Sáng 20/6, tham gia phiên chất vấn lãnh đạo Chính phủ, đại biểu Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) nêu câu hỏi với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình về tình trạng ô nhiễm môi trường, nhất là ô nhiễm không khí, nguồn nước tại Hà Nội và TP.HCM ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng sống, sức khỏe người dân và hình ảnh quốc gia.
Đại biểu Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) nêu câu hỏi với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình. Ảnh: Quochoi.
Trong đó, nhiều ngày trong năm, chỉ số không khí hai thành phố này vượt mức nguy hại, nhưng việc cảnh báo, kiểm soát và xử lý còn thiếu đồng bộ. "Đề nghị Phó thủ tướng cho biết các giải pháp đồng bộ để kiểm soát chất lượng không khí, nguồn nước tại các đô thị lớn hiện nay", ông Hùng chất vấn.
Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, ô nhiễm môi trường ở các đô thị lớn đã trở thành một vấn đề không còn có thể né tránh, thậm chí là một vấn nạn đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng và chất lượng sống của hàng triệu người dân.
Hà Nội, TP.HCM, hai đô thị đông dân nhất cả nước đang phải gánh chịu hệ lụy nặng nề từ không khí ngột ngạt, nước thải ô nhiễm, rác thải chất đống và một hạ tầng môi trường đô thị vốn đã quá tải.
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn sáng ngày 20/6. Ảnh: Quochoi.
Theo Phó Thủ tướng, không thể phủ nhận, trong những năm qua, nhiều nỗ lực đã được triển khai để cải thiện hiện trạng này. Hà Nội đã khởi động các dự án xử lý rác thải bằng công nghệ đốt rác phát điện thay vì chôn lấp như trước. Một số cơ sở sản xuất gây ô nhiễm cũng đã được di dời khỏi nội đô, mở đường cho việc tái thiết không gian sống đô thị văn minh hơn. Các dòng sông từng là biểu tượng nhưng nay ô nhiễm nặng như sông Tô Lịch cũng bắt đầu được "hồi sinh" nhờ những dự án cải tạo quy mô lớn…
Cùng với đó là các chủ trương dài hơi như chuyển các trường đại học, bệnh viện ra khỏi khu vực trung tâm; tăng diện tích cây xanh, quy hoạch lại không gian văn hóa, vui chơi công cộng, những nỗ lực không chỉ mang tính chỉnh trang đô thị mà còn thể hiện tư duy mới về phát triển bền vững.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho rằng, những nỗ lực ấy là chưa đủ để tạo ra bước ngoặt và thực tế đòi hỏi một chiến lược toàn diện hơn, căn cơ hơn và mạnh mẽ hơn.
Nhận diện rõ điều này, Chính phủ, theo chỉ đạo của Bộ Chính trị đang xây dựng một Đề án tổng thể về kiểm soát ô nhiễm không khí, nước và chất thải tại các đô thị lớn, với mục tiêu không chỉ xử lý vấn đề trước mắt mà còn kiến tạo một đô thị đáng sống cho tương lai.
Theo đó, bên cạnh việc tiếp tục đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật, đề án sẽ tập trung vào việc hạn chế phương tiện cá nhân, phát triển giao thông xanh và mở rộng tiện ích của hệ thống giao thông công cộng. Đây là một điểm nghẽn lớn trong bài toán đô thị hiện nay khi xe máy, ô tô cá nhân vẫn chiếm ưu thế tuyệt đối, kéo theo khí thải, tiếng ồn và ùn tắc.
Đề án cũng sẽ ứng dụng các công nghệ hiện đại như quan trắc môi trường tự động, phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo để cung cấp cảnh báo sớm, chính xác và minh bạch cho người dân. “Điều này không chỉ giúp nâng cao ý thức cộng đồng mà còn tạo nền tảng dữ liệu để quản lý môi trường một cách khoa học và hiệu quả hơn.” - Phó Thủ tướng nhận định.
“Chính phủ hiểu rõ điều đó và mong muốn nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của cử tri, của đại biểu Quốc hội, để những quyết sách lớn vì cộng đồng, vì thế hệ tương lai không bị trì hoãn bởi những vấn đề ngắn hạn.” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh. Ảnh: Quochoi.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chia sẻ rằng, mọi sự thay đổi đều không dễ dàng. Theo ông, khi tiến hành tái cấu trúc đô thị, sẽ có những đụng chạm tới lợi ích cục bộ, nhất là trong vấn đề phương tiện cá nhân hay mô hình sản xuất cũ.
“Chính phủ hiểu rõ điều đó và mong muốn nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của cử tri, của đại biểu Quốc hội, để những quyết sách lớn vì cộng đồng, vì thế hệ tương lai không bị trì hoãn bởi những vấn đề ngắn hạn.” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
