Những thành tựu bước đầu

Nghệ An là tỉnh có diện tích rộng nhất cả nước với 16.486,49 km2, Nghệ An là địa phương có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế tổng hợp, thu hút đầu tư đa lĩnh vực.

Về vị trí địa lý, Nghệ An nằm ở khu vực Bắc miền Trung, có hệ thống giao thông hội tụ đầy đủ các tuyến đường bộ, đường hàng không, đường biển, đường thủy nội địa, đường sắt và các cửa khẩu. Nghệ An có vị trí chiến lược trên tuyến giao thông Bắc - Nam và Hành lang kinh tế Đông - Tây; kết nối vùng Đông Bắc Thái Lan, Lào với biển Đông và là cửa ngõ giao thương của khu vực và quốc tế.

Bên cạnh đó, Nghệ An có vị trí phía Bắc giáp với Thanh Hóa, phía Nam giáp Hà Tĩnh, là 2 địa phương sở hữu 2 khu kinh tế trọng điểm ven biển của cả nước (Khu kinh tế Nghi Sơn và Khu kinh tế Vũng Áng), nên có nhiều thuận lợi trong việc hợp tác, thu hút đầu tư và phát triển lĩnh vực công nghiệp.

Nghệ An cũng sở hữu đường bờ biển dài đến 82 km, bờ biển phẳng có nhiều bãi tắm đẹp như Cửa Lò, Bãi Lữ, Biển Quỳnh… diện tích mặt biển rộng, trữ lượng hải sản lớn, nên tỉnh có nhiều thuận lợi để phát triển kinh tế biển.

Xét về vị thế, quy mô kinh tế của Nghệ An đang đứng thứ 10/63 tỉnh, thành phố của cả nước. Tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của Nghệ An khá cao, năm 2022 đạt 9,08%, năm 2023 đạt 7,14%. Dự báo, trong cả giai đoạn 2021-2030, tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) bình quân đạt khoảng 10,5-11%.

Với những lợi thế như vậy, thời gian qua, Nghệ An trở thành điểm đến của nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài. Năm 2023, Nghệ An đã cấp mới cho 116 dự án (trong đó có 17 dự án đầu tư nước ngoài), điều chỉnh 185 lượt dự án. Tổng số vốn cấp mới và điều chỉnh tăng thêm là 57.891 tỷ đồng, vượt xa so với kế hoạch (30.000-35.000 tỷ đồng).

Đáng chú ý, các dự án đầu tư nước ngoài FDI chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu thu hút đầu tư của Nghệ An những năm gần đây, đặc biệt là sau khi các dự án hạ tầng khu công nghiệp được các nhà đầu tư hàng đầu triển khai tại tỉnh như VSIP, WHA, Hoàng Thịnh Ðạt.

Theo số liệu thống kê, trong năm 2022, thu hút đầu tư nước ngoài tại Nghệ An mới đạt gần 1 tỷ USD thì đến năm 2023 đã có bước đột phá khi đã thu hút đầu tư FDI đạt hơn 1,6 tỷ USD. Lũy kế đến nay, thu hút đầu tư nước ngoài của tỉnh Nghệ An đạt 133 dự án đến từ 14 quốc gia/vùng lãnh thổ, với tổng vốn đăng ký hơn 4 tỷ USD. Các dự án tập trung nhiều ở các lĩnh vực như sản xuất, lắp ráp các thiết bị điện tử và công nghệ. Những kết quả này đã cho thấy tiềm năng rất lớn của tỉnh trong góc nhìn của các nhà đầu tư.

Kỳ vọng “cất cánh” với hai khu vực tăng trưởng

Ngày 13/01/2024, tỉnh Nghệ An đã tổ chức hội nghị Công bố Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng khu Kinh tế Đông Nam Nghệ An đến năm 2040.

Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1059 ngày 14/9/2023; đồng thời, tỉnh Nghệ An được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Đông Nam đến năm 2040 tại Quyết định số 93 ngày 15/2/2023. Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 xác định phát triển 2 khu vực động lực tăng trưởng gồm thành phố Vinh mở rộng và Khu Kinh tế Đông Nam Nghệ An mở rộng.

Thực hiện 3 đột phá chiến lược. Hình thành và phát triển 4 hành lang kinh tế, trong đó phát triển hành lang kinh tế ven biển là trọng tâm. Tập trung phát triển 5 ngành, lĩnh vực trụ cột gồm: Trọng điểm là công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp hỗ trợ; Phát triển thương mại, dịch vụ, nhất là dịch vụ giáo dục và đào tạo, y tế chất lượng cao; Du lịch; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và phát triển kinh tế biển gắn với đảm bảo quốc phòng - an ninh. Tập trung đầu tư 6 trung tâm đô thị gồm: Đô thị Vinh mở rộng, đô thị Hoàng Mai (phát triển gắn với Quỳnh Lưu), đô thị Thái Hòa (phát triển gắn với Nghĩa Đàn), đô thị Diễn Châu, đô thị Đô Lương và đô thị Con Cuông.

Đây là hai đồ án quy hoạch có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tạo động lực mới, cơ hội mới cho sự phát triển của tỉnh Nghệ An trong thời gian tới với mục tiêu và tầm nhìn dài hạn. Nội dung Quy hoạch tỉnh đã được cập nhật thống nhất, cụ thể hóa các mục tiêu, quan điểm, định hướng phát triển tỉnh Nghệ An theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị. Thể hiện mục tiêu tổng quát, cốt lõi, xuyên suốt là: Phấn đấu đến năm 2030, Nghệ An là tỉnh phát triển của cả nước, kinh tế phát triển nhanh và bền vững, mang đậm bản sắc văn hoá Việt Nam và xứ Nghệ; là trung tâm của khu vực Bắc Trung Bộ trên một số lĩnh vực có thế mạnh. Tầm nhìn đến năm 2050, là tỉnh phát triển nhanh, bền vững, toàn diện, văn minh và hiện đại. Quan điểm xuyên suốt của quy hoạch tỉnh là kiên định mục tiêu phát triển bền vững; phát triển toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, quyết tâm tạo đột phá ở một số ngành, lĩnh vực, khu vực trọng điểm, trong đó tập trung phát triển nhanh khu vực đồng bằng ven biển để hình thành các động lực tăng trưởng mới, tác động lan tỏa thúc đẩy phát triển bền vững khu vực miền Tây.

Cùng với Nghị quyết số 39 ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và các quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và công bố; đây là những cơ sở chính trị, pháp lý vững chắc sẽ mở ra nhiều cơ hội mới, triển vọng mới cho sự phát triển đột phá, nhanh và bền vững.

Tại buổi lễ trao Quyết định phê duyệt phê duyệt Quy hoạch tỉnh Nghệ An, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng nhấn mạnh rằng: Nghệ An hội đủ tiềm năng, lợi thế, cơ hội nổi trội khác biệt để phát triển KTXH nhanh, bền vững; đồng thời đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển KTXH, đảm bảo QPAN vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung. Mục tiêu quy hoạch tỉnh Nghệ An hướng đến không chỉ là khát vọng của Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân tỉnh mà còn là mong muốn của Nhân dân cả nước đối với vị trí, vai trò, tầm quan trọng của Nghệ An.

Phó Thủ tướng cũng gợi mở nguồn lực chính để Nghệ An thực hiện thành công Quy hoạch tỉnh đó là nguồn tài nguyên nhân lực chất lượng cao; khơi dậy tiềm năng các hệ sinh thái, không gian để phát triển. Bởi, quy hoạch là khơi thông các tiềm năng. Ưu tiên triển khai các hạ tầng liên vùng, liên tỉnh để tạo ra kết nối liên thông, phát triển hành lang kinh tế phía Đông để thúc đẩy phía Tây. Cùng với đó, cần sử dụng hiệu quả các nguồn lực của TW; đặt phát triển nông nghiệp dưới góc độ phát triển rất riêng biệt. Chú trọng phát triển các cơ sở giáo dục đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho tỉnh và cho vùng. Theo Phó Thủ tướng, lợi thế sắp tới của Nghệ An là môi trường kinh doanh, sự an toàn trong kinh doanh, là năng lượng xanh. Nghệ An cần chú trọng cải thiện các chỉ số. Đặc biệt, tỉnh cần hợp tác phát triển với các tỉnh trong vùng để nhân lên các cơ hội phát triển, tạo dựng các không gian phát triển mới. Bên cạnh “5 sẵn sàng” của tỉnh Nghệ An, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị bổ sung thêm sẵn sàng cho sự thay đổi của chính mình.

Bí thư Tỉnh uỷ Thái Thanh Quý cũng khẳng định: Tỉnh Nghệ An nhận thức sâu sắc rằng công bố Quy hoạch là bước khởi đầu, chặng đường thực hiện quy hoạch là rất dài, nhiệm vụ rất quan trọng, trong bối cảnh có nhiều yếu tố thuận lợi đan xen không ít thách thức. Nghệ An sẽ tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương, đoàn kết, năng động, sáng tạo; tích cực, chủ động phối hợp với các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương để tổ chức thực hiện các quy hoạch đạt hiệu quả cao nhất. Tỉnh Nghệ An sẽ đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo đột phá trong cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tập trung nguồn lực để hoàn thiện kết cấu hạ tầng kết nối trọng điểm; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; ưu tiên phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và bảo vệ môi trường, nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam và xứ Nghệ.

"Quy hoạch tỉnh Nghệ An đưa ra mục tiêu tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) bình quân thời kỳ 2021 - 2030 đạt khoảng 10,5 - 11,0%/năm. Trong cơ cấu GRDP tỷ trọng công nghiệp - xây dựng chiếm 42,0 - 42,5%; dịch vụ chiếm 39,0 - 39,5%; nông, lâm, thủy sản chiếm 13,5 - 14,0%. GRDP bình quân đầu người năm 2030 khoảng 7.500 - 8.000 USD".