Chương trình xóa nhà tạm giúp đồng bào các xã biên giới an cư

Để những người yếu thế có nơi ở ổn định

Mường Lát là xã biên giới của tỉnh Thanh Hóa, cuộc sống của đồng bào còn gặp nhiều khó khăn, nhiều hộ gia đình dân tộc thiểu số còn ở trong những ngôi nhà tạm bợ, nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao. Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai rộng rãi trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, đặc biệt là tại xã miền núi đã giúp nhiều gia đình có một ngôi nhà mơ ước, từ ổn định chỗ ở, tiến tới hăng hái phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững.

Bà Hoàng Thị Hoạt năm nay đã 80 tuổi, sống côi cút một mình ở bản Tén Tằn, xã Mường Lát (Thanh Hóa). Vốn là người gốc Hà Nội, di cư vào Mường Lát từ những năm đầu 90, cuộc sống của bà Hoạt tạm bợ lúc dựng lán ở suối Xim, sau được một người dân ở bản Tén Tằn cho mượn đất làm một ngôi nhà tranh tre nứa lá. Khi được Nhà nước hỗ trợ 80 triệu đồng làm nhà, chính quyền địa phương đã kêu gọi doanh nghiệp, nhà hảo tâm hỗ trợ tiền mua đất, rồi xây dựng một ngôi nhà kiên cố để bà Hoạt sinh sống khi tuổi đã xế chiều.

Bà Hoạt chia sẻ: Tôi đã ngoài 80 tuổi, sức khỏe đã yếu đi nhiều, bao nhiêu năm sống trong ngôi nhà tạm bợ. Đến những năm cuối đời đã có một ngôi nhà kiên cố để ở, không còn lo lắng tới việc sạt lở. Tôi cảm ơn chính sách nhân văn của Nhà nước tới những người dân khó khăn, đặc biệt là ở xã miền núi xa xôi như Mường Lát.

Bà Lò Thị Kinh, dân tộc Khơ Mú, bản Đoàn Kết, xã Mường Lát có chồng bị tâm thần nhiều năm nay. Những năm trước, chồng bà là ông Trịnh Văn Xum thường quậy phá cả đêm khiến cả bản nhiều đêm mất ngủ. Nếu không quậy phá trong bản, ông sẽ vào đồi châm lửa đốt rừng, cả bản nhiều phen tá hỏa đi dập lửa. Nhiều lần thanh niên trong bản phải hô hào nhau trói ông Xum lại rồi thuê xe chở đi Bệnh viện Tâm thần tỉnh Thanh Hóa.

2 năm trở lại đây, khi được điều trị và uống thuốc đều đặn, ông Xum không còn quậy phá nhưng lại rơi vào trạng thái trầm cảm tự nhốt mình ở chòi trong rừng.

8 khẩu trong gia đình bà Kinh vẫn ở trong ngôi nhà gỗ thấp lè tè, xập xệ. Việc điều trị, thuốc thang cho chồng tốn kém khiến bà Kinh chẳng dám sửa nhà.

Cuối năm 2024 khi được Nhà nước hỗ trợ 80 triệu đồng xóa nhà tạm, nhà dột nát bà Kinh bán một con bò được 20 triệu đồng, mạnh dạn vay thêm ngân hàng 70 triệu để dựng một một nhà gỗ khang trang cho cả gia đình sinh sống.

Bà Kinh nói rằng, dù còn nợ ngân hàng nhưng con cháu đã có ngôi nhà rộng rãi để ở, còn trâu còn bò trên đồi, tu chí làm nương làm rẫy thì chỉ vài ba năm cũng sẽ trả hết nợ.

Ông Lò Hoài Niệm, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Lát chia sẻ: Là xã biên giới của tỉnh Thanh Hóa, điều kiện kinh tế của người dân còn rất nhiều khó khăn, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai đã giúp nhiều hộ nghèo có điều kiện xây dựng nhà ở kiên cố, ổn định nơi ở là bước đệm để tiến tới thoát nghèo.

Trong 2 năm 2024 và 2025, xã Mường Lát có 306 hộ được hỗ trợ trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Trong đó có 76 hộ xây mới, 230 hộ sửa chữa. Với tổng kinh phí là hơn 10 tỷ đồng.

Ổn định chỗ ở, tiến tới thoát nghèo

Gia đình chị Lò Thị Kiết, bản Piềng Tặt, xã biên giới Mường Chanh cũng được hỗ trợ 80 triệu đồng xây nhà vào tháng 8/2024. Gia đình chị có 3 khẩu là hộ nghèo. Lập gia đình nhưng 2 bên nội ngoại đều khó khăn không hỗ trợ được gì. Vợ chồng chị Kiết gom góp mãi mới đủ tiền mua 1 mảnh đất nhỏ ở bản, rồi xây tạm 1 ngôi nhà rộng 24m2 để lấy chỗ sinh hoạt.

Chị Kiết cho biết ngôi nhà cũ ở sát vách núi, mỗi lần mưa xuống đất lại sạt vào nhà, vợ chồng chị đã phải thuê máy xúc, múc đất sạt nhiều lần. Mỗi lần mưa to, nước trên đồi đổ trực tiếp xuống nhà. Những đêm mưa gió, vợ chồng con cái không dám ngủ vì lo sợ sạt lở. Khi dự báo thời tiết có bão là phải di dời tới nhà anh em ở tạm.

Cả 2 vợ chồng đều không có nghề nghiệp ổn định, chồng chị Kiết đi phụ hồ nhưng công việc cũng bấp bênh, ngày có việc ngày không. Khi được Nhà nước hỗ trợ 80 triệu đồng, vợ chồng chị vay thêm ngân hàng Chính sách xã hội để xây ngôi nhà kiên cố rộng 60m2. Nhà cũ được sử dụng làm bếp nấu.

Chị Kiết chia sẻ, mới đây, 2 mẹ con tôi đang ngủ trong nhà thì nghe tiếng nổ, đất từ trên đồi tràn xuống nhà cũ. Hai mẹ con chỉ kịp tháo chạy ra đường, bức tường phía sau của ngôi nhà cũ bị đổ sập. Nếu còn ở nhà cũ, thì không biết hậu quả sẽ như thế nào.

6 khẩu trong gia đình chị Hà Thị Láng, bản Cang, xã Mường Chanh bao nhiêu năm ở trong ngôi nhà dựng bằng gỗ tạp rộng chừng 30m2, nền nhà cũ gia đình chị cũng không có đủ tiền đổ bê tông mà sử dụng nền đất.

Năm 2024, gia đình chị được hỗ trợ 80 triệu đồng, vợ chồng chị quyết định vay thêm ngân hàng 100 triệu đồng, xây một ngôi nhà kiên cố.

Chị Láng chia sẻ: Có được ngôi nhà kiên cố ngày hôm nay, vợ chồng con cái trong gia đình phấn khởi lắm. Khi đã có chỗ ở ổn định, vợ chồng tôi yên tâm làm ăn. Sau khi ngôi nhà hoàn thành, chồng tôi đã sang Lào lái xe, đều đặn hàng tháng gửi về 12 triệu đồng để trả nợ. Chẳng mấy chốc sẽ trả hết nợ, cuộc sống sẽ khá lên thôi.

Khi đã có nhà kiên cố, chị Láng nhận sợi tơ tằm từ người quen bên Lào, dệt những chiếc váy thổ cẩm theo mẫu đặt hàng. Hàng tháng chị dệt được 4 chiếc váy, có thêm thu nhập 4 triệu đồng.

Ngoài ra, chị Láng còn là trung gian nhận mẫu và nguyên liệu để 60 phụ nữ trong bản cùng dệt vải, tăng thu nhập, cải thiện kinh tế gia đình.

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai rộng rãi trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, đặc biệt là ở các xã biên giới còn nhiều khó khăn đã giúp đồng bào, những người yếu thế trong xã hội có một ngôi nhà kiên cố để ở, từ đó tạo động lực hăng hái sản xuất, phát triển kinh tế tiến tới thoát nghèo.