Hồ đập ở Gia Lai an toàn trước mùa mưa bão

Đảm bảo an toàn cho công trình

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai, hiện khu vực phía đông tỉnh này có 164 hồ chứa, gồm 62 hồ lớn, 37 hồ vừa và 65 hồ nhỏ. Trong đó có 36 hồ được lắp đặt cửa van điều tiết, 128 hồ sử dụng tràn tự do, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn nếu không được kiểm tra và gia cố thường xuyên.

Trong số đó, rất nhiều hồ chứa vừa và nhỏ được xây dựng từ lâu, các đập đất chưa được gia cố thượng lưu, nền và thân đập bị thấm, kích thước mặt cắt ngang không đảm bảo do bị sạt trượt. Tràn xả lũ chủ yếu là tràn tự nhiên nên bị xói lở phía hạ lưu. Một số hồ có tràn làm bằng bê tông hoặc đá xây do xây dựng từ lâu nên cũng bị hư hỏng, bong tróc tường cánh, bể tiêu, mái kênh xả sau tràn bị xói lở…

Bên cạnh đó, hệ thống giám sát và cảnh báo vẫn còn nhiều hạn chế. Trong số 36 hồ có cửa van, chỉ 11 hồ kết nối dữ liệu khí tượng thủy văn; 7 hồ mới được lắp đặt camera giám sát, trong khi hệ thống cảnh báo an toàn chỉ có ở 4/68 hồ lớn.

Một lo lắng nữa là tỉnh Gia Lai cũng chưa có phần mềm tích hợp hỗ trợ điều hành và giám sát toàn diện, gây khó khăn trong việc phối hợp xử lý sự cố. Trước thực trạng này, ngành nông nghiệp và môi trường và các địa phương trong tỉnh đã chủ động kiểm tra, đánh giá hiện trạng, yêu cầu các đơn vị quản lý khẩn trương xây dựng phương án bảo đảm an toàn hồ đập trước mùa mưa bão để trình cấp thẩm quyền phê duyệt.

Theo ông Ngô Vĩnh Khánh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Gia Lai, trong mùa mưa bão, ngành chức năng tỉnh này yêu cầu các đơn vị quản lý công trình bố trí lực lượng trực 24/24 giờ trong thời gian cao điểm mưa bão; tăng cường kiểm tra hiện trạng công trình, theo dõi diễn biến thời tiết và chủ động vận hành xả lũ hợp lý, tránh bị động khi sự số xảy ra.

Trong số 63 hồ do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Bình Định quản lý, một số hồ như Thạch Khê (xã Hoài Ân), hồ Hóc Mít (xã Phù Mỹ), hồ Tân Thắng (xã Cát Tiến) đang được theo dõi chặt chẽ do xuất hiện dấu hiệu thấm nước, trượt mái.

Theo ông Hồ Nguyên Sĩ, Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty TNHH KTCTTL Bình Định, đơn vị này đã phân loại mức độ an toàn từng hồ, đồng thời tăng cường giám sát kỹ thuật và phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn xử lý những hiện tượng kể trên. Hiện 32 hồ đạt mức an toàn, số còn lại cơ bản an toàn.

“Chúng tôi xem an toàn hồ đập là ưu tiên hàng đầu, thường xuyên nâng cấp hệ thống giám sát vận hành, lắp đặt thiết bị cảnh báo vùng hạ du và phối hợp tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân”, ông Sỹ khẳng định.

Không để bị động

Từ năm 2016 đến nay, khu vực phía đông tỉnh Gia Lai có 40 hồ chứa được sửa chữa, nâng cấp và 2 hồ mới được xây dựng, nhằm tăng cường khả năng tích trữ nước và đảm bảo an toàn công trình trước diễn biến thời tiết bất thường.

Theo ông Võ Ngọc An, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai, hiện 14 hồ lớn đã có phương án ứng phó tình huống khẩn cấp được UBND tỉnh phê duyệt, ví như hồ Định Bình (xã Vĩnh Thạnh), hồ Mỹ Đức (xã Ân Hảo), hồ Đồng Mít (xã An Vinh)… Các hồ còn lại cũng đang được hướng dẫn hoàn thiện phương án ứng phó phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương.

Ông Lê Văn Quế, Giám đốc Xí nghiệp Thủy lợi Định Bình (đơn vị trực thuộc Công ty TNHH KTCTTL Bình Định), cho biết: “Hồ Định Bình có dung tích lớn nhất khu vực phía đông Gia Lai, với trên 226 triệu m³ nước, đang được vận hành nghiêm ngặt theo chế độ trực 24/24 giờ. Trước mùa mưa bão năm nay, đơn vị đã kiểm tra chất lượng công trình, xây dựng phương án ứng phó thiên tai và kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng trang thiết bị, máy móc vận hành, đảm bảo an toàn cho công trình và người dân phía hạ du”.

Bên cạnh đó, sau sáp nhập, phần mềm quản lý thiên tai của tỉnh đang được hoàn thiện, qua đó nâng cao hiệu quả điều hành, chia sẻ thông tin giữa các đơn vị liên quan, giúp chủ động xử lý sự cố. Ngoài ra, các địa phương phát huy vai trò quản lý, giám sát hồ chứa, nhất là những hồ do cấp xã quản lý. Hiện có 10/99 hồ do xã quản lý được đánh giá có nguy cơ mất an toàn cao và đã được chỉ đạo hạn chế tích nước, theo dõi sát sao. Điển hình như hồ Bàu Sen (xã Bình Phú) được yêu cầu ngừng tích nước và đề xuất sửa chữa từ nguồn Quỹ Phòng chống thiên tai.

Để đảm bảo an toàn cho công trình thủy lợi trong mùa mưa lũ; nâng cao năng lực khai thác, Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai đã đề nghị Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) ban hành khung chương trình, tài liệu đào tạo, tập huấn về công tác quản lý, khai thác công trình thủy lợi, an toàn đập để địa phương tổ chức thực hiện, nhằm nâng cao năng lực cho các tổ chức, cá nhân trong hoạt động quản lý, khai thác công trình thủy lợi.

“Đặc biệt, chúng tôi đề nghị Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi ban hành các sổ tay kỹ thuật quản lý, khai thác các công trình thủy lợi dành cho cấp xã để các cán bộ cấp xã thực hiện đúng theo quy định”, ông Vũ Ngọc An, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai chia sẻ.