Hành trình gian nan tái thiết cuộc sống

Những con số biết nói và nỗi đau chất chồng

Đợt mưa lũ lịch sử vừa qua tại tỉnh Nghệ An đã để lại hậu quả nặng nề, đau lòng và chưa từng có trong nhiều năm trở lại đây. Có 4 người thiệt mạng, 4 người bị thương, hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, hàng loạt công trình hạ tầng bị phá hủy. Thiệt hại vật chất ước tính lên tới 3.450 tỷ đồng – con số không chỉ khổng lồ về mặt tài chính, mà còn là vết hằn sâu trong tâm trí và đời sống của hàng ngàn hộ dân, đặc biệt là đồng bào các xã vùng cao.

Theo thống kê đến ngày 31/7, toàn tỉnh Nghệ An có đến 418 căn nhà đã bị sập, vùi lấp hoặc cuốn trôi hoàn toàn, chủ yếu tại các xã Mỹ Lý (214 căn), Nhôn Mai (67 căn), Tương Dương (51 căn) – những địa phương vùng cao vốn đã khó khăn về giao thông, kinh tế và dịch vụ xã hội. Ngoài ra, hơn 5.430 căn nhà bị ngập sâu, 1.240 căn tốc mái, nhiều hộ bị mất trắng tài sản tích cóp cả đời.

Phía sau những con số đó là hàng chục ngàn phận người, hàng ngàn mái nhà tan hoang, những ánh mắt thất thần và những tiếng khóc nghẹn ngào giữa biển nước. Nhiều hộ gia đình không chỉ mất đi nơi ở, mà còn mất cả kế sinh nhai – ruộng nương bị vùi lấp, gia súc gia cầm bị cuốn trôi, công trình công cộng như trường học, trạm y tế bị hư hỏng nghiêm trọng.

Đợt lũ không chỉ gây thiệt hại về vật chất tức thì mà còn tiềm ẩn hệ lụy lâu dài đến đời sống và phát triển kinh tế - xã hội ở các huyện vùng cao của Nghệ An. Những hộ vốn đã nghèo, nay rơi vào tình trạng 'trắng tay"; những hộ cận nghèo hoặc trung bình thì bị đẩy lùi lại vạch xuất phát. Mất nhà, mất đất canh tác, mất phương tiện sản xuất, đồng nghĩa với việc hàng nghìn hộ dân đứng trước nguy cơ tái nghèo hoặc phải di cư tìm nơi sinh sống mới.

Nghệ An kiên cường sẽ không gục ngã

Quá trình khắc phục hậu quả mưa lũ tại vùng cao Nghệ An sẽ đòi hỏi thời gian dài, nguồn lực lớn từ các tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm và sự chung tay của cả hệ thống chính trị. Tuy nhiên, những khó khăn trước mắt là vô cùng lớn.

Khó khăn lớn bởi vì, nhiều tuyến đường vào vùng cao bị sạt lở, chia cắt, phương tiện cứu trợ khó tiếp cận; ngân sách địa phương hạn chế, trong khi thiệt hại quá lớn, vượt quá khả năng tự cân đối; cần khôi phục lại nhà ở, trường học, trạm y tế, điện – nước… tất cả đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng; sau cú sốc lớn, nhiều người rơi vào trạng thái hoang mang, mệt mỏi, lo âu về tương lai.

Trong bối cảnh này, cần có một chiến lược khắc phục và tái thiết tổng thể, vừa cấp bách trước mắt, vừa bền vững lâu dài.

Đó là công tác tái định cư an toàn cho những hộ dân ở vùng có nguy cơ cao tái sạt lở, lũ quét. Ưu tiên hỗ trợ sinh kế như hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, công cụ sản xuất để người dân nhanh chóng quay lại đời sống bình thường. Việc khôi phục hạ tầng thiết yếu như trường học, trạm y tế, đường liên xã cần được ưu tiên đầu tư.

Tăng cường cảnh báo, dự báo sớm thiên tai và nâng cao năng lực ứng phó cộng đồng. Kêu gọi nguồn lực xã hội hóa từ các tổ chức thiện nguyện, doanh nghiệp và người dân cả nước.

Lũ đi qua, để lại những đau thương và mất mát không thể đong đếm. Nhưng niềm tin vào sự hồi sinh luôn tồn tại trong mỗi con người nơi đây. Nghệ An – mảnh đất kiên cường, người dân vùng cao – giàu nghị lực sẽ không gục ngã. Với sự đồng hành của cả cộng đồng, sự lãnh đạo sát sao của chính quyền các cấp và tinh thần vượt khó của người dân, cuộc sống vùng cao rồi sẽ dần được kiến thiết lại – dẫu chậm, nhưng vững chắc và bền bỉ.