hạn khai thác. Kể từ đó đến nay đã là 7 năm, doanh nghiệp rời đi, “thất hứa” không hoàn thổ mỏ.
Những gì mỏ cát để lại đã và đang gây lo lắng cho bà con địa phương. Để đảm bảo an toàn, nhiều hộ dân đã mua thép gai về rào chắn xung quanh.
Mỏ cát Bãi Trằm hiện tại đang nham nhở, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho người dân. Ảnh: Văn Dinh.
Sống cạnh mỏ, chị H. (48 tuổi) chia sẻ, 2 hồ nước sâu xanh ngắt là nỗi ám ảnh. Mỗi khi vào mùa mưa lũ, nước từ hồ tràn vào, vườn ngập sâu, rau màu không thể sinh trưởng và chết héo.
“Người dân hay đi làm rừng ở khu vực mỏ cát này, trong khi trẻ em cũng hay ra chơi. Thật sự nguy hiểm.”, chị H. nói.
Theo lãnh đạo UBND xã Lộc Tiến, khi còn khai thác mỏ, doanh nghiệp đã khiến cuộc sống người dân xung quanh đảo lộn, nhất là ô nhiễm môi trường. Hồi đó, mỏ cát Bãi Trằm từng bị cơ quan chức năng đình chỉ vì khai thác vượt độ sâu cho phép. Những gì hiện tại cử tri phản ánh là đúng sự thật. Tại khu vực khai thác hiện trạng để lại 2 hố sâu với diện tích khoảng 1 hecta. Xã nhiều lần đề xuất cấp trên cần quyết liệt vào cuộc để sớm hoàn thổ, mang lại sự an tâm cho dân.
Đồng thời, xã Lôc Tiến kiến nghị có phương án xử lý hệ thống thoát nước trong khu vực, tránh tình trạng khi mưa lớn nước từ khu vực khai thác cát tràn vào ruộng vườn nhà dân; nâng cấp tuyến đường lâm sinh dài khoảng 300 mét đang xuống cấp.
Cần cưỡng chế
7 tháng từ khi hết hạn khai thác là thời hạn mà cơ quan chức năng yêu cầu chủ mỏ cát Bãi Trằm có phương án hoàn thổ, phục hồi môi trường. Cụ thể, san lấp hoàn thổ, tạo mặt bằng, tạo bờ đai ở ranh giới khu vực san lấp với hồ nước và ranh giới mỏ; trồng cây xanh (cây keo) ở khu vực đã san lấp và bờ đai; xây dựng hàng rào thép gai quanh khu vực hồ và lập biển cảnh báo... Thế nhưng, đến nay sau 7 năm dừng khai thác, doanh nghiệp vẫn không thực hiện hoàn thổ, cải tạo môi trường theo quy định.
Việc hoàn thổ mỏ cát vẫn dậm chân tại chỗ. Ảnh: Văn Dinh.
Theo Quỹ Bảo vệ môi trường TP Huế, Công ty Cổ phần Vật liệu Xây dựng 368 đã ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường cho dự án khai thác làm vật liệu san lấp tại Bãi Trằm với số tiền 223.630.000 đồng, số tiền lãi được tính đến 31/12/2024 là 66.000.000 đồng; tổng cộng là 289.630.000 đồng. Quỹ Bảo vệ môi trường đề nghị cơ quan quản lý nhà nước dùng số tiền ký quỹ và tiền lãi trên để cải tạo phục hồi môi trường.
Ông Phan Văn Trọng – Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Phú Lộc cho biết, lúc còn khai thác, doanh nghiệp vượt quá phạm vi ranh giới độ sâu được phép khai thác từ 1 mét đến dưới 2 mét và đã từng bị đình chỉ. Sau đó, phòng đưa ra mức phạt tiền từ 30 - 50 triệu đồng về vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản. Phòng nhiều lần gửi văn bản xử phạt, mời họp đến văn phòng của doanh nghiệp nhưng không có sự hồi âm nào, gọi điện không liên lạc được và được biết họ đã rời đi. Như thế, 7 năm qua, việc xử phạt đã khó, chưa nói đến việc hoàn thổ như cam kết…
Liên quan đến sự việc, ông Lê Bá Phúc - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế thông tin, đến nay Công ty Cổ phần Vật liệu Xây dựng 368 vẫn chưa lập hồ sơ đề nghị đóng cửa mỏ theo quy định Luật Khoáng sản năm 2010.
“Qua rà soát cho thấy hiện nay, công ty vẫn còn hoạt động theo hệ thống thông tin đăng ký kinh doanh quốc gia nhưng không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký. Vì vậy, việc đóng của mỏ cát vẫn thuộc trách nhiệm của công ty. Sở Nông nghiệp và Môi trường đang giao Thanh tra Sở rà soát, cưỡng chế công ty thi hành đóng cửa mỏ theo quy định”, ông Phúc cho hay.
