Sau 90 ngày triển khai trên phạm vi toàn quốc, Chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Bộ Công an tổ chức đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo nền tảng dữ liệu số thống nhất, “đúng - đủ - sạch - sống”, phục vụ quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính và phát triển Chính phủ số.
Ồng Mai Văn Phấn. Ảnh: Trường Giang.
“Nền móng dữ liệu” cho quản lý đất đai
Ông Mai Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, CSDL đất đai được xây dựng qua nhiều giai đoạn, nhiều mô hình và phần mềm khác nhau, với chất lượng dữ liệu không đồng đều. Trước khi triển khai Chiến dịch, cả nước có hơn 62 triệu thửa đất đã có dữ liệu ở các định dạng khác nhau, nhưng chỉ khoảng 39% đáp ứng yêu cầu “đúng - đủ - sạch - sống”; phần lớn còn thiếu thông tin, trùng lặp, sai lệch hoặc chưa được xác thực với CSDL quốc gia về dân cư.
Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 214/NQ-CP của Chính phủ và Kế hoạch số 515/KH-BCA-BNN&MT, Chiến dịch được triển khai với tinh thần “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả”, huy động sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, đặc biệt là lực lượng công an cấp xã.
Trong thời gian ngắn, khối lượng công việc triển khai là rất lớn: rà soát, phân loại gần 50 triệu thửa đất tại hơn 2.300 đơn vị hành chính cấp xã; thu thập, số hóa hàng triệu Giấy chứng nhận; xác thực thông tin chủ sử dụng đất với CSDL quốc gia về dân cư; đồng bộ dữ liệu từ địa phương về Trung ương và kết nối liên thông với các hệ thống dữ liệu quốc gia.
Kết quả đã vượt mục tiêu đề ra. Tổng số thửa đất được rà soát, làm giàu, làm sạch đạt hơn 61,7 triệu thửa, trong đó 24,3 triệu thửa đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí “đúng - đủ - sạch - sống”, sẵn sàng kết nối, chia sẻ và khai thác dùng chung. Hơn 18,7 triệu thửa đã được xác thực thông tin chủ sử dụng đất; số còn lại đang tiếp tục được rà soát, chỉnh lý.
Đáng chú ý, 100% tỉnh, thành phố đã hoàn thành đồng bộ CSDL đất đai về CSDL quốc gia, với gần 98% tổng số thửa đất được tích hợp. Lần đầu tiên, dữ liệu đất đai trên phạm vi toàn quốc được tập trung, thống nhất, tạo điều kiện để vận hành theo thời gian thực.
Thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính
Một điểm nhấn quan trọng của Chiến dịch là việc kết nối, xác thực thông tin người sử dụng đất với CSDL quốc gia về dân cư. Bộ Công an đã phối hợp tổ chức đối khớp hơn 87 triệu lượt dữ liệu, qua đó xác thực thành công thông tin của hơn 38 triệu thửa đất.
Việc gắn dữ liệu đất đai với căn cước công dân không chỉ nâng cao tính pháp lý, độ tin cậy của CSDL mà còn mở ra khả năng tái sử dụng dữ liệu, cắt giảm giấy tờ, đơn giản hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất. Ảnh: Thùy Linh.
Cùng với đó, lần đầu tiên Mã định danh duy nhất thửa đất được tạo lập cho gần 70 triệu thửa, khắc phục tình trạng trùng lặp, thiếu thống nhất, tạo nền tảng tích hợp với Nền tảng địa chỉ số quốc gia và các hệ thống định danh khác.
Khi dữ liệu được làm sạch và vận hành thông suốt, nhiều địa phương đã chủ động tái cấu trúc quy trình, cắt giảm mạnh thời gian và thành phần hồ sơ giấy. Một số tỉnh như An Giang, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hải Phòng, Đắk Lắk đã triển khai toàn trình điện tử nhiều thủ tục, rút ngắn từ 30% thời gian giải quyết trở lên so với quy định.
CSDL đất đai được kết nối với Cổng dịch vụ công, cơ quan thuế, hệ thống giao dịch bảo đảm…, hình thành quy trình khép kín, minh bạch, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.
Cập nhật liên tục, không để "dữ liệu chết"
Từ kết quả Chiến dịch, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai Mai Văn Phấn cho rằng, yêu cầu đặt ra trong giai đoạn tiếp theo là duy trì, vận hành và phát huy hiệu quả CSDL đất đai đã được làm giàu, làm sạch, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục. Trọng tâm là sử dụng ngay dữ liệu đã có để phục vụ quản lý đất đai, chia sẻ, kết nối liên thông với các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội và giải quyết thủ tục hành chính của người dân, doanh nghiệp.
Cùng với đó, việc tiếp tục hoàn thiện dữ liệu theo tiêu chí “đúng – đủ – sạch – sống”, bổ sung dữ liệu lịch sử, bảo đảm phản ánh đầy đủ hiện trạng và quá trình sử dụng đất là yêu cầu cấp thiết. Mọi biến động đất đai phải được cập nhật theo thời gian thực; chất lượng dữ liệu cần được giám sát, cảnh báo tự động để kịp thời phát hiện và xử lý sai lệch.
Song song với duy trì dữ liệu đã có, các bộ, ngành và địa phương cần tập trung nguồn lực đo đạc, lập bản đồ địa chính, xây dựng CSDL đất đai tại những khu vực còn “trắng” dữ liệu, vùng khó khăn; lựa chọn phương án đầu tư phù hợp, kết hợp nguồn vốn đầu tư công và đối tác công tư để bảo đảm tiến độ.
Việc hoàn thiện hệ thống thông tin đất đai tập trung, thống nhất, đa mục tiêu cũng đòi hỏi thống nhất nền tảng phần mềm dùng chung trên toàn quốc, bảo đảm đồng bộ từ Trung ương đến địa phương; đồng thời xây dựng cơ chế tài chính phù hợp cho việc khai thác, cung cấp dịch vụ thông tin đất đai.
Đặc biệt, yêu cầu bảo đảm an toàn, an ninh dữ liệu phải được đặt ở mức độ ưu tiên cao, với hệ thống phân quyền chặt chẽ, giám sát truy cập, kiểm tra, diễn tập định kỳ, bảo vệ an toàn dữ liệu đất đai – một trong những tài sản số quan trọng của quốc gia.
Để bảo đảm đến năm 2026 hoàn thành xây dựng hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an và các bộ, ngành, địa phương. Việc ưu tiên nguồn lực tài chính, hỗ trợ các địa phương còn khó khăn về kinh phí; hoàn thiện cơ chế thu – trả phí khai thác hệ thống thông tin đất đai; cho phép vận dụng linh hoạt các nguồn lực cho phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là những điều kiện then chốt.
Cùng với đó, trách nhiệm của địa phương trong việc lựa chọn, sử dụng thống nhất phần mềm quản lý đất đai trên phạm vi toàn tỉnh; bảo đảm tiến độ, chất lượng xây dựng CSDL đất đai cần được xác định rõ, gắn với trách nhiệm người đứng đầu.
"Có thể nói, chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch CSDL đất đai đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị. Kết quả đạt được là nền tảng quan trọng để tiếp tục xây dựng CSDL đất đai hiện đại, thống nhất, dùng chung, phục vụ hiệu quả người dân, doanh nghiệp và chính quyền các cấp", ông Phấn nói.
Quan trọng hơn, Chiến dịch khẳng định một thông điệp xuyên suốt: quản lý đất đai trong giai đoạn mới phải dựa trên dữ liệu số thống nhất, minh bạch và được khai thác thực chất. Khi dữ liệu đất đai trở thành trụ cột của quản trị quốc gia, việc hoạch định chính sách, tổ chức thực thi pháp luật và cải cách thủ tục hành chính sẽ hiệu quả hơn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững và xây dựng Chính phủ số hiện đại.
