Chiều tối 7/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 16 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Phiên họp được kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển, nhằm đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ tuần qua và đề ra các giải pháp quyết liệt, hướng tới mục tiêu gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2025.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 16 Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Tham dự phiên họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, lãnh đạo 21 tỉnh, thành phố ven biển, cùng các thành viên Ban Chỉ đạo IUU.
Cương quyết tuyên chiến với khai thác IUU
Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ, tuần qua, các cơn bão số 10 và 11 đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Toàn quốc ghi nhận 67 người chết và mất tích, 165 người bị thương; gần 2,7 triệu khách hàng bị mất điện; hơn 9.400 điểm giao thông ngập lụt, ách tắc; 363 nhà bị sập hoặc hư hỏng hoàn toàn, 174 nghìn nhà bị tốc mái, hư hỏng phải sửa chữa; 94.623 ha lúa và hoa màu bị ngập; thiệt hại ước tính gần 17 nghìn tỷ đồng.
Thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng gửi lời chia buồn sâu sắc đến nhân dân, cấp ủy, chính quyền các địa phương, đặc biệt là các gia đình có người thiệt mạng, mất nhà cửa.
Thủ tướng đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc của các bộ, ngành, địa phương trong thúc đẩy, tháo gỡ "thẻ vàng" IUU. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Thủ tướng nhấn mạnh: “Không có mục tiêu nào cao hơn bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lo cho cuộc sống nhân dân ấm no, hạnh phúc”. Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả mưa bão, ổn định đời sống, sản xuất cho người dân.
Về công tác chống khai thác IUU, Thủ tướng nêu rõ mục tiêu trước mắt là chấm dứt hoàn toàn khai thác IUU, để Ủy ban châu Âu (EC) có thể gỡ “thẻ vàng” trong năm 2025.
“Phải cương quyết tuyên chiến với khai thác IUU,” Thủ tướng nói, đồng thời yêu cầu cấp ủy, chính quyền và các lực lượng chức năng nêu cao tinh thần trách nhiệm, “đâu cần, đâu khó có Công an”, “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường phát huy tinh thần vượt khó, tăng cường kiểm soát chặt chẽ; các lực lượng phối hợp đồng bộ, quyết tâm đẩy lùi và chấm dứt IUU. Đồng thời, chính quyền địa phương phải chăm lo sinh kế, tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành pháp luật, tạo điều kiện chuyển đổi nghề bền vững; nơi nào làm không tốt, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm.
Tại phiên họp, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành báo cáo, kiểm điểm nhiệm vụ thực hiện trong tuần qua, đánh giá chuyển biến cụ thể từ sau Phiên họp thứ 15.
Thủ tướng thẳng thắn chỉ rõ, kết quả chuyển biến còn chậm so yêu cầu. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
“Không thể để có tàu cá đi 6 tháng trời mà không lực lượng, không địa phương nào biết, không quản lý được. Người dân vi phạm phải bị xử lý nghiêm theo pháp luật,” Thủ tướng nhấn mạnh. Ông yêu cầu thực hiện chiến dịch cao điểm đến hết ngày 15/11/2025, xử lý dứt điểm tình trạng vi phạm IUU.
Hơn 1 tháng qua, cả nước không phát hiện tàu cá vi phạm IUU
Theo báo cáo của các bộ, ngành và địa phương, thời gian qua, nhiều nhiệm vụ được triển khai đồng bộ và hiệu quả hơn. Hệ thống dữ liệu quản lý nghề cá, dữ liệu giám sát hành trình tàu cá (VMS), dữ liệu vi phạm và truy xuất nguồn gốc đang được xây dựng, kết nối và chia sẻ liên thông.
Công tác kiểm tra, hướng dẫn, kiểm soát tàu cá ra vào cảng được tăng cường, trong khi việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình được đẩy nhanh.
Hiện nay, cả nước có hơn 81 nghìn tàu khai thác hải sản, giảm 117 tàu so với trước. Trong đó, 28.032 tàu đã lắp đặt VMS, đạt 99,12% tổng số tàu phải lắp thiết bị. Việc quản lý tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến được kiểm soát chặt chẽ hơn.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Đáng chú ý, hơn 1 tháng qua, không phát hiện tàu cá vi phạm khai thác IUU, cũng không có vụ việc vi phạm vùng biển nước ngoài. Việc truy xuất nguồn gốc thủy sản xuất khẩu sang châu Âu được thực hiện nghiêm túc, không ghi nhận vi phạm.
Tuy nhiên, việc xử lý các tàu vi phạm trước đây vẫn chưa dứt điểm, tỉ lệ đạt thấp.
Chuyển biến tích cực, song chưa đạt yêu cầu
Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc của các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là lực lượng Quân đội, Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc thúc đẩy tháo gỡ “thẻ vàng” IUU.
Nhờ nỗ lực này, số tàu chưa được cấp phép giảm, tàu không đủ điều kiện hoạt động giảm, tỉ lệ tàu lắp thiết bị VMS tăng, không ghi nhận thêm tàu mất kết nối hoặc vi phạm vùng biển nước ngoài.
Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng báo cáo tại cuộc họp. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Dù vậy, Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại: tiến độ chuyển biến còn chậm so với yêu cầu. Cả nước vẫn còn 8.508 tàu cá chưa được cấp phép, 9.066 tàu không đủ điều kiện hoạt động (do chưa đăng ký, chưa có giấy phép hợp lệ, hoặc chưa lắp VMS), 249 tàu cá vẫn chưa lắp VMS, và việc xử lý tàu mất kết nối, vượt ranh giới trên biển vẫn chưa cải thiện so với tuần trước.
Yêu cầu xử lý dứt điểm 4 vấn đề tồn tại
Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND 21 tỉnh, thành phố ven biển trực tiếp chỉ đạo lắp đặt 100% thiết bị VMS cho tàu cá. Bộ Công an phải phối hợp với Tòa án nhân dân và các cơ quan chức năng để điều tra, truy tố, xét xử nghiêm các vụ vi phạm IUU còn tồn đọng.
Trung tướng Lê Quang Đạo, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam báo cáo tại cuộc họp. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Các bộ, ngành phải chia sẻ, kết nối cơ sở dữ liệu về dân cư, nghề cá, giám sát hành trình, vi phạm và truy xuất nguồn gốc. Bộ Quốc phòng chủ trì phối hợp Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Tập đoàn Viettel, VNPT triển khai lắp đặt, kiểm tra, chia sẻ dữ liệu VMS; giám sát chặt chẽ hoạt động tàu cá trên biển.
Các lực lượng Hải quân, Biên phòng, Kiểm ngư, Cảnh sát biển tăng cường tuần tra, kiểm soát, tuyệt đối không để phát sinh tàu cá vi phạm IUU.
Thủ tướng giao Bộ Tư pháp phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 38 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thủy sản, theo hướng đủ mạnh, đủ sức răn đe, hoàn thành trước ngày 15/10.
Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng báo cáo tại cuộc họp. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu đến ngày 15/11/2025, phải xử lý dứt điểm 4 vấn đề tồn tại, bất cập trong công tác chống khai thác IUU, gồm: Quản lý đội tàu; Theo dõi, kiểm soát, giám sát hoạt động tàu cá; Truy xuất nguồn gốc thủy sản; Thực thi pháp luật, xử lý vi phạm.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể, rõ nhiệm vụ, rõ kết quả, rõ cơ quan chủ trì, rõ thời gian hoàn thành. Kế hoạch phải trình Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phê duyệt trước ngày 11/10/2025, đồng thời báo cáo kết quả hằng tuần trước 14h thứ Ba.
Tăng cường kiểm soát, phối hợp liên ngành
Cùng với đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục hướng dẫn, đôn đốc các địa phương báo cáo kết quả khuyến nghị của EC, xây dựng báo cáo tổng hợp gửi EC trước ngày 15/10/2025, phục vụ Đợt thanh tra lần thứ 5.
Bộ Quốc phòng phải đảm bảo không có phát sinh tàu vi phạm vùng biển nước ngoài, đồng thời báo cáo danh sách tàu qua trạm biên phòng, vi phạm quy định vùng biển. Tập đoàn Viettel được giao chủ trì chuyển đổi số toàn diện ngành thủy sản, đáp ứng yêu cầu các thị trường quốc tế.
Bộ Công an chỉ đạo xử lý triệt để tàu mất kết nối VMS, vượt ranh giới, vi phạm vùng biển nước ngoài tại các địa phương trọng điểm như Cà Mau, An Giang, Thanh Hóa, Nghệ An, Gia Lai, Lâm Đồng, Đồng Tháp, hoàn thành trước 15/10/2025.
Đồng thời, phối hợp xác định chủ sở hữu tàu đã xóa đăng ký do mất tích, xuất khẩu, bán, cho tặng, hoàn thành trước 15/11/2025; triển khai ứng dụng quản lý tàu cá và ngư dân xuất nhập bến trên nền tảng VNeID, đưa vào sử dụng trước 15/10/2025.
Bộ Ngoại giao tiếp tục thu thập thông tin về tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, hoàn thành trước 10/10/2025. Bộ Tài chính bảo đảm nguồn kinh phí chống khai thác IUU, đánh giá tương đương MMPA của Hoa Kỳ, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho ngư dân.
Bộ Khoa học và Công nghệ cùng Tập đoàn VNPT tiếp tục đánh giá chất lượng dịch vụ VMS, đảm bảo kết nối ổn định, nâng cấp hệ thống, chuyển đổi kết nối dữ liệu theo đề nghị các bộ, ngành, địa phương.
Trách nhiệm người đứng đầu và vai trò truyền thông
Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ven biển bố trí đầy đủ nguồn lực, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; tập trung xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm IUU, gửi báo cáo về Bộ Nông nghiệp và Môi trường trước ngày 14/10/2025.
Các địa phương phải xử phạt hành chính tất cả các hành vi vi phạm IUU nghiêm trọng, phối hợp với Bộ Công an để xét xử hình sự các vụ việc đã khởi tố và xác định rõ chủ sở hữu các tàu đã xóa đăng ký.
Kết thúc phiên họp, Thủ tướng đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông tăng cường tuyên truyền về chống khai thác IUU, tạo sự đồng thuận và chuyển biến từ cơ sở; các cơ quan thanh tra cần vào cuộc làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân, đề xuất xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
“Chúng ta phải làm thật, làm quyết liệt, làm đến cùng để sớm gỡ “thẻ vàng” IUU, bảo vệ uy tín, thương hiệu thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế,” Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
