Tối 20/12, tại Quảng trường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du (1765-2025).
Hà Tĩnh long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du. Ảnh: T.Nga.
Ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương và các đồng chí đại diện lãnh đạo các ban, Bộ, ngành Trung ương, Văn phòng đại diện UNESCO tại Hà Nội cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân tham dự.
Nguyễn Du, tự Tố Như, hiệu Thanh Hiên, sinh năm 1765 tại phường Bích Câu, kinh thành Thăng Long. Xuất thân từ dòng họ Nguyễn Tiên Điền Hà Tĩnh - một cự tộc lừng danh, ông là kết tinh của sự giao thoa những mạch nguồn văn hóa dân tộc: Sự hào sảng, cương trực, uyên bác từ cha - Tể tướng Nguyễn Nghiễm, người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh; sự tinh tế, mềm mại, nền nã của mẹ - bà Trần Thị Tần, người con gái xứ quan họ Kinh Bắc. Hai mạch nguồn ấy, hòa quyện trong không gian văn hiến Thăng Long, Phú Xuân đã bồi đắp nên một nhân cách lớn, một thiên tài văn học.
"Đoạn trường tân thanh” - Truyện Kiều được Đại thi hào Nguyễn Du sáng tác bằng chữ Nôm với thể thơ lục bát thuần Việt đã đạt đến đỉnh cao rực rỡ của nghệ thuật ngôn từ dân tộc. Với giá trị tư tưởng nhân văn sâu sắc cùng nghệ thuật thi ca bậc thầy, tác phẩm được xem là một tập đại thành của văn học Việt Nam.
Truyện Kiều - tập đại thành của văn học Việt Nam. Ảnh: T.Nga.
Những giá trị vượt không gian và thời gian của Truyện Kiều đã khẳng định tài năng xuất chúng cùng giá trị văn hóa, tư tưởng mang tầm vóc quốc tế của Đại thi hào Nguyễn Du. Năm 1965, Hội đồng Hòa bình Thế giới quyết nghị tổ chức Kỷ niệm 200 năm Ngày sinh của ông. Năm 2013, UNESCO ra nghị quyết, chính thức kỷ niệm 250 năm Ngày sinh Nguyễn Du vào năm 2015 trong tất cả các quốc gia thành viên.
Tiếp nối dấu mốc UNESCO cùng Việt Nam kỷ niệm 250 năm Ngày sinh Nguyễn Du vào năm 2015, lễ kỷ niệm 260 năm là dịp để tiếp tục khẳng định tầm vóc, giá trị tư tưởng và ý nghĩa thời đại của di sản Nguyễn Du – một di sản đã vượt ra ngoài biên giới quốc gia, mang sức sống của những giá trị nhân văn phổ quát.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Nguyễn Duy Lâm nhấn mạnh: "Trong không khí trang nghiêm và xúc động, chúng ta thành kính tri ân Đại thi hào Nguyễn Du - người đã để lại cho dân tộc và nhân loại những giá trị tư tưởng nhân văn sâu sắc và nghệ thuật thi ca đặc sắc còn nguyên vẹn sức sống sau hơn hai thế kỷ. Dù đã đi xa, nhưng thông điệp về Tâm – Tài – Mệnh, về lòng nhân ái và tình thương con người trong tác phẩm của Ông vẫn còn mang tính thời sự sâu sắc được kết tinh trong lời nhắn gửi bất hủ: “Thiện căn ở tại lòng ta. Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài".
Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: T.Nga.
Bí thư Tỉnh ủy khẳng định, với trách nhiệm và niềm tự hào là quê hương của Đại thi hào, Hà Tĩnh xác định rõ vai trò chủ thể trong bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị di sản Nguyễn Du, qua đó khơi dậy động lực tinh thần, phát huy nguồn lực văn hóa nội sinh, tạo nền tảng cho sự phát triển nhanh, bền vững của quê hương, đất nước trong giai đoạn mới.
Về phía Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, với Truyện Kiều, Nguyễn Du đã đưa tiếng Việt - trước tác thi ca dân tộc lên đỉnh cao nghệ thuật hoàn hảo; thể thơ lục bát - tinh hoa của văn học dân gian đã được nâng lên trình độ mẫu mực, đạt tới khả năng biểu đạt tinh tế, sâu sắc nhất những trạng thái tâm lý và triết lý nhân sinh. Truyện Kiều cũng đã trở thành một hiện tượng văn hóa đặc biệt, thấm sâu trong đời sống tinh thần, đi vào lời ăn tiếng nói, phong tục, đạo lý và sống mãi trong tâm thức người Việt. Chính khả năng chắt lọc tinh hoa văn hóa dân tộc, tạo nên chuẩn mực thẩm mỹ bền vững và ảnh hưởng sâu rộng, lâu dài ấy đã làm nên tầm vóc Nguyễn Du - đại thi hào của dân tộc Việt Nam.
Ông Nguyễn Xuân Thắng đề nghị Hà Tĩnh tiếp tục đưa các giá trị di sản Nguyễn Du thấm sâu hơn nữa vào đời sống tinh thần của nhân dân, trở thành động lực bồi dưỡng nhân cách, hun đúc ý chí vươn lên của thế hệ trẻ. Ảnh: TNga.
Ông Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh: "Phát huy các giá trị văn hóa, kinh tế, an ninh quốc phòng đã đạt được, tỉnh Hà Tĩnh cần tiếp tục nỗ lực đưa các giá trị di sản Nguyễn Du thấm sâu hơn nữa vào đời sống tinh thần của nhân dân, trở thành động lực bồi dưỡng nhân cách, hun đúc ý chí vươn lên của thế hệ trẻ; khơi dậy ý chí kiên cường, truyền thống hiếu học và sáng tạo của người dân, biến khó khăn thành lợi thế, tạo nhiều đột phá mang tính cách mạng, góp phần xây dựng quê hương Hà Tĩnh ngày càng giàu đẹp, văn minh".
Chương trình nghệ thuật đặc sắc thu hút đông đảo Nhân dân tham gia. Ảnh: T.Nga.
Sau phần Lễ kỷ niệm là Chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề: “Đại thi hào Nguyễn Du - chữ tâm sáng mãi” , gồm 4 chương: Tuổi ấu thơ; Mười năm gió bụi; Viết Kiều đất nước hóa thành văn; Đồng vọng với thời gian.
Một hoạt cảnh trong Chương trình. Ảnh: T.Nga.
Chương trình được thể hiện dưới dạng hoạt cảnh, sử dụng các làn điệu dân ca ví, giặm, xen lẫn lời bình và các ca khúc, tập trung tái hiện chân dung cuộc đời, sự nghiệp và di sản của Đại thi hào Nguyễn Du.
