Hành động nhỏ mang ý nghĩa lớn
Thành phố biển Đà Nẵng đang bước vào mùa lễ hội lớn nhất trong năm – Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2025. Những ngày này, trên các phương tiện thông tin đại chúng hay trong mỗi câu chuyện của người dân phố biển đâu đâu cũng nghe thông điệp kêu gọi không xả rác bừa bãi, hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và thu gom rác thải sau khi kết thúc trình diễn pháo hoa. Các bạn đoàn viên, thanh niên lập nhóm trên Zalo, Facebook hẹn nhau dọn rác tại các khán đài pháo hoa sau mỗi đêm thi.
Quả thật, nói không với rác thải nhựa đã không còn là phong trào mà đã trở thành thói quen với người dân Đà Nẵng. Ở Đà Nẵng, người ta có thể dễ dàng bắt gặp các bác cựu chiến binh sáng sớm ra biển “làm việc không công” thu nhặt rác, hay những em bé bước đi lon ton đã biết nhặt những chai nhựa bỏ vào các lồng thu gom rác tái chế, thậm chí là cả giám đốc công ty cũng đi nhặt rác. Anh Đào Đặng Công Trung, Giám đốc Công ty TNHH thương mại và du lịch Mân Thái là một người như thế. Dù bận nhưng anh vẫn lên kế hoạch riêng ngoài giờ để thực hiện công việc đưa rác từ rừng, từ biển về phố. Với anh, việc nhặt rác như một sứ mệnh cho môi trường, thấy rác là phải nhặt. Ý thức đó thấm sâu trong máu, túc trực thường nhật trong anh.
Anh Đào Đặng Công Trung tham gia hoạt đoongn nhặt rác biển để thành phố sạch hơn. Ảnh: Lan Anh.
“Tôi sẽ cố gắng duy trì công việc nhặt rác hằng tuần, thậm chí hằng ngày. Nếu mình không làm bây giờ thì câu chuyện rác sẽ là muôn đời. Ta chỉ là chiếc lá, việc của mình là xanh”- anh Trung đau đáu.
Với sự thôi thúc trong việc bảo vệ môi trường sống, nhiều người trẻ tại thành phố đã kết nối và thành lập các CLB, hội, nhóm bảo vệ môi trường, giảm thiểu rác nhựa như Hội Yêu rác Đà Nẵng (HYR), NO trash in Da Nang anymore, Trash Hero Da Nang…
Ra đời từ tháng 9/2022, đến nay Trash Hero Da Nang ngày một lớn mạnh với thành viên là những du khách trong và ngoài nước, người nước ngoài định cư tại Đà Nẵng và nhiều người dân địa phương. Người sáng lập nhóm là anh Benjamin Lawson, du khách người Mỹ “trót” yêu Đà Nẵng. Tính đến trung tuần tháng 5/2025, Trash Hero Đà Nẵng đã có 109 buổi dọn rác bên bờ biển và các điểm công cộng. Vừa dọn rác vừa ngắm biển, những con người không phân biệt quốc tịch, màu da hay nghề nghiệp luôn mong muốn góp một phần sức nhỏ để giữ gìn cảnh quan xanh-sạch-đẹp cho thành phố biển này, trên tinh thần “mỗi một hành động nhỏ đều mang ý nghĩa lớn”. Không ai trả công, cũng không ai gọi mời. Đó là lựa chọn. Là tình yêu thật sự với Đà Nẵng.
Lan tỏa những mô hình hay
Nếu như các bạn đoàn viên thường xuyên đi dọn biển, nhặt rác vào mỗi cuối tuần thì Hội phụ nữ lại có những mô hình giảm nhựa thiết thực ở khu dân cư. Bà Lê Thị Thủy Tiên, Chủ tịch Hội LHPN phường Hòa An (Cẩm Lệ) cho hay, việc phân loại rác thải tại nguồn được Hội LHPN phường phát động tại hơn 20 chi hội. Đến nay đã có 12 chi hội duy trì mô hình “Bếp ăn 0 đồng” để trao tặng suất cơm yêu thương đến người lao động nghèo từ nguồn kinh phí bán phế liệu rác thải nhựa sau phân loại. Khách đến ăn hầu hết là người bán vé số, chạy xe ôm, xích lô, mua ve chai, bán hàng rong.
Hội viên Hội phụ nữ phường Hòa An phân loại rác thải nhựa để xây dựng nguồn quỹ thực hiện "Bếp ăn 0 đồng". Ảnh: Lan Anh.
“Để duy trì bếp ăn, các hội viên phụ nữ tích cực thực hiện gom rác tại nguồn, rác tái chế tại khu dân cư để có nguồn thu như các loại giấy, vỏ lon, chai nhựa… và số tiền thu được không chỉ thực hiện bếp ăn 0 đồng mà còn hỗ trợ đời sống cho hội viện phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn. Hơn hết, mô hình gom rác tại nguồn góp phần bảo vệ môi trường, làm sạch khu dân cư và mang lại niềm vui cho nhiều người”, bà Lê Thị Thủy Tiên chia sẻ.
Chia sẻ về những nỗ lực của hội phụ nữ trong việc bảo vệ môi trường, bà Nguyễn Thị Huyền, Phó Chủ tịch Hội LHPN thành phố Đà Nẵng cho biết, suốt những năm qua, các cấp hội đã kiên trì xây dựng nhiều mô hình phù hợp với từng khu dân cư, từng nhóm đối tượng để tất cả chị em có thể tham gia. Từ những việc nhỏ, chị em từng bước thay đổi thói quen sinh hoạt bằng những hành động cụ thể, sáng tạo và đầy trách nhiệm với cộng đồng.
Tại các địa phương quận Cẩm Lệ, Hải Châu, Sơn Trà, Liên Chiểu, Ngũ Hành Sơn, phong trào tái chế rác thải được triển khai mạnh. Rác sau khi phân loại được đem bán, góp vào “Quỹ an sinh” để giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn ở khu dân cư, học sinh nghèo hiếu học, trẻ em mồ côi
Theo bà Huyền, đối với rác tái chế như chai, lọ bằng nhựa, kim loại, các loại giấy báo, bìa catton… chi hội hướng dẫn chị em phân loại, thu gom vào túi của UBND xã/phường đã phát, hoặc các thùng thu gom rác tái chế của các cấp hội tại các khu dân cư; sau đó, tận dụng bán hoặc tự nguyện hỗ trợ nguồn phế liệu từ rác thải để chi hội phụ nữ bán gây “Quỹ hỗ trợ phụ nữ nghèo”, hỗ trợ thực hiện công tác an sinh xã hội tại khu vực dân cư.
"Biệt đội nhí bảo vệ môi trường" ờ phường Thuận Phước, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng thu gom rác tài nguyên ở khu dân cư vào mỗi cuối tuần. Ảnh: Lan Anh.
Từ năm 2018 đến nay, 100% cơ sở hội triển khai phân loại và thu gom, phân loại, bán gây quỹ được hơn 5,5 tỷ đồng, hỗ trợ hơn 16.809 trường hợp phụ nữ nghèo, khó khăn và học sinh nghèo vượt khó.
Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều mô hình sáng tạo thiết thực được chị em phụ nữ tại các khu dân cư triển khai như “Bình hoa an sinh”, “Mái nhà xanh”, “Trồng chuối lấy lá”, “Tận dụng vải bạt cũ may túi”, “Thu gom pin đã qua sử dụng”… Mỗi mô hình là một ý tưởng nhỏ nhưng mang lại giá trị lớn, góp phần hình thành lối sống xanh, ý thức tiết kiệm, bảo vệ môi trường trong chị em phụ nữ và lan tỏa tinh thần sẻ chia trong cộng đồng.
Hướng đến xây dựng “Thành phố môi trường”
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đà Nẵng Đặng Quang Vinh, thành phố xác định việc phân loại rác tại nguồn, trong đó có phân loại rác thải nhựa là điều kiện tiên quyết để xử lý rác thải hiệu quả và đưa sản phẩm sau phân loại rác thành nguyên liệu cho ngành công nghiệp tái chế, hướng đến mục tiêu phát triển xanh, xây dựng thành phố môi trường.
Thành phố cũng đang thúc đẩy phong trào chống rác thải nhựa, hướng tới thực hiện hiệu quả kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất thải đại dương đến năm 2025 tại Việt Nam và Kế hoạch số 122/KH-UBND ngày 24/6/2021 của UBND thành phố Đà Nẵng về quản lý rác thải nhựa đại dương trên địa bàn thành phố đến năm 2025 và tầm nhìn 2030. Phân loại rác tại nguồn, chống rác thải nhựa sẽ là những hoạt động xuyên suốt trong công tác bảo vệ môi trường của thành phố trong thời gian đến nhằm thực hiện tốt Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.
Đà Nẵng duy trì và đẩy mạnh phong trào chống rác thải nhựa. Ảnh: Lan Anh.
Tuy nhiên, để thúc đẩy phong trào chống rác thải nhựa, đặc biệt là thu gom, tái chế túi ni-lông và các loại rác nhựa, cần có chính sách cụ thể để huy động sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp có chiến lược trong việc đầu tư chuyển đổi công nghệ, tiếp cận với công nghệ cao, sử dụng hiệu quả tài nguyên, nhiên liệu, nguyên liệu, vật liệu và tái chế rác thải nhựa, từ đó góp phần giảm phát thải ra môi trường.
Vì vậy, bên cạnh nỗ lực của thành phố, các bộ, ngành Trung ương cần sớm thiết lập những chính sách cụ thể để khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện đầu tư và chuyển đổi sang các công nghệ thân thiện với môi trường cũng như khuyến khích đầu tư công nghiệp tái chế, trong đó có tái chế rác thải nhựa. Đồng thời, cần sớm tăng thuế bảo vệ môi trường đối với các loại hình sản xuất các sản phẩm nhựa, vật liệu khó phân hủy, khó tái chế...
Lan tỏa ý thức và hành động quyết liệt đó là cách Đà Nẵng đang làm với rác thải nhựa. Không phải bằng những chiến dịch rầm rộ nhất thời, mà bằng sự kiên trì và tình yêu với thành phố. Từ những “Bình hoa an sinh”, trường học xanh, những quán cà phê không ống hút nhựa, cho đến những đôi tay nhặt rác lặng lẽ trên bãi biển… tất cả đang âm thầm vẽ nên một Đà Nẵng đáng sống, một Đà Nẵng không rác nhựa cho hôm nay và mai sau.
