Chuyện giữ rừng: [Bài 1] Ghi nhận ở cánh rừng Eakrongru

Biến người dân thành "tai mắt" của rừng

Chúng tôi đến Trạm bảo vệ rừng Eakrongru thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Ninh Hòa - Vạn Ninh, xã Tây Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa vào một sớm mai rộn ràng tiếng nói cười và không khí làm việc hối hả. Tại đây, những cán bộ chuyên trách bảo vệ rừng và bà con đồng bào dân tộc thiểu số đang cùng nhau chuẩn bị cho công việc tuần tra rừng quen thuộc.

Dẫn chúng tôi đi sâu vào cánh rừng, ông Thái Đình Du, phụ trách Trạm bảo vệ rừng Eakrongru cho biết, đây là mô hình đã làm nên kỳ tích trong công tác giao khoán bảo vệ rừng. Trước đây, với chỉ 6 người quản lý 14.000ha rừng, việc bảo vệ gặp rất nhiều khó khăn, bởi địa bàn phức tạp do gần khu dân cư và có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Sự thiếu hiểu biết và bất đồng ngôn ngữ càng khiến công tác tuyên truyền của anh em bảo vệ rừng chưa hiệu quả.

Năm 2024, Ban quản lý triển khai khu vực giao khoán bảo vệ rừng cho 21 hộ đồng bào địa phương ở xã Tây Ninh Hòa với tổng diện tích 525 ha theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh. Nhờ mô hình giao khoán này đã giúp cuộc sống của người dân nơi đây thay đổi đáng kể. Họ không chỉ có thu nhập ổn định, từng bước thoát nghèo mà còn trở thành những người giữ rừng tận tâm, mang lại màu xanh hy vọng cho những cánh rừng.

Câu chuyện của anh Y Nhum, người Ê Đê, ở thôn Buôn Lác là một ví dụ điển hình. Từng là hộ nghèo với cuộc sống chật vật, không có việc làm ổn định, anh đã nhiều lần nghĩ quẩn cầm rìu vào rừng, nhưng chính những lời tuyên truyền của cán bộ bảo vệ rừng đã giữ anh lại.

Gặp chúng tôi, anh Y Nhum cho biết, anh là một trong những người đầu tiên đăng ký tham gia mô hình. Anh được giao khoán 24ha rừng với mức giá 400.000 đồng/ha/năm. Công việc của anh là tuần tra, kiểm soát và bảo vệ khu vực rừng của mình. Cùng những người nhận khoán khác, họ thành lập tổ tuần tra 5-6 người, chia nhau lội suối, băng rừng hàng tuần để ghi chép và báo cáo tình hình. Nhờ công việc này, gia đình anh có thêm thu nhập ổn định, cuộc sống đỡ hơn hẳn, con cái được đi học đầy đủ. Đặc biệt, gia đình anh đã thoát nghèo trong năm nay và được Nhà nước hỗ trợ xây nhà khang trang hơn.

Khi người dân yêu rừng, rừng sẽ xanh

Tương tự, anh Y Ven, cũng là người Ê Đê ở thôn Buôn Lác, đã trở thành người bảo vệ rừng sau khi nhận khoán 24 ha. Anh cho biết, trước đây, cuộc sống gia đình anh cũng gặp nhiều khó khăn, phải làm thuê khắp nơi, rất vất vả. Khi Ban quản lý thông báo về chương trình giao khoán rừng, anh nhận thấy đây là một cơ hội ý nghĩa nên đã đăng ký tham gia ngay.

Trong quá trình bảo vệ rừng, anh Y Ven dần ý thức được rằng đây không chỉ là công việc kiếm thêm thu nhập mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân. Anh hiểu rằng bảo vệ rừng chính là bảo vệ cuộc sống, bởi rừng là nguồn gốc của nước. Việc tham gia chương trình này cũng giúp anh có thêm thu nhập để lo cho con cái ăn học.

Đối với Trạm quản lý bảo vệ rừng Eakrongru từ khi thêm lực lượng nhận khoán đã quản lý và bảo vệ rừng một cách thuận lợi hơn. Quan trọng hơn, chính những người dân bản địa này đã cùng Trạm tuyên truyền cho gia đình, thôn xóm, bản làng. Tiếng nói của họ hiệu quả hơn hẳn so với cán bộ do bất đồng ngôn ngữ.

“Từ khi giao khoán bảo vệ rừng cho đồng bào dân tộc thiểu số rất thuận lợi cho anh em trong công tác bảo vệ rừng. Điều này thể hiện số vụ vi phạm bảo vệ rừng đã giảm đáng kể, đặc biệt không còn vụ việc xảy ra lấn chiếm, khai thác gỗ trái phép”, ông Thái Đình Du, phụ trách Trạm bảo vệ rừng Eakrongru chia sẻ.

Ông Đặng Quang Thành, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Ninh Hòa - Vạn Ninh cũng khẳng định rằng từ khi giao khoán cho người dân, tình trạng vi phạm đã giảm đáng kể. Ông nhận định: "Người dân ở đây, họ hiểu rừng, yêu rừng, nên việc bảo vệ hiệu quả hơn gấp nhiều lần".

Mô hình giao khoán bảo vệ rừng không chỉ giúp người dân xóa đói giảm nghèo mà còn nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng. Từ đó, người dân đã trở thành những "cánh tay nối dài" của các lực lượng chức năng, cùng nhau gìn giữ và phát triển rừng bền vững.

Qua những lời chia sẻ của những người bảo vệ rừng, chúng tôi nhận thấy rằng, giữ rừng không chỉ là giữ lại màu xanh cho đất, mà còn là giữ lại ước mơ, giữ lại hy vọng về một cuộc sống no ấm, hạnh phúc cho bà con.