Hình thành hệ sinh thái CNHT xanh
Kể từ 1/7, TP HCM mới hình thành trên cơ sở sáp nhập TP HCM cũ, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Sự hợp nhất này mở ra không gian phát triển quy mô lớn cho các ngành công nghiệp, đặc biệt công nghiệp hỗ trợ. Các khu công nghiệp sinh thái có hạ tầng đồng bộ, kết nối liền mạch với chuỗi cung ứng, giúp doanh nghiệp CNHT tham gia sâu hơn vào mạng lưới sản xuất toàn cầu, đồng thời thúc đẩy đổi mới công nghệ, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải.
Cùng với đó, hệ thống cảng biển nước sâu tại Bà Rịa – Vũng Tàu, kết nối trực tiếp với trung tâm sản xuất công nghiệp công nghệ cao của Bình Dương và dịch vụ - tài chính của TP.HCM đã hình thành nên chuỗi cung ứng khép kín, giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp hỗ trợ, nhất là trong bối cảnh gia tăng các rào cản thương mại của quốc tế
Đây được xem là lợi thế chiến lược mà ít địa phương trong khu vực có được.
Ông Trần Việt Hà – Phó trưởng Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp TP.HCM cho biết, sau sáp nhập, TP HCM có 66 khu chế xuất và khu công nghiệp, với tổng diện tích đất hơn 27.000 ha. Theo quy hoạch tầm nhìn đến năm 2050, địa phương sẽ có 105 khu chế xuất, khu công nghiệp với tổng diện tích quy hoạch hơn 49.000 ha, là trung tâm công nghiệp hàng đầu của quốc gia.
TP.HCM định hướng phát triển các khu công nghiệp thế hệ mới - công nghệ cao, sinh thái, thông minh và tuần hoàn. Ảnh: Tường Tú.
Hiện nay TP đang thí điểm chuyển đổi mô hình hoạt động của 5 khu chế xuất, khu công nghiệp: Tân Thuận, Tân Bình, Hiệp Phước, Cát Lái và Bình Chiểu theo hướng công nghiệp công nghệ cao, xanh và thân thiện môi trường; từng bước giảm dần các ngành thâm dụng lao động và tài nguyên.
Cùng với đó, phát triển các khu công nghiệp thế hệ mới - công nghệ cao, sinh thái, thông minh và tuần hoàn, gắn với các ngành ưu tiên như: Điện tử - bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, cơ khí chính xác. Đây là những ngành có hàm lượng khoa học - công nghệ cao, ít chịu tác động trực tiếp từ các rào cản thuế quan, tạo giá trị gia tăng lớn và phù hợp với xu thế phát triển bền vững của toàn cầu.
Việc thu hút vốn FDI cho CNHT cũng được triển khai theo phương châm: “Chọn lọc – chất lượng – bền vững”. Thành phố chỉ tiếp nhận các dự án có suất đầu tư cao, ứng dụng công nghệ tiên tiến, có năng lực R&D và gắn với đào tạo nhân lực chất lượng cao. Điều này không chỉ nâng cao vị thế ngày CNHT mà còn bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa kinh tế, công nghệ và môi trường.
TP.HCM tập trung phát triển các ngành công nghiệp, trong đó có công nghiệp hỗ trợ theo hướng công nghệ cao, xanh và bền vững. Ảnh: Tường Tú.
Để CNHT phát huy tiềm năng
TPHCM có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp CNHT đầu tư, mở rộng sản xuất và kết nối các kênh phân phối. Đối với các dự án sản xuất sản phẩm CNHT thuộc danh mục ưu tiên được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước và hưởng ưu đãi thuế theo quy định. Ngoài ra, DN nhỏ và vừa được tiếp cận chính sách hỗ trợ pháp lý; hỗ trợ đến 50% chi phí các hoạt động thử nghiệm, kiểm định, giám định chất lượng...
Sau hợp nhất, TP.HCM quản lý tập trung theo chức năng, không phụ thuộc địa giới, giúp rút ngắn thời gian xử lý, giảm chồng chéo, bảo đảm minh bạch cho các nhà đầu tư vào các ngành công nghiệp hỗ trợ.
Theo ông Trần Việt Hà, TP.HCM tận dụng cơ chế đặc thù của Quốc hội đã phân cấp mạnh mẽ cho Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp TP.HCM. Qua đó, bảo đảm thủ tục đầu tư vào các khu công nghiệp được nhanh gọn, minh bạch và đúng quy định pháp luật. TP.HCM cũng tổ chức các chương trình xúc tiến đầu tư trọng điểm tại Hoa Kỳ, châu Âu, gắn với thực thi các hiệp định thương mại tự do như: EVFTA và CPTPP, khẳng định vị thế của TP.HCM là cửa ngõ chuỗi cung ứng và trung tâm công nghiệp công nghệ cao của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, để khai thác tiềm năng và mở rộng dư địa phát triển, TP.HCM cần những giải pháp mang tính đột phá. Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ TP.HCM đề xuất thành phố cần thành lập Quỹ phát triển CNHT nhằm hỗ trợ tài chính, đầu tư mồi cho các dự án trọng điểm. Bên cạnh đó, xây dựng trung tâm kiểm định chất lượng đạt chuẩn quốc tế, cùng các khu công nghiệp xanh; mở rộng chính sách kích cầu đầu tư, tăng cường kết nối chuỗi cung ứng, tạo không gian trưng bày sản phẩm CNHT tại các khu công nghệ cao và hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hội chợ quốc tế.
TP cần sớm ban hành quy định tiêu chí về khu công nghiệp sinh thái; kết hợp chính sách xanh và số như áp dụng tiêu chuẩn ESG trong xét duyệt đầu tư; ưu tiên vốn, đất, tài chính cho các doanh nghiệp thực hành xanh, sạch và thông minh. Những giải pháp này sẽ góp phần nâng cao sức cạnh tranh, định hình một hệ sinh thái CNHT xanh, hiện đại, tự chủ.
TP.HCM vừa đón nhận hơn 30 khu công nghiệp từ "thủ phủ công nghiệp" Bình Dương, ngoài các khu công nghiệp hiện hữu như VSIP 1, 2, Mỹ Phước… các khu công nghiệp mới cũng được khởi động. Các khu công nghiệp Bàu Bàng mở rộng, khu công nghiệp Cây Trường, khu công nghiệp chuyên ngành cơ khí đầu tiên của TP.HCM … sẽ được đầu tư theo mô hình khu công nghiệp sinh thái.
