Eximbank bị phát hiện giao dịch vàng ảo, xử phạt về phòng, chống rửa tiền

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông báo Kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank).

Kết luận cho thấy, Eximbank vẫn còn nhiều vi phạm trong giao dịch mua bán vàng miếng và công tác phòng, chống rửa tiền.

Theo kết luận của cơ quan thanh tra, nhân viên Eximbank đã rút ngắn thao tác trong quá trình kiểm đếm và giao vàng, nhận vàng; đồng thời rút ngắn thao tác kiểm đếm, thu - chi tiền VND với khách hàng.

Chênh lệch VND phát sinh từ các giao dịch mua bán vàng trong cùng ngày khách hàng nộp hoặc rút tiền mặt từ tài khoản thanh toán VND đã tạo điều kiện cho khách hàng thực hiện các giao dịch mua - bán với cùng số lượng vàng miếng trong cùng một thời điểm. Tuy nhiên, thực tế khách hàng và nhân viên giao dịch của Eximbank không thực hiện giao nhận vàng và tiền (chỉ ký chứng từ nhận vàng và tiền), mà chỉ giao dịch phần chênh lệch giá vàng nhằm mục đích sinh lời.

Hoạt động này đã làm tăng doanh số mua bán vàng miếng của Eximbank. Theo ghi nhận, có 3 khách hàng chiếm 15% tổng doanh số mua bán vàng miếng (trong thời kỳ thanh tra) đã liên tục thực hiện giao dịch mua - bán với cùng số lượng, cùng thời điểm tại Eximbank. Việc này không phản ánh đúng bản chất hoạt động mua bán vàng miếng của ngân hàng.

Đối với việc chấp hành quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, Eximbank bị xác định vi phạm khi không báo cáo một số giao dịch mua - bán vàng có giá trị lớn theo đúng quy định.

Bên cạnh đó, ngân hàng cũng vi phạm các quy định về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế. Eximbank không lập hóa đơn cho một số giao dịch bán vàng miếng với khách hàng và có trường hợp lập hóa đơn không đúng thời điểm theo quy định.

Về nguyên nhân, Thanh tra NHNN cho rằng công tác chỉ đạo, điều hành của Hội đồng Quản trị, Ban Kiểm soát và Ban Điều hành Eximbank trong thời kỳ thanh tra còn chưa nghiêm túc tuân thủ quy định pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, dẫn đến phát sinh vi phạm, thiếu sót. Một số cá nhân, bộ phận tại các đơn vị/chi nhánh Eximbank qua từng thời kỳ cũng chưa tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật trong lĩnh vực này.

Trên cơ sở các sai phạm được phát hiện, Chánh Thanh tra NHNN đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Eximbank. Ngân hàng bị xử phạt 400 triệu đồng do vi phạm quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền.

Cùng với biện pháp xử phạt hành chính, Thanh tra NHNN còn đưa ra nhiều kiến nghị xử lý. Trong đó, kiến nghị các bộ, ngành liên quan xem xét, xử lý theo thẩm quyền, căn cứ quy định pháp luật về những thiếu sót, vi phạm thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước.

Đồng thời, yêu cầu Eximbank chấm dứt ngay các hành vi vi phạm hành chính liên quan đến phòng, chống rửa tiền; nghiêm túc chấp hành các quy định liên quan đến phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; kịp thời khắc phục và sửa chữa các vi phạm đã nêu trong kết luận thanh tra.

Thanh tra NHNN cũng yêu cầu Eximbank chấm dứt hoạt động mua - bán với cùng số lượng vàng miếng trong cùng một thời điểm mà không thực hiện giao nhận vàng và tiền (chỉ ký chứng từ), chỉ thực hiện giao dịch tiền dựa trên phần chênh lệch giá vàng, vì điều này không phản ánh đúng bản chất doanh số mua bán vàng miếng. Đồng thời,Eximbankphải tổ chức kiểm điểm các tổ chức, cá nhân vi phạm trong việc rút ngắn thao tác kiểm đếm, giao nhận vàng và thu - chi tiền VND với khách hàng.