Dấu ấn khuyến nông
Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định vừa xuất container cá điêu hồng sushi đầu tiên khoảng 11 tấn đi Nhật Bản. Theo bà Phan Bích Ngọc Họa My, Phó Giám đốc Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định, container hàng nói trên sẽ được bán cho chuỗi siêu thị Besia, đây là chuỗi siêu thị lớn phủ khắp nước Nhật với 135 siêu thị.
Để có được kết quả này, phải kể đến nỗ lực của Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Định (cũ) trong việc kết nối, xây dựng chuỗi, hướng dẫn nông dân nuôi theo hướng an toàn thực phẩm.
Container hàng cá điêu hồng sushi đầu tiên của Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định xuất khẩu sang Nhật Bản. Ảnh: V.Đ.T.
Năm 2023, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Định mời Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định (doanh nghiệp 100% vốn Nhật Bản) tham quan mô hình nuôi cá điêu hồng trong lòng hồ Định Bình ở xã Vĩnh Thạnh.
Trong chuyến tham quan, ông Kosaburo Kimura, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định mua mấy ký cá điêu hồng mang về chế biến thành món sashimi, đóng hộp rồi gửi về Nhật Bản để các đối tác thử khẩu vị. Không ngờ sau đó, các đối tác phía Nhật phản hồi cá điêu hồng ăn sashimi không có mùi rong, mùi bùn, rất khoái khẩu. Từ đó Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định đã đặt vấn đề thu mua cá số lượng lớn để xuất khẩu.
Để mở hướng "xuất ngoại" cho loài cá nước ngọt chưa có tiền lệ xuất khẩu này, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Định phối hợp với Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định đã triển khai ngay Dự án “Hỗ trợ, phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị cá điêu hồng thương phẩm tại hồ Định Bình”. Hằng năm, Trung tâm Khuyến nông Bình Định xây dựng nhiều mô hình nuôi cá điêu hồng theo hướng sạch, người nuôi quen dần cách nuôi cá sử dụng các loại thức ăn, thuốc thú y thủy sản trong danh mục được phép lưu hành, không nuôi bừa bãi như trước đây.
Cá điêu hồng sushi được đóng thùng chuẩn bị đưa vào container chuyển ra cảng Đà Nẵng xuất khẩu sang Nhật Bản. Ảnh: V.Đ.T.
“Nghề nuôi cá điêu hồng trong lòng hồ Định Bình được người dân địa phương phát triển tự phát từ lâu. Trước đây mỗi người nuôi một kiểu, chưa nghĩ đến chuyện bảo đảm an toàn thực phẩm. Khi đã có hướng xuất khẩu, nhất là xuất sang thị trường khó tính Nhật Bản, Trung tâm phải xây dựng quy trình nuôi bài bản để hướng dẫn cho bà con”, ông Huỳnh Việt Hùng, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Gia Lai cho hay.
Cũng theo ông Hùng, Dự án “Hỗ trợ, phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị cá điêu hồng thương phẩm tại hồ Định Bình” được thực hiện cho đến khi sáp nhập tỉnh. Ngày 15/7/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai đã ban hành kế hoạch bổ sung đối tượng thủy sản nuôi mới (cá điêu hồng) vào chương trình giám sát quốc gia năm 2025 - 2026. Đây là điều kiện tiên quyết để cá điêu hồng hồ Định Bình có container hàng đầu tiên xuất khẩu sang Nhật.
“Ngày 23/10 vừa qua, Chi cục Quản lý chất lương Nông lâm sản và thủy sản Gia Lai đưa mẫu cá điêu hồng đi kiểm nghiệm, kết quả thử nghiệm Doxycycline, Cadimi, chì, thủy ngân đều âm tính”, ông Huỳnh Việt Hùng cho biết.
Món cá điêu hồng được Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định chế biến rất bắt mắt. Ảnh:V.Đ.T.
Nông dân hồ hởi tái sản xuất
Theo ông Lê Minh Thông, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thạnh (Gia Lai), hiện trên hồ Định Bình có 24 hộ nuôi thủy sản với 390 lồng/24.480m3, trong đó có 4 lồng tròn HDPE thể tích 330m3/lồng, lồng nuôi khung bằng sắt có thể tích 60m3/lồng. Đối tượng nuôi chính là cá điêu hồng (chiếm đến 90%), còn lại là các đối tượng khác như cá lăng đuôi đỏ, cá thát lát, trê lai, cá lóc…
Riêng cá điêu hồng nuôi trong lòng hồ Định Bình hiện có 350 lồng với 22.080m3 (trong đó có 4 lồng HDPE), sản lượng sản xuất ước đạt 772 tấn/năm. Thời gian nuôi quanh năm, người nuôi thường thả giống tập trung 2 vụ/năm, vụ chính từ tháng 3 đến tháng 7 và vụ phụ từ tháng 8 đến tháng 12 hằng năm. Thời gian thu hoạch quanh năm, cao điểm thu hoạch từ tháng 7 đến tháng 8 và từ tháng 12 đến tháng 1 năm sau.
Cũng theo ông Thông, cơn bão số 13 năm 2025 đã gây thiệt hại nặng nề cho những hộ nuôi cá điêu hồng trong lòng hồ Định Bình, ước tổng thiệt hại hơn 7 tỷ đồng.
Hồ Định Bình nằm ở thượng nguồn nên cá điêu hồng nuôi trong lòng hồ không bị hôi mùi rong. Ảnh: V.Đ.T.
“Sau bão lũ, bà con dù rất buồn nhưng thông tin Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định xuất container cá điêu hồng sushi đầu tiên đi Nhật Bản đã vực dậy tinh thần, bà con hồ hởi tái sản xuất với niềm vui từ nay không phải lo đầu ra nữa. Bởi hiện giá doanh nghiệp thu mua là 59.000đ/kg, cao hơn nhiều so với giá thị trường”, ông Thông cho hay.
Bão lũ đi qua, UBND xã Vĩnh Thạnh đã huy động lực lượng tại chỗ giúp các hộ dân kéo toàn bộ các lồng bè bị thiệt hại vào bờ sửa chữa, gia cố và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tiếp tục thả nuôi vụ tiếp theo. UBND xã Vĩnh Thạnh cũng đề nghị các sở, ngành liên quan quan tâm hỗ trợ xây dựng vùng nguyên liệu phục vụ nhu cầu xuất khẩu.
Bà Phan Bích Ngọc Họa My cho rằng chuyến hàng cá điêu hồng sushi đầu tiên xuất khẩu sang Nhật đã khẳng định chất lượng thủy sản nuôi của tỉnh Gia Lai đủ điều kiện vươn ra thị trường quốc tế. Ảnh: V.Đ.T.
“Chúng tôi đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí kịp thời cho các hộ nuôi cá lồng bị thiệt hại theo Nghị định số 09/2025/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch hại thực vật. Đồng thời hỗ trợ kinh phí lắp đặt lồng HDPE dạng vuông cho 5 hộ dân nuôi cá bị thiệt hại hoàn toàn, không còn lồng bè để tiếp tục tái sản xuất”, ông Lê Minh Thông - Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thạnh chia sẻ.
“Chuyến hàng cá điêu hồng sushi đầu tiên của Công ty xuất khẩu sang Nhật Bản khẳng định chất lượng thủy sản nuôi của tỉnh Gia Lai đã đủ điều kiện vươn ra thị trường quốc tế. Nhờ hồ Định Bình nằm trên đầu nguồn, nguồn nước nuôi rất sạch nên thịt cá điêu hồng không có mùi hôi rong, vì thế khách hàng rất thích”, bà Phan Bích Ngọc Họa My, Phó Giám đốc Công ty TNHH Mãi Tín Bình Định cho hay.
