Phát triển công nghiệp hỗ trợ, ứng phó chính sách thuế mới của Hoa Kỳ

Việc Hoa Kỳ chính thức áp dụng mức thuế đối ứng 20% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam từ ngày 1/8 buộc Chính phủ phải xây dựng loạt giải pháp dài hạn để bảo vệ sản xuất và duy trì đà xuất khẩu.

Một trong những hướng đi trọng tâm được xác định là phát triển công nghiệp hỗ trợ, lĩnh vực được xem là “mắt xích yếu” nhưng quyết định sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7, sáng 7/8, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết Bộ đang khẩn trương hoàn thiện Kế hoạch thực hiện Thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ. Trong đó, nhiệm vụ đáng chú ý là xây dựng chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ, gắn với cải thiện năng lực tự chủ sản xuất và giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng bên ngoài.

Theo đánh giá từ Bộ Công Thương, việc đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ không chỉ giúp hạ giá thành sản phẩm xuất khẩu mà còn là chìa khóa để Việt Nam nâng cao khả năng đáp ứng yêu cầu về xuất xứ, một yếu tố then chốt trong việc Hoa Kỳ xem xét áp hoặc miễn trừ thuế đối ứng trong các vòng rà soát sau này.

Bên cạnh đó, kế hoạch của Bộ Công Thương cũng bao gồm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước mở rộng xuất khẩu, tận dụng tối đa các dòng thuế được hưởng 0%, và đẩy nhanh ứng dụng công nghệ trong sản xuất.

Đồng thời, Bộ Tài chính được giao phối hợp với các bộ, ngành liên quan đánh giá cụ thể tác động của mức thuế 20% đối với từng nhóm hàng xuất khẩu, từ đó đề xuất các chính sách điều chỉnh phù hợp, nhất là về tín dụng, thuế nội địa, phát triển thị trường thay thế.

Chính phủ yêu cầu các địa phương và cơ quan liên quan khẩn trương tháo gỡ các vướng mắc về quy hoạch, đầu tư, tạo điều kiện để doanh nghiệp chuyển hướng sản xuất, mở rộng vùng nguyên liệu hoặc thay đổi chiến lược thị trường khi cần thiết.

Theo thông tin từ Nhà Trắng, mức thuế mới được áp dụng trên cơ sở sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump ban hành sáng 1/8 (giờ Việt Nam), với 69 quốc gia và vùng lãnh thổ bị điều chỉnh thuế đối ứng. Trong đó, Việt Nam được giảm từ mức 46% trước đó xuống 20%, nhờ quá trình đàm phán kéo dài từ cuối tháng 4 đến nay giữa hai bên.

Dù việc được giảm thuế được coi là một kết quả tích cực, song thách thức phía trước vẫn rất lớn, nhất là khi Hoa Kỳ sẽ tiếp tục xem xét các tiêu chí kỹ thuật, quy tắc xuất xứ và năng lực nội tại của nền sản xuất Việt Nam. Do đó, việc tập trung phát triển công nghiệp hỗ trợ không chỉ mang tính tình thế, mà là chiến lược dài hạn để Việt Nam tăng sức đề kháng trước các biến động từ bên ngoài.

Theo kế hoạch, trong ngày 7-8/8, Bộ Công Thương sẽ trình Chính phủ lấy ý kiến về kế hoạch hành động chi tiết và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành. Việt Nam và Hoa Kỳ cũng đang tiếp tục đàm phán kỹ thuật để tiến tới hoàn tất thỏa thuận thương mại đối ứng chính thức trên tinh thần bình đẳng, cùng có lợi và tôn trọng thể chế chính trị của nhau.