Một vụ khai thác đá trái phép tại huyện Chư Sê. Ảnh: Tuấn Anh.
Thanh tra tỉnh Gia Lai vừa ban hành kết luận về công tác quản lý thăm dò, khảo sát, quy hoạch, cấp phép, khai thác và vận chuyển đối với các mỏ vật liệu xây dựng.
Theo đó, qua công tác thanh tra từ ngày 20/3 đến 16/5/2025, Thanh tra tỉnh Gia Lai nhận thấy, công tác quản lý khoáng sản vẫn còn nhiều hạn chế, tồn tại như việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản chưa được thực hiện thường xuyên, đồng bộ. Các mỏ khoáng sản trong tỉnh có quy mô nhỏ và phân bổ không tập trung, rải rác, gây khó khăn cho công tác quản lý.
Hoạt động kiểm tra, kiểm soát còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép thường diễn ra tại một số địa phương như: Huyện Chư Sê, Chư Prông, Phú Thiện… Tuy nhiên, các địa phương còn thiếu kiên quyết trong xử lý vi phạm, nhất là việc xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan trong công tác quản lý nhà nước, làm giảm hiệu quả răn đe, phòng ngừa.
Kết quả thanh tra cho thấy, có 4 dự án đã được UBND tỉnh Gia Lai quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư và cấp giấy phép khai thác khoáng sản nhưng đến nay vẫn chưa triển khai hoạt động. Đáng chú ý, có 20 dự án khai thác khoáng sản đã được tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư (dự án có sử dụng đất nông nghiệp tại khu vực nông thôn để làm bãi chứa, mặt bằng sân công nghiệp), mặc dù doanh nghiệp đã hoạt động khai thác khoáng sản nhưng diện tích đất làm bãi chứa, mặt bằng sân công nghiệp chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sang đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp.
Ngoài ra, một số dự án khác cũng vướng sai phạm như: Dự án mỏ cát tại xã Ia Ka và Ia Nhin (huyện Chư Păh) do Công ty Cổ phần Nhi Hoàng Hưng làm chủ đầu tư, chưa hoạt động khai thác và chưa lắp đặt trạm cân. Dự án mỏ cát tại xã An Trung (huyện Kông Chro) của Công ty Cổ phần đá Mang Yang, chưa hoạt động khai thác và lắp đặt trạm cân không đúng vị trí theo quy định.
Quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Gia Lai vẫn còn nhiều hạn chế. Ảnh: Tuấn Anh.
Ngoài ra, 3 dự án khai thác khoáng sản khác lắp đặt trạm cân không đúng vị trí theo quy định gồm: Mỏ đất sét (xã Ia Sao, thị xã Ayun Pa) của Công ty TNHH MTV Hoàng Khánh; Mỏ cát (xã Ia Sol, huyện Phú Thiện) của Công ty TNHH MTV Thương mại Hùng Thịnh Gia Lai; Mỏ đá xây dựng (xã Kông Yang, huyện Kông Chro) của Công ty TNHH MTV Thương mại dịch vụ vận tải đá Bảo Thanh.
Kết luận thanh tra cũng cho biết, có 7 doanh nghiệp khai thác khoáng sản chậm nộp tiền tài nguyên, phí bảo vệ môi trường và tiền thuê đất, tổng số tiền trên 1,2 tỷ đồng.
Trước những sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Gia Lai xác định, trách nhiệm chính thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) cùng UBND các huyện, do thiếu kiểm tra và giám sát để kịp thời xử lý các vi phạm.
Để khắc phục tình trạng này, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo đối với các Sở, ngành, địa phương thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền pháp luật về khoáng sản, bảo vệ tài nguyên, an toàn và vệ sinh lao động. Đồng thời, cần có biện pháp quản lý chặt chẽ sản lượng khai thác và đảm bảo nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước của các tổ chức hoạt động khoáng sản trên địa bàn.
UBND tỉnh cũng được đề nghị chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức kiểm tra thường xuyên các tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản; xử lý nghiêm các vi phạm về khoáng sản, đất đai và môi trường theo quy định của pháp luật.
Tỉnh Gia Lai hiện có 62 mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng còn thời hạn khai thác, gồm: 9 mỏ đá ốp lát, 24 mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường, 21 mỏ cát xây dựng, 3 mỏ đất san lấp và 5 mỏ đất sét làm gạch.
