Hạt điều còn nhiều dư địa ngoài thị trường Hoa Kỳ

Xuất khẩu hạt điều Việt Nam sang Hoa Kỳ đang giảm do tác động của chính sách thuế. Trong tháng 4/2025, xuất khẩu hạt điều sang thị trường Hoa Kỳ đạt gần 14 nghìn tấn, trị giá 92 triệu USD, giảm 25% về lượng và giảm 4,2% về trị giá so với tháng 4/2024. Lũy kế 4 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ 42 nghìn tấn hạt điều, trị giá 289 triệu USD, giảm 26% về lượng và giảm 4,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.

Ông Vũ Thái Sơn, Chủ tịch Hội Điều Bình Phước, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Long Sơn, cho biết, xuất khẩu hạt điều sang Hoa Kỳ giảm là do ảnh hưởng của thuế nhập khẩu 10% mà Hoa Kỳ áp lên hàng hóa nhập khẩu từ tất cả các thị trường.

So với năm 2024, giá hạt điều trên thị trường thế giới hiện đang cao hơn từ 25-30%, cộng thêm 10% thuế nhập khẩu, giá hạt điều ở thị trường Hoa Kỳ đang cao hơn tới 35-40%. Chính vì vậy, nhiều người tiêu dùng ở Hoa Kỳ đã giảm sử dụng hạt điều hoặc chuyển sang dùng các loại hạt khác như hạnh nhân, óc chó…

Trong khi xuất khẩu hạt điều sang Hoa Kỳ giảm khá nhiều, thì xuất khẩu sang Trung Quốc lại tăng khá mạnh. Trong tháng 4, Trung Quốc trở thành thị trường xuất khẩu hạt điều lớn nhất của Việt Nam, với gần 24 nghìn tấn, trị giá 149 triệu USD, tăng mạnh 127% về lượng và 130% về trị giá so với tháng 3/2025; so với tháng 4/2024 tăng 74% về lượng và tăng 113% về trị giá.

Tính chung trong 4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu hạt điều sang Trung Quốc đạt 41 nghìn tấn, trị giá 259 triệu USD, tăng 11,2% về lượng và tăng 29,1% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Tính ra, trong 4 tháng đầu năm, xuất khẩu hạt điều sang Trung Quốc gần tương đương cả về lượng và trị giá so với xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Theo ông Vũ Thái Sơn, nhu cầu tiêu thụ hạt điều ở Trung Quốc đang tăng lên, dẫn tới việc các thương nhân Trung Quốc mua nhiều hạt điều Việt Nam trong những tháng qua. Đặc biệt, giá hạt điều xuất khẩu sang Trung Quốc cao hơn giá xuất khẩu sang Hoa Kỳ, vì khách hàng Trung Quốc yêu cầu cao hơn về chất lượng hạt điều.

Một số công ty phân tích thị trường quốc tế nhận định, sự gia tăng dân số của Trung Quốc đã góp phần lớn làm tăng nhu cầu về các loại hạt, trong đó có hạt điều. Người dân Trung Quốc, đặc biệt là thế hệ trẻ dành phần lớn thời gian trong ngày để di chuyển hoặc làm việc, nên nhu cầu ăn vặt rất nhiều. Mặc dù thị trường Trung Quốc có rất nhiều đồ ăn vặt khác nhau, nhưng nhu cầu về đồ ăn vặt là hạt điều và các sản phẩm liên quan đến hạt điều đang tăng nhanh vì đây được coi là những đồ ăn vặt lành mạnh, tốt cho sức khỏe.

Ngoài Trung Quốc, xuất khẩu hạt điều sang nhiều thị trường khác cũng đang tăng trưởng tốt. Theo Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương, trong 4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng khả quan tới một số thị trường như Hà Lan, U.A.E, Nhật Bản, Philippines, Ấn Độ...

Có những thị trường tuy chưa nằm trong 10 thị trường lớn nhất của hạt điều Việt Nam, nhưng cũng đang tăng trưởng rất tốt, tiêu biểu là thị trường Thổ Nhĩ Kỳ. Theo Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), trong 3 tháng đầu năm 2025, Thổ Nhĩ Kỳ nhập khẩu từ Việt Nam 6,18 nghìn tấn hạt điều, trị giá 47 triệu USD, tăng 80% về lượng và tăng 154% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Hạt điều Việt Nam hiện đang chiếm 83% trong tổng lượng hạt điều nhập khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ, cao hơn so với mức 67,7% của cùng kỳ năm 2024.

Cục Xuất nhập khẩu nhận định, trong thời gian tới, triển vọng nhập khẩu hạt điều của Thổ Nhĩ Kỳ khá tích cực. Thị trường này đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các quốc gia xuất khẩu hạt điều, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng tại Trung Đông và châu Âu tăng cao. Đây là cơ hội để ngành điều Việt Nam duy trì và mở rộng thị phần tại thị trường Thổ Nhĩ Kỳ..

Nhu cầu tăng ở nhiều thị trường khác ngoài Hoa Kỳ, sẽ giúp ngành điều Việt Nam giảm được áp lực khi Hoa Kỳ chính thức áp dụng thuế đối ứng. Bởi theo ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), dù chưa biết mức thuế chính thức mà Hoa Kỳ sẽ áp với hạt điều Việt Nam sẽ là bao nhiêu, nhưng chắc chắn sau khi bị áp thuế này, xuất khẩu hạt điều Việt Nam sang Hoa Kỳ sẽ trở nên khó khăn hơn.

Ông Nhựt chia sẻ, có nhiều thị trường tiềm năng để ngành điều Việt Nam có thể chuyển hướng khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ gặp khó khăn vì thuế đối ứng. Trước hết là những thị trường lớn và ổn định như Trung Quốc, EU, Úc… Đặc biệt, 2 thị trường đang tăng mạnh về nhập khẩu hạt điều trong một năm qua là Trung Đông và Hà Lan. Ngành điều Việt Nam hoàn toàn có thể đẩy mạnh xuất khẩu hạt điều sang những thị trường này.